Có nên tiêm vắc-xin HPV khi đã quan hệ tình dục?
Người mắc virus HPV có nguy cơ tái nhiễm cao. Tức là sau khi đào thải virus, cơ thể vẫn có thể nhiễm lại chúng.
Biện pháp ngừa ung thư tối ưu
Bác sĩ Hà Hải Nam - Phó Trưởng khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K, Giảng viên bộ môn Ung thư, Trường Đại học Y Hà Nội cho biết, HPV (Human Papiloma Virus) là virus gây u nhú ở người. Có hơn 200 loại HPV. Trong đó, hơn 40 loại lây qua quan hệ tình dục. HPV loại 16,18 là nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung.
“80% phụ nữ bị nhiễm HPV ít nhất 1 lần trong đời. Không phải ai nhiễm HPV cũng sẽ bị ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên, có hơn 90% các trường hợp ung thư cổ tử cung là do virus HPV gây ra”, bác sĩ Nam giải thích.
Theo chuyên gia này, HPV có thể tồn tại, phát triển âm thầm trong cơ thể và không gây bất kỳ triệu chứng nào. Biện pháp phòng ngừa tối ưu ung thư cổ tử cung đến 90% là tiêm vắc-xin phòng virus HPV đối với bé gái và phụ nữ từ 9 - 26 tuổi.
“Giống như các loại vắc-xin khác, vắc-xin HPV kích thích cơ thể tạo ra các kháng thể. Trong tương lai, khi cơ thể tiếp xúc với HPV, kháng thể có sẵn đó sẽ gắn vào virus và ngăn chặn nó lây nhiễm sang tế bào khỏe mạnh khác.
Tuy nhiên, các vắc-xin HPV không giúp ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, không dự phòng điều trị các bệnh nhiễm trùng đang mắc hoặc bệnh do virus khác gây ra”, bác sĩ Nam nhấn mạnh.
Cũng theo bác sĩ Nam, vắc-xin HPV không bảo vệ chống lại tất cả các loại HPV có thể gây ung thư. Do đó, phụ nữ đã tiêm vắc-xin HPV vẫn cần tuân theo các khuyến cáo sàng lọc ung thư cổ tử cung tương tự người chưa chủng ngừa.
Ba loại vắc-xin ngăn nhiễm các loại virus HPV gây bệnh được cấp phép sử dụng tại Mỹ gồm: Gardasil, Gardasil 9 và Cervarix. Cả ba loại vắc-xin này đều ngăn nhiễm virus HPV loại 16 và 18. Tại Việt Nam, hiện có hai loại chính là Gardasil (Mỹ) và Cervarix (Bỉ).
Nguy cơ tái nhiễm virus HPV
Theo bác sĩ Hà Hải Nam, trẻ từ 9 - 14 tuổi cần tiêm 2 liều vắc-xin HPV. Liều đầu tiên tiêm trước tuổi 15. Liều thứ hai từ 6 - 12 tháng sau liều đầu tiên. Các nghiên cứu cho thấy, 2 liều vắc-xin HPV được tiêm cho trẻ từ 9 - 14 tuổi, cách nhau ít nhất 6 tháng sẽ bảo vệ tốt hơn so với việc tiêm 3 liều khi trưởng thành.
Người từ 15 tuổi trở lên sẽ cần tiêm 3 mũi. Liều đầu tiên tiêm sau tuổi 15, liều thứ 2 sau đó 1 - 2 tháng. Liều thứ 3 sau liều đầu tiên 6 tháng. Khoảng cách tối thiểu là 4 tuần giữa liều thứ nhất và liều thứ hai, 12 tuần giữa liều thứ hai và liều thứ ba và 5 tháng giữa liều thứ nhất và liều thứ ba.
“Tại Việt Nam, vắc-xin phòng HPV, theo khuyến cáo của nhà sản xuất, được chỉ định tiêm cho nữ giới trong độ tuổi từ 9 - 26, bất kể đã quan hệ tình dục hay chưa. Theo khuyến cáo, các chị em nên tiêm vắc-xin phòng HPV càng sớm càng tốt. Vắc-xin có hiệu quả kéo dài lên đến 30 năm”, chuyên gia cho biết.
Không ít người băn khoăn về việc có nên tiêm vắc-xin HPV không, khi đã quan hệ tình dục. Giải thích về vấn đề này, bác sĩ Nam cho biết, vắc-xin HPV vẫn có tác dụng khi tiêm cho những người từng quan hệ tình dục, thậm chí đã nhiễm virus này.
“Thực tế, virus HPV rất dễ tái nhiễm. Tức là sau khi đào thải virus, cơ thể vẫn có thể nhiễm lại chúng. Miễn dịch tự nhiên của cơ thể không đủ để phòng được tái nhiễm, nhưng vắc-xin có thể làm được điều này.
Bên cạnh đó, HPV có nhiều loại khác nhau. Người từng bị nhiễm một loại HPV trước đây vẫn nên tiêm phòng để tránh lây nhiễm những loại HPV khác”, chuyên gia khuyến cáo.
Vắc-xin HPV được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê chuẩn tiêm cho đến tuổi 45. Tuy nhiên, vắc-xin này không được khuyến khích cho độ tuổi từ 27 - 45 tuổi. Bởi, theo bác sĩ Nam, tiêm vắc-xin HPV ở độ tuổi này mang lại ít lợi ích hơn. Lý do là vì đa số phụ nữ ở nhóm tuổi này đã tiếp xúc với nhiều loại virus HPV.
Với người đang mang thai, không có bằng chứng cho thấy tiêm vắc-xin HPV sẽ ảnh hưởng đến thai kỳ hoặc gây hại cho thai nhi. Tuy nhiên, sản phụ có thể chờ sau khi sinh để tiêm vắc-xin.
Tuy nhiên, phụ nữ được khuyến cáo không nên tiêm vắc-xin HPV nếu nhạy cảm với bất cứ thành phần nào của vắc-xin, hoặc đang bị sốt cao cấp tính, nhiễm trùng ở mức độ vừa / nặng. Người bị giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu hoặc đang dùng thuốc làm loãng máu, đang có thai hoặc cho con bú cũng không nên tiêm phòng HPV.
“Vắc-xin phòng HPV thường khá an toàn. Chị em khi đi tiêm cũng có thể gặp một số triệu chứng: Đau vùng tiêm, sốt nhẹ, đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn… nhưng khá hiếm gặp. Các triệu chứng cũng thường nhẹ và chỉ thoáng qua”, chuyên gia chia sẻ.