“Chỉ mới 20 tuổi, sao đã suy thận rồi?”, tờ kết quả xét nghiệm trên tay khiến không ít y bác sĩ tại khoa Thận, Bệnh viện Y học cổ truyền kết hợp hiện đại thành phố Ôn Châu, Trung Quốc không khỏi xót xa. Tiểu Vương, một thợ cắt tóc trẻ vốn dĩ đang ở độ tuổi sung sức nhất, nay phải nằm trên giường lọc máu vì chỉ số creatinin máu tăng vọt lên tới 1.500 micromol mỗi lít, cao gấp khoảng 15 lần giới hạn trên của người bình thường. Trước mắt anh là quãng đường dài gắn chặt với máy chạy thận nhân tạo.
Diễn biến bệnh đến rất đột ngột. Theo bác sĩ, Tiểu Vương từng có tiền sử tăng huyết áp, nhưng hoàn toàn không theo dõi, không điều trị và cũng không dùng thuốc hạ áp. Trong sinh hoạt hằng ngày, anh gần như “sống chung” với trà sữa, lại thường xuyên thức khuya. Gần đây, Tiểu Vương bắt đầu xuất hiện các triệu chứng như tức ngực về đêm, ho ra đờm bọt hồng, nhìn mờ. Khi nhập viện cấp cứu, kết quả kiểm tra cho thấy chức năng thận đã suy kiệt nghiêm trọng, buộc phải lọc máu ngay lập tức.
Sau khi tình trạng tạm ổn, các bác sĩ tiến hành sinh thiết thận và đi đến kết luận đáng buồn: chức năng thận không còn khả năng hồi phục, bệnh nhân phải lọc máu dài hạn để duy trì sự sống.
Phó trưởng khoa Thận, bà Lâm Thắng Phân, ví thận như “cơ quan trầm lặng” của cơ thể. Creatinin chính là “rác thải” sinh ra sau quá trình chuyển hóa. Thận khỏe mạnh giống như người lao công cần mẫn, mỗi ngày lọc khoảng 180 lít máu để dọn sạch những chất cặn này. Ở người trưởng thành bình thường, creatinin máu ở nữ dưới 81 micromol mỗi lít, ở nam dưới 97 micromol mỗi lít. Trường hợp của Tiểu Vương đã vượt mốc 1.000 micromol mỗi lít, đồng nghĩa với việc trong máu tích tụ lượng “rác” nhiều gấp hơn chục lần, khiến toàn bộ hệ thống cơ thể bị nhiễm độc và tê liệt, chỉ còn cách nhờ máy lọc máu thay thận làm nhiệm vụ thải độc.
Không chỉ lọc bỏ chất thải, thận còn giữ vai trò trung tâm trong việc điều hòa nước và điện giải, tiết erythropoietin kích thích tạo hồng cầu, tham gia điều hòa quá trình tạo máu và nhiều chức năng nội tiết khác. Khi thận “đình công”, hàng loạt biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra như thiếu máu, bệnh xương, rối loạn điện giải, bệnh tim mạch, thậm chí đe dọa tính mạng. Điều đáng lo là người trẻ thường chủ quan vì cho rằng mình “còn khỏe”, dễ bỏ qua những tín hiệu cảnh báo âm thầm của thận. Đến khi xuất hiện phù nề, mệt mỏi, buồn nôn rõ rệt, bệnh thường đã bước sang giai đoạn trung bình hoặc muộn.
Từ trường hợp này, bác sĩ Lâm Thắng Phân khuyến cáo, dù còn trẻ cũng cần kiểm soát tốt huyết áp, đo huyết áp định kỳ và tuân thủ điều trị nếu được chẩn đoán tăng huyết áp. Chế độ ăn nên hạn chế muối, đường và chất béo; các loại đồ uống nhiều đường như trà sữa cần uống càng ít càng tốt. Mỗi ngày nên đảm bảo uống khoảng 1,5 đến 2 lít nước, sinh hoạt điều độ, tránh thức khuya kéo dài để thận có thời gian phục hồi. Bên cạnh đó, khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là xét nghiệm nước tiểu và kiểm tra chức năng thận thông qua creatinin máu, có thể giúp phát hiện sớm những tổn thương thận trước khi quá muộn.
Nguồn và ảnh: 66wz