Máy bay quân sự Mỹ tại căn cứ không quân Andersen trên đảo Guam. Ảnh: CNN
Tư lệnh Bộ Chỉ huy Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương Mỹ (INDOPACOM), Đô đốc Philip Davidson cảnh báo, Trung Quốc đang gia tăng các hoạt động quân sự và mở rộng ảnh hưởng của nước này ở châu Á, trong bối cảnh Bắc Kinh đẩy mạnh nỗ lực nhằm thay thế sức mạnh quân sự của Mỹ trong khu vực.
Đô đốc Philip Davidson. Ảnh: CNN
Phát biểu trong phiên điều trần về đề xuất chi tiêu quốc phòng năm 2022 trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ ngày 9/3, ông Philip Davidson nêu rõ: “Tôi thấy Trung Quốc đang phát triển các hệ thống, năng lực và thể hiện một lập trường cho thấy họ quan tâm đến các chính sách gây hấn".
Ông Philip Davidson đã đề xuất chi hàng tỷ USD để mua các loại vũ khí mới tại khu vực Thái Bình Dương và nhấn mạnh, sự đầu tư này là cần thiết nhằm đối phó với tham vọng quân sự của Trung Quốc trong khu vực.
Trung Quốc là mối đe dọa chiến lược lớn nhất
Mô tả Trung Quốc là “mối đe dọa chiến lược lâu dài lớn nhất đối với an ninh trong thế kỷ 21”, đô đốc Davidson cho rằng, Bắc Kinh đang tăng cường thực hiện các hành vi đe dọa, viện dẫn hoạt động quân sự của Trung Quốc xung quanh Đài Loan, dọc biên giới tranh chấp với Ấn Độ, thậm chí xung quanh các đảo của Mỹ ở Thái Bình Dương.
“Tôi lo ngại họ đang đẩy mạnh thực hiện các tham vọng để thế chân Mỹ và vai trò lãnh đạo của chúng ta trong một trật tự quốc tế dựa trên luật lệ. Trung Quốc từng tuyên bố họ muốn đạt được điều đó vào năm 2050. Tôi lo lắng về việc họ đang tiến gần hơn đến mục tiêu đề ra”.
Trung Quốc từ trước đến nay luôn khẳng định rằng, các hành động quân sự của họ nhằm mục đích phòng thủ. Sách trắng Quốc phòng năm 2019 của Trung Quốc năm 2019 nêu rõ:
“Sự phát triển trong lĩnh vực quốc phòng của Trung Quốc là nhằm đáp ứng các nhu cầu an ninh chính đáng và đóng góp vào sự phát triển của các lực lượng hòa bình trên thế giới. Trung Quốc không bao giờ đe dọa bất cứ quốc gia nào hoặc tìm cách tạo ra bất cứ sự ảnh hưởng nào”.
Liên quan đến vấn đề Đài Loan, ông Philip Davidson nhận xét, Trung Quốc sẽ nhanh chóng thực hiện các động thái để hợp nhất Đài Loan trong tương lai gần. “Đài Loan rõ ràng là một trong những tham vọng của họ trước thời điểm đó. Tôi cho rằng mối đe dọa là hiển nhiên trong thập niên này, thực vậy, trong vòng 6 năm tới”.
Mỹ không thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan (Trung Quốc), nhưng vẫn duy trì mối liên hệ không chính thức. Những năm gần đây, Washington đã tăng cường bán vũ khí cho Đài Loan.
Theo ông Davidson, đường hướng “mập mờ chiến lược” mà Mỹ vận dụng trong 40 năm qua đã giúp Đài Loan ổn định, duy trì được thực trạng như hiện nay. Song ông lưu ý, chính sách này nên được xem xét và đánh giá thường xuyên.
Hồi tháng 1/2021, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm tuyên bố: “Đài Loan là một phần không thể tách rời của Trung Quốc”. Ông Ngô Khiêm nhấn mạnh: “Quân đội nhân dân Trung Quốc sẽ thực thi tất cả các biện pháp cần thiết để bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ”.
Guam có thể trở thành mục tiêu tấn công
Đô đốc Davidson cho biết thêm, Trung Quốc đang tăng cường sự hiện diện xung quanh các vùng lãnh thổ của Mỹ ở Thái Bình Dương. “Chúng ta đang chứng kiến hải quân Trung Quốc triển khai các nhóm đặc nhiệm và tàu ngầm đi vòng quan đảo Guam và quần đảo Bắc Mariana”.
Máy bay quân sự Mỹ tại căn cứ không quân Andersen trên đảo Guam. Ảnh: CNN
Ông cũng viện dẫn video tuyên truyền của Trung Quốc, mô tả tình huống nước này điều máy bay tấn công Căn cứ không quân Andersen của Mỹ trên đảo Guam và phô trương sức mạnh của các lực lượng tên lửa đạn đạo có khả năng vươn tới đảo Micronesian.
Đô đốc Davidson nêu rõ, Mỹ cần phải tập trung bảo vệ Guam – nơi có dân số 170.000 người, đóng vai trò là tiền đồn quân sự quan trọng của nước này ở Thái Bình Dương. “Hiện giờ, Guam là một mục tiêu. Nó cần được bảo vệ”. Để thực hiện điều đó, ông Davidson hối thúc Quốc hội thông qua việc triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis Ashore có chi phí khoảng 1,6 tỷ USD cho hòn đảo này.
Mỹ đã lắp đặt Hệ thống phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) trên đảo Guam, nhưng ông Davidson cho biết, hệ thống này không cung cấp phạm vi bao quát 360 độ cần thiết để đối phó với các mối đe dọa đến từ tàu chiến, tàu ngầm và máy bay trang bị tên lửa của Trung Quốc.
“Chúng ta phải thể hiện rằng, Trung Quốc sẽ phải trả giá cho những tham vọng mà nước này đang thực hiện và những mối đe dọa họ đặt ra đối với đảo Guam”.
Thắt chặt sự liên kết giữa các đồng minh và đối tác
Kế hoạch triển khai hệ thống Aegis Ashore trên đảo Guam là một phần trong Sáng kiến Răn đe Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Bộ Quốc phòng Mỹ. Đây là một kế hoạch kéo dài 5 năm với ngân sách đề xuất 27 tỷ USD nhằm nâng cấp các lực lượng của Mỹ trong khu vực.
Ngoài hệ thống Aegis Ashore, Bộ Quốc phòng Mỹ cũng yêu cầu cung cấp hệ thống phòng thủ radar mới cho Hawaii, trang bị thêm nhiều phương tiện tình báo, trinh sát, đạn dược, triển khai thêm binh sỹ thuộc lực lượng không quân, hải quân và thủy quân lục chiến tới khu vực, tăng cường các hoạt động huấn luyện và tập trận cùng với đồng minh, đối tác.
Hiện giờ, Mỹ đặc biệt chú trọng tăng cường hợp tác trong nhóm Bộ Tứ - một liên minh không chính thức gồm Mỹ, Australia, Nhật Bản và Ấn Độ, với hy vọng tạo ra “quyền lực mới” trong trật tự thế giới nhằm cân bằng lợi ích giữa các bên và đối phó Trung Quốc.
Trong phát biểu đưa ra, ông Davidson ví Bộ Tứ như một “viên kim cương của các nền dân chủ” tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, đồng thời hy vọng nhóm này có thể phát triển thành một “khối gắn kết vững mạnh hơn”.
“Không chỉ riêng vấn đề an ninh, mà còn về cách chúng ta tiếp cận với nền kinh tế toàn cầu, các công nghệ quan trọng như viễn thông, mạng 5G, hợp tác dựa trên trật tự quốc tế. Sẽ có rất nhiều công việc cần phải thực hiện về mặt ngoại giao và kinh tế”, ông Davidson nói.
Theo kế hoạch, lãnh đạo các nước trong nhóm Bộ Tứ sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tuyến vào ngày 12/3, với chương trình nghị sự tập trung vào an ninh tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, dịch Covid-19, vaccine, hợp tác kinh tế và biến đổi khí hậu.
Cảnh báo của đô đốc Davidson được đưa ra sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi các lực lượng vũ trang nước này "tập trung vào khả năng sẵn sàng chiến đấu", đồng thời đặt ra các mục tiêu quân sự trong 5 năm tới. Trung Quốc dự kiến tăng tăng 6,8% chi tiêu quốc phòng trong năm 2021, cao hơn 0,2 điểm phần trăm so với năm 2020.
Một số người dự đoán rằng hải quân Trung Quốc sẽ sớm vượt qua sức mạnh của hải quân Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Cơ quan Tình báo của Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết, Trung Quốc có khả năng “tăng gấp đôi quy mô kho vũ khí hạt nhân của nước này” trong thập kỷ tới. Tuy nhiên, các quan chức hàng đầu tại Bộ Tư lệnh Chiến lược Mỹ cho rằng đánh giá nói trên chưa chính xác và trên thực tế Bắc Kinh có thể tăng gấp ba, thậm chí gấp bốn lần kho dự trữ vũ khí hạt nhân trong khoảng thời gian đó./.