Lực lượng không quân của LNA thiệt hại nặng nề ở Tripoli
Không quân Quân đội Quốc gia Libya (LNA) thuộc lực lượng vũ trang của Chính phủ Tobruk ở phía đông Libya đã mất hai máy bay ném bom chiến đấu trong giao tranh với lực lượng thân Chính phủ Hiệp định Quốc gia (GNA) những tuần gần đây ở Tripoli.
Vào đầu năm 2019, không quân LNA của Haftar có trong trang bị 2 chiếc Mirage F1, 12 MiG-21, 3 chiếc MiG-23ML và 1 Su-22, hầu hết trong số đó đã được tân trang và hiện đại hóa bởi Ai Cập và UAE.
Lực lượng không quân thân GNA chỉ sở hữu 2 máy bay MiG-23ML, 1 MiG-25, 5 Galeb G-2, từ 9 đến 13 L-39ZO Albatros, 5 máy bay huấn luyện SIAI Marchetti SF.260 và 8 máy bay huấn luyện khác.
Vào ngày 14/4/2019, lực lượng ủng hộ GNA đã bắn hạ một MiG-21UM của LNA ở khu vực Ain Zara, Tripoli bằng tên lửa phòng không vác vai FN-6 MANPADS do Trung Quốc sản xuất (LNA cho rằng máy bay bị rơi do sự cố kỹ thuật), phi công Jamal Ben Amer đã kịp thoát ra an toàn.
Ngày 24/4/2019, một chiếc Mirage F1 đã bị rơi gần căn cứ không quân Al-Watiya. LNA tuyên bố đó là máy bay của lực lượng GNA bị bắn hạ sau khi ném bom khu vực. Tuy nhiên, phân tích cho thấy nó là một Mirage F1-AD thuộc sở hữu của LNA.
Sự thật sốc này khiến Lực lượng LNA của tướng Haftar khó mà chấp nhận nổi khi mà chính họ lớn tiếng tuyên bố bắn hạ chiến đấu cơ của GNA.
Hình ảnh phân tích cho thấy chiếc Mirage F1 bị rơi hôm 24/4 là chiếc có số hiệu 402 của LNA.
Những tổn thất này đã làm giảm khả năng chiến đấu của LNA khi họ đang cố gắng giành được chiến thắng khó khăn trước các chiến binh trung thành với chính phủ GNA ở khu vực ngoại vi thủ đô Tripoli.
Tỷ lệ thiệt hại máy bay chiến đấu của LNA là cao so với GNA tính đến thời điểm hiện tại trong cuộc chiến tại Tripoli. Phía GNA được cho là chỉ thiệt hại một chiếc L-39ZO Albatros hôm 10/4 khi xuất kích từ Mistara.
Trước LNA cạn kiệt máy bay chiến đấu, ẩn số chiến dịch phản công của GNA
Trên toàn lãnh thổ Libya, LNA chỉ còn 17 máy bay tiêm kích ném bom nếu so sánh với số lượng từ 29 đến 33 máy bay ném bom của GNA.
Nga đã chuyển giao 3 chiếc MiG-23 cho Haftar, tuy nhiên số lượng của chúng quá ít để bù đắp chênh lệch với lực lượng GNA.
Hơn nữa, hầu hết các phi công của LNA nói riêng và Libya nói chung đều là cựu chiến binh từ trước nội chiến, cho tới hiện tại họ đã khá lớn tuổi. Thay thế họ cần một thế hệ mới được đào tạo và thời gian là thứ LNA thiếu nhất.
Không ảnh căn cứ Benina tại Benghazi cho thấy LNA vẫn phải giữ một số lượng nhất định MiG-21 để phòng thủ hậu phương.
Các học viên tốt nghiệp học viện không quân Ai Cập đang đóng tại căn cứ không quân Benina của LNA hoặc đang huấn luyện trên những chiếc MiG-21 hai chỗ ngồi tại căn cứ không quân Gamal Abdul El Nasser gần Tobruk.
Nhưng những phi công mới và thiếu kinh nghiệm bay này hoàn toàn chưa đủ khả năng tham chiến.
Hơn nữa, rất khó để đào tạo phi công đang lái MiG-21 chuyển loại sang máy bay MiG-23 hay Mirage F1 vì các khóa huấn luyện của Ai Cập hoàn toàn không tương thích với các loại máy bay này trong một số ít lực lượng không quân lớn vẫn sử dụng loại này.
Hiện tại nhiều thông tin cho rằng LNA đang phải thuê một số phi công nước ngoài (người Ecuador, Ukraina) để tham chiến trên những chiếc Mirage F1 và MiG-23. Chiếc Mirage F1 bị rơi hôm 24/4 được cho là do một phi công người Ecuador điều khiển.
Thiếu máy bay và phi công, LNA gặp khó khăn trầm trọng khi các máy bay của họ bị rơi liên tục tại Tripoli.
MiG-23, MiG-21 và một chiếc Mi-17 tại căn cứ Ras Lanuf.
Không quân UAE đã hỗ trợ LNA trong cuộc chiến ở phía đông Libya trước đây sẽ không thể thực hiện các phi vụ ở tây Libya vì máy bay tấn công Air Tractor của UAE không đủ tầm bay để tiếp cận Tripoli từ căn cứ không quân al-Khadim ở đông nam Libya.
UAE đã mở rộng hoạt động ở al-Khadim nhưng ngoài vấn đề tầm bay, UAE cũng khó có khả năng can thiệp trực tiếp vào xung đột ở Tripoli vì các rắc rối ngoại giao nếu họ bị phát hiện.
Nỗ lực lớn nhất mà UAE có thể hỗ trợ LNA là vào ngày 18/4, các UAV tấn công không xác định đã ném bom vị trí lực lượng GNA gần thị trấn Rabi'a và Tajoura, đông nam Tripoli.
Theo nguồn tin GNA, cuộc tấn công được người dân địa phương cho là của máy bay không người lái MQ-9 Reaper UCAV, nhưng các nhà phân tích thì tuyên bố rằng đó là Wing Loong II UCAV do Trung Quốc sản xuất của UAE xuất phát từ al-Khadim.
Sau khi chiếc Mirage F1 bị rơi, nhiều nhà phân tích xác nhận rằng LNA chỉ còn có thể hỗ trợ lực lượng của họ ở Tripoli bằng một chiếc Su-22 và một số ít MiG-21.
Những chiếc MiG-23ML do Nga cung cấp nhiều khả năng không thể tham chiến do phía Nga đã tỏ rõ thái độ không ủng hộ LNA trong cuộc chiến Tripoli.
Như vậy là LNA đang cạn kiệt máy bay và phi công trong cuộc giao tranh bất lợi từng ngày ở Tripoli, thiếu máy bay đồng nghĩa với việc bộ binh LNA sẽ không thể đột kích sâu như những ngày vừa qua.
Với số lượng áp đảo máy bay, những ngày tới GNA sẽ làm chủ bầu trời và nếu cuộc phản công diễn ra thì bộ binh LNA sẽ thiệt hại nặng nề nếu không được bảo vệ bởi không quân.
Hôm 24/4 một lực lượng lớn bộ binh cùng xe cơ giới đã tăng viện cho lực lượng LNA ở Tripoli. Tuy nhiên với việc thiếu không quân nhiều khả năng các nhóm quân này sẽ bị thiệt hại nặng do không kích.