Đây là thông tin tương đối bất ngờ khi chỉ trong tuần trước, theo tạp chí IHS Jane's ghi nhận, phần lớn giới quan sát và phân tích quân sự tin rằng Singapore chắc chắn sẽ lựa chọn tiêm kích tàng hình thế hệ năm F-35, vấn đề chỉ còn là thời gian.
Cụ thể, theo bản tin của Bloomberg News ngày 9/8, Singapore đã hoãn kế hoạch mua tới 12 tiêm kích tàng hình đa nhiệm thế hệ năm Lockheed Martin F-35 cho Không quân Singapore (RSAF).
Thông tin từ Văn phòng chương trình F-35 cho biết, ông Ng Chee Khern, thư ký thường trực của chương trình phát triển quốc phòng Singapore đã thông báo tới Bộ Quốc phòng Mỹ từ giữa tháng Sáu năm nay về quyết định tạm hoãn kế hoạch mua 4 tiêm kích F-35 vào năm 2022 (theo một bản thỏa thuận dự kiến, trong đó có tùy chọn mua thêm 8 máy bay nữa).
Tiêm kích F-35 Lightning II tại triển lãm hàng không Singapore.
Theo tạp chí Diplomat, Tổng thống Mỹ Barack Obama có vẻ không hay biết về quyết định mà Singapore đã đưa ra trong tháng 6. Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng với Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long vào tuần trước, ông Obama vẫn nhấn mạnh rằng: "Chúng tôi hoan nghênh dự định mua máy bay F-35 của Singapore".
Trong khi đó, Bloomberg News cho rằng, ông chủ Nhà Trắng thực chất đang tiếp tục khuyến khích Singapore lựa chọn mẫu máy bay của Mỹ, dù quốc gia Đông Nam Á này không phát đi dấu hiệu nào cho thấy họ sẽ khôi phục kế hoạch mua F-35.
Singapore tham gia chương trình F-35 vào năm 2003 với tư cách là thành viên hợp tác an ninh, cho phép Bộ Quốc phòng nước này tìm hiểu cấu hình máy bay và các điều chỉnh có thể đáp ứng nhu cầu hoạt động cụ thể của họ.
Tháng 12/2014, Singapore đã gửi tới Mỹ một "bức thư đề nghị" để chính thức tìm hiểu thông tin về quy trình mua F-35.
Tới năm 2015, Singapore bày tỏ mối quan tâm đối với F-35B - phiên bản phức tạp nhất, với khả năng cất cánh ngắn/hạ cánh thẳng đứng, được thiết kế dành cho Thủy quân lục chiến Mỹ. Trước đó, F-35B đã được Anh và Ý đặt hàng.
Tiêm kích F-35B hạ cánh xuống tàu đổ bộ USS Wasp.
Văn phòng chương trình F-35 cho biết, hồi đầu năm nay, Mỹ đã quyết định cho phép Singapore tích hợp hệ thống liên kết dữ liệu và radio tự phát triển vào các máy bay F-35 nếu quyết định mua mẫu máy bay này.
Hiện quốc gia Đông Nam Á không tiết lộ tại sao họ lại quyết định hoãn kế hoạch mua sắm.
Theo Bloomberg News, thông báo của Bộ Quốc phòng Singapore qua email có đề cập rằng: "Là một đất nước nhỏ không có chiều sâu chiến lược, Singapore luôn cần có năng lực chiếm ưu thế trên không để bảo vệ các vùng biên giới và lợi ích quốc gia".
Nhưng tiếp đó, thông báo này trích dẫn lại một tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Singapore vào năm 2013 rằng "phi đoàn máy bay chiến đấu hiện tại của chúng tôi vẫn đủ đáp ứng các yêu cầu phòng thủ và mẫu F-35 vẫn đang được (chúng tôi) đánh giá".
Theo chuyên gia quân sự Richard Aboulafia thuộc tập đoàn tư vấn Teal Group tại Fairfax (Virginia), Singapore hiện có một phi đoàn lớn và "rất mới", gồm các chiến đấu cơ F-15 và F-16. Họ không thật sự cần tới mẫu máy bay như F-35 để ứng phó với các mối đe dọa hiện nay.
Cùng quan điểm này, tạp chí Diplomat cho biết, từ năm 2010-2014, Singapore đã tiếp nhận từ Mỹ 24 chiếc F-15SG và nước này cũng đang trong quá trình nâng cấp phi đoàn 63 chiếc F-16C/D/D+.
"Với phi đoàn máy bay chiến đấu đa nhiệm tiên tiến F-15 và F-16 còn tương đối trẻ, cơ quan quốc phòng của Singapore sẽ muốn thấy thêm một vài khía cạnh trưởng thành của chương trình JSF (F-35) trước khi ghi dấu chương trình mua sắm quân sự thuộc hàng đắt đỏ nhất này vào lịch sử Singapore" - Diplomat nhắc lại một bình luận mà tạp chí này đưa ra trong năm 2013.
Thăm nơi chế tạo siêu tiêm kích F-35