Cơn đau tim và các tình trạng tim mạch khác có thể gây ra cơn đau ở bất kì vị trí nào của ngực (Ảnh: ST)
Đau bên phải ngực có nhiều nguyên nhân có thể bao gồm các vấn đề liên quan đến phổi, tiêu hóa và tim. Hoặc đau ngực bên phải cũng có thể là dấu hiệu của các chấn thương nhẹ như căng cơ hoặc nghiêm trọng hơn.
1. Bên phải khoang ngực có gì?
Trong khoang ngực bên phải gồm các bộ phận bao gồm một phần bên phải của tim, lá phổi phải, các mạch máu lớn của tim và phổi, thực quản (nối cổ họng và dạ dày), các cấu trúc khác như hạch bạch huyết và dây thần kinh. Ngoài ra, các xương sườn cũng nằm ở vùng này và các rối loạn về cột sống cũng có thể được cảm nhận ở vùng ngực bên phải này.
Bất kỳ một bộ phận nào trong các bộ phận kể trên xảy ra vấn đề đều có thể gây đau bên phải ngực.
Bên cạnh đó, đau ngực bên phải cũng có thể là cơn đau xuất chiếu (referred pain - là khu trú đau không trùng với khu trú của kích thích tại chỗ trong hệ cảm giác). Chẳng hạn như rối loạn tại ổ bụng trên có thể được cảm nhận tại bên phải ngực, bao gồm các vấn đề về gan, túi mật hoặc tuyến tụy. Hoặc cơ hoành - cơ ngăn cách ngực với bụng - gặp phải kích thích cũng có thể gây ra cơn đau ngực bên phải.
2. Triệu chứng đau ngực bên phải
Tùy vào từng tình trạng mà cơn đau ở bên phải ngực có thể là cấp tính (đến nhanh và đi nhanh) hoặc dai dẳng (mãn tính). Những cụm từ dùng để miêu tả cơn đau có thể là âm ỉ, dữ dội, đau nhói,... để xác định các bước tiếp theo phục vụ cho việc chẩn đoán.
Các triệu chứng khác có thể đi kèm với đau ngực bên phải bao gồm: thở hụt hơi, sốt, ho dai dẳng, khàn tiếng, ợ nóng, giảm cân đột ngột, vàng mắt và vàng da, buồn nôn và nôn mửa, khó nuốt, tim đập nhanh, choáng váng hoa mắt, ợ hơi,...
3. Nguyên nhân gây đau ở bên phải ngực là gì?
Có nhiều nguyên nhân gây đau bên phải ngực và dưới đây là một số phân loại nguyên nhân mà bạn có thể tham khảo:
3.1. Bệnh lý tim mạch
Cơn đau tim và các tình trạng tim mạch khác có thể gây ra cơn đau ở bất kỳ vị trí nào của ngực, bao gồm cả bên phải. Điều này đặc biệt đúng với các bệnh lý tim mạch ở nữ giới.
Phụ nữ bị đau tim ít có nguy cơ đau ngực bên trái mà thay vào đó có thể là cảm giác nóng rát, đau nhói ở hai bên ngực. Các nguyên nhân khác liên quan tới tim gây đau bên phải ngực bao gồm bệnh động mạch vành, viêm màng ngoài tim và phình động mạch chủ.
- Bệnh động mạch vành
Bệnh động mạch vành (CAD) là loại bệnh tim phổ biến nhất và đe dọa tới tính mạng ở cả nam giới và nữ giới. Bệnh xảy ra khi các động mạch cung cấp máu cho cơ tim trở nên cứng và thu hẹp hơn. Các động mạch này có thể là động mạch chủ lên (AAo) là một đoạn của động mạch chủ bắt đầu ở phần trên thất trái đến bờ dưới sụn sườn ba sau nửa trái xương ức.
Bệnh CAD có thể gây đau ở cả hai bên ngực hoặc chỉ đau ngực bên phải.
- Bệnh viêm màng ngoài tim
Viêm màng ngoài tim là tình trạng màng ngoài tim bị viêm. Các nguyên nhân gây viêm màng ngoài tim rất đa dạng, có thể là do nhiễm trùng, bệnh thận, các bệnh rối loạn tự miễn như viêm khớp dạng thấp hoặc sau cơn đau tim,...
Cơn đau do viêm màng ngoài tim thường nặng hơn ở một số vị trí nhất định và trở nên dữ dội hơn khi bạn hít thở sâu.
- Phình tách động mạch chủ (Dissecting Aortic Aneurysm)
Phình tách động mạch chủ (Aortic Dissection) là hiện tượng máu chảy qua một vết rách ở nội mạc động mạch chủ làm tách rời lớp áo giữa và lớp áo trong, tạo ra một lòng mạch giả (kênh). Lúc này lưu lượng máu tới các cơ quan trong cơ thể bị giảm xuống, oxy không được cung cấp đầy đủ do tổn thương.
Cơn đau do phình tách động mạch chủ thường dữ dội, đột ngột và rõ nét (rách). Tình trạng bất tỉnh có thể xảy ra ngay sau đó.
Liên hệ trợ giúp y tế khẩn cấp nếu cơn đau ngực như bị chèn ép, đè nặng kèm theo các dấu hiệu:
- Đổ mồ hôi lạnh
- Thở hụt hơi
- Nghẹt thở, khó nuốt
- Buồn nôn và nôn mửa
- Nhịp tim nhanh hoặc không đều
- Cảm giác tê hoặc ngứa ran ở bàn tay hoặc cánh tay
- Yếu cơ
- Cơn đau lan từ ngực tới cổ, lưng, bụng trên, vai, hàm, một hoặc cả hai bên cánh tay.
3.2. Bệnh lý từ phổi
Phía bên phải ngực bao gồm ba thùy của phổi phải, màng phổi phải và các hạch bạch huyết. Bản thân phổi không có cơ quan thụ cảm (đau) nhưng bạn vẫn có thể cảm nhận được cơn đau giống như xuất phát từ phổi phải. Những nguyên nhân gây đau ngực bên phải liên quan tới phổi có thể là viêm phổi, thuyên tắc phổi (tắc mạch phổi), ung thư phổi, xẹp phổi, dịch tụ quanh phổi,...
- Viêm phổi
Đặc biệt là nhiễm trùng phổi phải đặc trưng bởi viêm nhiễm các túi khí (phế nang) trong phổi khiến các phế nang chứa đầy mủ hoặc dịch và dẫn tới các triệu chứng khác kèm theo như ho, sốt, ớn lạnh và khó thở.
- Thuyên tắc phổi
Cơn đau do thuyên tắc phổi thường đột ngột và rõ ràng kèm theo tình trạng khó thở nghiêm trọng. Do cục máu đông lớn nên người bị thuyên tắc phổi có thể bị bất tỉnh nhanh chóng. Trước khi tình trạng thuyên tắc phổi xảy ra, bạn có thể bị đau, sưng đỏ ở một hoặc cả hai chân.
- Ung thư phổi
Khối u ung thư phổi có thể phát triển ở phổi phải, niêm mạc phổi phải hoặc các hạch bạch huyết lân cận đó và gây đau ngực bên phải. Theo VeryWell, khoảng 50% bệnh nhân mắc ung thư phổi đều có cơn đau ở ngực, vai, bả vai hoặc giữa hai bả vai.
Phía bên phải ngực bao gồm ba thùy của phổi phải, màng phổi phải và các hạch bạch huyết (Ảnh: ST)
Các triệu chứng ung thư phổi khác có thể là khó thở, ho dai dẳng. Ngoài ra, ung thư vú, ruột kết và một số bệnh ung thư khác có thể di căn đến phổi. Tình trạng này được gọi là ung thư phổi thứ phát.
- Tràn khí màng phổi
Xẹp phổi hay tràn khí màng phổi có thể khiến cơn đau bên phải ngực dữ dội như bị đâm và cảm giác khó chịu nghiêm trọng hơn khi cố gắng hít vào.
- Tràn dịch màng phổi và viêm màng phổi
Khi dịch tràn ít, người bệnh có thể chỉ cảm thấy hơi khó chịu, nhưng khi dịch tràn nhiều hơn, tình trạng khó thở sẽ xuất hiện. Với viêm màng phổi, cơn đau bên phải ngực sẽ dai dẳng, đau khi hít thở sâu và đôi khi là cảm giác ngứa ngáy.
Rối loạn phổi cấp tính đặc trưng bởi các vấn đề hô hấp, nếu đau ngực kèm theo các triệu chứng này cần liên hệ cấp cứu để được trợ giúp khẩn cấp:
- Thở hụt hơi
- Đờm lẫn máu
- Nhịp tim nhanh
- Da và môi có màu xanh
- Cơn đau tăng lên và nghiêm trọng hơn khi hít thở sâu.
3.3. Nguyên nhân tiêu hóa
Các bệnh về đường tiêu hóa, đặc biệt là những bệnh liên quan đến thực quản hoặc các cơ quan ở phía bên phải của bụng, chẳng hạn như túi mật và gan, có thể gây đau ở ngực bên phải.
- Bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Ngoài cảm giác đau phía bên phải ngực thì bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể khiến bạn bị ợ nóng, khó tiêu do axit trào lên thực quản.
- Nghẽn thực quản
Đôi khi sự xuất hiện của dị vật trong thực quản có thể gây đau ngực bên phải. Dị vật ở thực quản có thể gây khó nuốt và thậm chí là rách thực quản.
Nếu co thắt thực quản xảy ra, cơn đau ngực bên phải có thể kèm theo ho do các dây thần kinh tại thực quản bị tổn thương.
- Bệnh túi mật
Cả sỏi mật và viêm túi mật đều có thể gây cảm giác đau bên phải ngực. Cơn đau này thường lan ra phía sau lưng và cũng có thể lan tới vai phải.
- Viêm tụy
Viêm tuyến tụy hay còn gọi là viêm tụy có thể gây đau ngực bên phải và cơn đau nghiêm trọng hơn khi nằm xuống hoặc cảm thấy dễ chịu hơn khi ngồi dậy. Viêm tụy có nguy cơ cao gặp phải ở những người mắc bệnh tiểu đường và nghiện rượu.
Cả viêm loét dạ dày và viêm niêm mạc dạ dày đều có thể gây đau bên phải ngực, mặc dù thường căn bệnh này đau nhiều hơn ở bên trái. Ban đầu cơn đau có thể được cải thiện sau khi bạn ăn uống nhưng về lâu dài nếu không được can thiệp cơn đau có thể lan ra cánh tay hoặc giữa hai bả vai.
- Bệnh gan
Các bệnh về gan như viêm gan và xơ gan gây ra cảm giác đau ở phía bên phải của ngực. Cơn đau chủ yếu phát sinh khi cơ quan bị viêm ép vào cơ hoành. Cơn đau đôi khi đi kèm với bệnh vàng da hoặc vàng mắt.
Liên hệ cấp cứu khẩn cấp nếu cơn đau ngực hoặc nặng ngực bên phải kèm theo:
- Đau bụng dữ dội và đột ngột
- Bụng cứng hoặc mềm oặt
- Nôn ra máu
- Tiêu chảy ra máu.
3.4. Nguyên nhân cơ xương khớp
Khi bị chấn thương, gãy xương và tổn thương mô mềm có thể gây đau ngực. Nếu không có tiền sử chấn thương, có một số tình trạng cũng có thể gây đau ngực bên phải.
- Căng cơ
Căng cơ là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau ngực bên phải. Các hoạt động nặng hoặc không đúng tư thế đều có thể gây căng cơ.
- Các bệnh liên quan tới cột sống
Chẳng hạn như đĩa đệm cột sống, gãy nén đốt sống có thể gây đau một cách trực tiếp hoặc lan tới phía bên phải ngực. Hoặc đôi khi sự di căn của các tế bào ung thư vú, ung thư phổi tới cột sống cũng có thể cho các dấu hiệu đầu tiên là cơn đau bên phải ngực.
Infographics tổng hợp nguyên nhân gây đau ngực bên phải (Ảnh: Kim Phụng)
Một số nguyên nhân khác cũng có thể gây đau ngực bên phải chẳng hạn như bệnh zona, khối u trung thất, căng thẳng lo lắng, rối loạn lo âu, hoảng sợ,... Tùy thuộc vào nguyên nhân mà bác sĩ sẽ có các chỉ định điều trị phù hợp. Các chẩn đoán tình trạng đau bên phải ngực có thể bao gồm xét nghiệm máu và chẩn đoán hình ảnh.
Nguồn: VeryWell