Việc tàu con thoi X-37B được ứng dụng cho các nhiệm vụ quân sự không khó để nhận ra. Nó là chương trình phát triển công nghệ vũ trụ được áp dụng chế độ bảo mật nghiêm ngặt. Hầu hết thông tin về hoạt động của X-37B chỉ được biết tới khi giới chức Mỹ công bố công khai.
Dù Không quân Mỹ không công bố mục đích chính của chương trình phát triển X-37B, nhưng có thể thiết bị bay không gian có khả năng hoạt động nhiều lần trên vũ trụ này là một phần của chương trình đưa vũ khí lên không gian của Mỹ.
Chương trình phát triển tuyệt mật
NASA và Boeing bắt đầu phát triển chương trình X-37B từ năm 1999 với mục tiêu phát triển một vật thể không gian hoạt động ở độ cao 700km nhằm mục đích thu hồi hoặc sửa chữa các vệ tinh dân dụng bị hỏng hóc trong không gian.
Tuy nhiên, vỏ bọc phát triển X-37B đã bị tiết lộ vào năm 2004. Chương trình phát triển tàu con thoi cỡ nhỏ này được chuyển cho Cơ quan Nghiên cứu và phát triển các dự án tương lai (DAPRA) của Lầu Năm góc. Từ thời điểm đó, toàn bộ các thông tin liên quan tới X-37B đều được giữ ở cấp độ tuyệt mật.
Chương trình X-37B nằm trong diện bảo mật thông tin của Lầu Năm góc. Ảnh: warfare.ru.
Từ những thông tin được công khai, nguyên mẫu X-37B là phương tiện không người lái; có sải cánh dài 4,5m, thân dài 9m và chở theo khoảng 1 tấn phương tiện hoặc hàng hóa. Chuyến bay lên không gian đầu tiên của X-37B được thực hiện năm 2010.
Trong chuyến bay kéo dài hơn 6 tháng này, nhiều thiết bị trên khoang của tàu con thoi cỡ nhỏ này đã được thử nghiệm khả năng hoạt động lâu dài trong không gian, đặc biệt là lớp vỏ chịu nhiệt, hệ thống lái tự động và định vị trong không gian.
Không quân Mỹ cho biết, X-37B đã thử nghiệm các hệ thống để đảm bảo cho thiết bị này có thể hoạt động nhiều lần trong không gian. Ngoài ra, với thời gian hoạt động dài trong không gian, các nhà khoa học Mỹ cũng có điều kiện thực nghiệm độ bền của các loại vật liệu trong điều kiện không trọng lượng.
X-37B vừa hoàn thành chuyến du hành thứ 5 trong quỹ đạo kéo dài kỷ lục 719 ngày. Trong chuyến bay trước đó kết thúc vào tháng 5-2017, nó cũng từng lập kỷ lục về vật thể hoạt động lâu dài trong quỹ đạo kéo dài 718 ngày. Điều đáng chú ý là cả 4 lần bay lên quỹ đạo của X-37B từ Mũi Canaveral, tên lửa đẩy Atlas V đều sử dụng các động cơ tên lửa RD-180 do Nga chế tạo.
“Tàu sân bay” trong không gian
Thông thường, nguyên mẫu X-37B thường hoạt động ở độ cao 320-400km trong không gian. Nó thực hiện nhiệm vụ gì trong suốt thời gian dài trên quỹ đạo vẫn chưa được xác định.
Tuy nhiên, theo nhận định của chuyên gia Ivan Moiseev thuộc Viện nghiên cứu Vũ trụ, Bộ Quốc phòng Nga, thiết bị bay của Mỹ hoàn toàn có thể đảm nhiệm chức năng triển khai và thu hồi các vệ tinh tình báo tuyệt mật của Mỹ.
X-37B có thể được sử dụng với mục đích triển khai và thu hồi vệ tinh gián điệp trong quỹ đạo Trái Đất. Ảnh: Defense News.
“Phương tiện bay không gian của Mỹ chắc chắn được sử dụng với mục đích quân sự. Nó có thể mang theo nhiều vệ tinh mini có trọng lượng vài kg để cung cấp thông tin tình báo cho Lầu Năm góc”, chuyên gia Ivan Moiseev nhận định. Với nhiệm vụ này, X-37B giống như một tàu sân bay trong không gian.
Hiện tại, X-37B chưa phải là mối nguy cơ đe dọa trực tiếp bất kỳ quốc gia nào cụ thể, nhưng với quỹ đạo bay ở sát đường xích đạo, thiết bị bay này có thể chuyển hướng quỹ đạo để giám sát bất kỳ quốc gia nào trên thế giới.
Liệu có phải là vũ khí diệt vệ tinh?
Đánh giá về khả năng thiết bị bay X-37B có thể được sử dụng với mục đích bắn hạ vệ tinh đối phương, chuyên gia Ivan Moiseev cho rằng: “Việc sử dụng với mục đích trên là không hợp lý. Trong quá khứ, Mỹ và Liên Xô, giờ đây là Nga đã phát triển nhiều phương thức tiêu diệt vệ tinh của đối phương hiệu quả và ít tốn kém hơn”.
Tuy nhiên, trên nền công nghệ X-37B, Mỹ đang phát triển các công nghệ cần thiết của phương tiện đánh chặn trong không gian.
Có thể tuyệt mật trên mặt đất, nhưng mọi động tĩnh của X-37B trong không gian luôn bị theo sát. Ảnh: warfare.ru.
Nói về X-37B, Chủ tịch Tập đoàn không gian Nga Roskosmos, Dmitri Rogozin từng nhận định, thiết bị này hoàn toàn có thể mang vũ khí để sử dụng với mục đích quân sự.
“Người Mỹ đã nhiều năm nghiên cứu và phát triển X-37B, nhưng chúng tôi không có bất kỳ thông tin gì liên quan tới nó. Phương tiện bay này đã thực hiện nhiều chuyến bay vào không gian và quay trở về mặt đất. Nó có thể được trang bị vũ khí”, ông Dmitri Rogozin nói.
Theo lời lãnh đạo Roskosmos, Mỹ có thể không công khai thông tin vũ trang hóa X-37B. Chính việc khiến đối phương không nắm được thông tin cũng có thể coi là “vũ khí” của Mỹ lắp lên X-37B.
Quan điểm này cũng nhận được sự đồng thuận của cựu lãnh đạo Không quân Mỹ Heather Wilson: “Đối thủ của chúng tôi sẽ rất tò mò về thiết bị bay không gian X-37B. Họ không biết được điều gì đang xảy ra trên không gian đối diện. Điều này có thể khiến họ phát điên, đó chính là thành công của chúng tôi”.
Theo nhiều nguồn tin, hoạt động của X-37B trong không gian được lực lượng Phòng không-vũ trụ Nga giám sát chặt chẽ. Chỉ huy Quân đoàn Không quân số 15, đơn vị phụ trách các hoạt động đặc biệt, Thiếu tướng Anatoly Nestechuk cho biết, việc giám sát X-37B đang được thực hiện hằng ngày. Nga có đủ phương tiện để ngăn chặn nó nếu có điều bất thường xảy ra.