Căn bệnh bất lực có thể xảy ra ở những đàn ông trẻ tuổi. Đó là hiện tượng mất đi khả năng cương dương (liệt dương) dẫn đến sự thể “không làm gì được”. Còn tắt dục nam (hội chứng mãn dục nam) chỉ xảy ra với những người sắp vào tuổi ngũ tuần.
Tắt dục và sự khác biệt với mãn kinh
Tắt dục ở nam là sự thay đổi sinh học mà nam giới từ độ tuổi trung niên đều có thể trải qua và thường được so sánh với mãn kinh ở phụ nữ. Tuy nhiên, mãn kinh là sự ngừng hoàn toàn khả năng sinh sản do hệ sinh sản không còn hoạt động nữa, trong khi tắt dục nam chỉ là sự tụt giảm nồng độ testosterone.
Vì lý do này nên một số người trở nên kém “hăng hái”, thiếu tập trung, trầm cảm và thay đổi khí chất. Testosterone không làm cho hệ sinh sản của nam ngừng hoạt động hoàn toàn nhưng cũng có thể gây ra những lúc yếu sinh lý ở một số người.
Tắt dục nam thường do sự tụt giảm testosterone từ từ và tăng nồng độ globulin gắn với hormone giới xảy ra từ tuổi 35 trở đi. Trái lại, tình trạng mãn kinh ở phụ nữ diễn ra nhanh hơn, thường ở tuổi 51.
Thường đối với nam giới, nồng độ testosterone giảm 10% sau mỗi thập kỷ sau ở tuổi từ 30 trở đi (1% mỗi năm). Tắt dục sớm có thể xảy ra ở nam khi nam giới bị phơi nhiễm thường xuyên với hormone estrogen ở môi trường làm việc, ví dụ làm việc ở ngành dược phẩm, nhà máy sản xuất đồ nhựa, nơi dùng nhiều chất diệt côn trùng, diệt cỏ...
Nam giới bị bệnh đái tháo đường, cao huyết áp và nhiều bệnh về gien gây suy giảm tuyến sinh dục như Klinefelter, Wilson-Turner và các hội chứng không nhạy cảm với androgen cũng dễ bị tắt dục sớm.
Với nam giới, có thể xem là có hiện tượng tắt dục nếu như có một hay nhiều triệu chứng sau đây:
- Giảm ham muốn và chất lượng cương. Đặc biệt, hiện tượng cương về ban đêm là dấu hiệu có ý nghĩa của sự giảm androgen hay đi kèm với giảm khả năng làm việc trí óc, mỏi mệt, trầm cảm và kém định hướng không gian…
- Giảm khối lượng và cả sức mạnh cơ bắp dẫn đến lao động chân tay dễ bị mệt.
- Tóc rụng và mái tóc trở nên mỏng.
- Tỉ trọng xương giảm dễ dẫn đến loãng xương.
- Bụng to ra vì mỡ tập trung nhiều quanh các cơ quan nội tạng.
Những triệu chứng nêu trên chỉ là gợi ý, biểu hiện của tắt dục khác nhau ở mỗi nam giới và ở những mức độ khác nhau, nhiều người chỉ có một hoặc hai triệu chứng, nhiều người khác chỉ thấy có những biểu hiện rất nhẹ hoặc không có. Và dù có một vài triệu chứng cũng không nhất thiết là đã “về hưu toàn diện”.
Không có nồng độ testosterone duy nhất đúng cho mọi nam giới để duy trì hoạt động bình thường của não, xương, tuyến tiền liệt hoặc các tế bào cơ. Nồng độ testosterone dưới 200 ng/dl được xem là thấp, nếu trên 600 ng/dl thì không thể coi là nguyên nhân gây tắt dục.
Có thể trì hoãn tắt dục?
Theo các nghiên cứu và điều tra dịch tễ gần đây, nếu một người khi đã “đến kỳ tắt dục” mà trong dưới 6 tháng vẫn “sinh hoạt” đều thì nói chung mọi chuyện vẫn ổn. Nếu vượt quá giới hạn này càng dài thì nguy cơ “tắt hẳn” càng lớn. Tốc độ và hiện tượng tắt dục nam cũng có nhiều yếu tố tác động như thể chất, tâm lý, quan hệ gia đình, xã hội và thuốc men… Có nhiều loại thuốc làm suy giảm hoạt động tình dục cho cả hai giới, đó là các loại thuốc điều trị bệnh tăng huyết áp, thuốc điều trị nhóm steroid, thuốc điều trị trầm cảm, thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc điều trị các bệnh loét dạ dày, thuốc chữa bệnh về khớp...
Tắt dục nam cũng phải được nhìn nhận dưới góc độ chất lượng cuộc sống để có các biện pháp trị liệu thích hợp. Khi bước vào tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh, phụ nữ có thể dùng liệu pháp hormone thay thế.
Độ tuổi từ 50 trở đi dễ bị nhiều bệnh nội khoa cho nên cần phát hiện sớm. Trầm cảm là bệnh dễ dẫn đến giảm ham muốn tình dục. Tạo dựng một cuộc sống không có stress (cuộc sống căng thẳng, nhiều lo phiền...) vì stress hủy diệt ham muốn tình dục. Vợ chồng sống hòa thuận, bình đẳng, tôn trọng nhau cũng là điều kiện rất có ý nghĩa để kéo dài đời sống tình dục.
Có thể bổ sung testosterone khi không có bệnh lý tuyến tiền liệt. Nhiều thuốc được quảng cáo là tăng dục năng và có nguồn gốc thực vật có thể dùng. Sống tích cực, thường xuyên vận động, chế độ ăn lành mạnh, hợp lý, ngủ đủ có vai trò quan trọng.
