Chị Thuý Lệ (28 tuổi, nhân viên văn phòng ở Hà Nội) có cuộc sống hạnh phúc, tình cảm với chồng. Thời gian đầu, chuyện sinh hoạt vợ chồng của hai người luôn thăng hoa. Tuy nhiên, khoảng 2 tháng gần đây, sau khi làm “chuyện ấy” cùng chồng, chị thường xuyên có những cảm xúc tiêu cực, không thể kiểm soát.
“Trong lúc quan hệ, tôi và chồng đều thỏa mãn, hạnh phúc. Tuy nhiên, sau khi đạt cực khoái, tôi không cảm thấy vui vẻ, thậm chí khóc nhiều, nhưng không dám cho chồng biết. Tâm trạng bất thường này khiến tôi ăn ngủ không yên”, chị Lệ bộc bạch.
Những tưởng điều đó chỉ xảy ra đôi lần nhưng những tuần sau đó, chị lại tiếp tục mắc phải tình trạng tương tự. Dù đã “lên đỉnh”, nhưng sau khi quan hệ, người vợ trẻ lại buồn bã, có những suy nghĩ tiêu cực, không muốn tiếp xúc gần hoặc âu yếm người bạn đời của mình. Sợ tình trạng này lâu dài sẽ ảnh hưởng đến tâm lý và tình cảm gia đình, chị tìm đến bác sĩ để cầu cứu.
Theo tiến sĩ, bác sĩ Phan Chí Thành, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, đây là hiện tượng khá thường gặp, được gọi là chứng loạn cảm giác sau khi quan hệ tình dục (Postcoital Dysphoria – PCD). Tình trạng này khiến nữ giới sau khi ân ái cùng bạn đời hoặc đối tác cảm thấy buồn bã hoặc kích động. Điều này có thể xảy ra ở cả nam và nữ, song phụ nữ xuất hiện thường xuyên.
Năm 2015, Sexual Medicine công bố nghiên cứu tập trung vào 230 nữ sinh viên đại học ở Australia, từ 18 đến 55 tuổi. Kết quả, 46% nữ sinh cho biết đã từng trải qua cảm giác trầm cảm, chán nản sau quan hệ tình dục. Đặc biệt, khoảng 5% chia sẻ họ đã có các triệu chứng tiêu cực trong nhiều tháng, dù chuyện yêu với đối tác vẫn diễn ra bình thường, không gặp trục trặc.
Theo bác sĩ Thành, khi phụ nữ yêu, một số nội tiết tố như dopamine (giúp tạo hưng phấn) trong cơ thể đạt đến đỉnh điểm, sau đó đột nhiên giảm khi kết thúc quan hệ tình dục.
“Sự sụt giảm sinh lý bất ngờ này có thể khiến con người rơi vào trạng thái trống rỗng, lo lắng hay sợ hãi. Mặt khác, việc thiếu hụt những hormone cũng có thể dẫn đến hội chứng PCD”, bác sĩ Thành nói.
Thực tế, khi trải nghiệm tình dục, phụ nữ đã quen với những nội tiết tố trong cơ thể, gần như “nghiện” cảm giác thỏa mãn. Do đó, nhiều người sẽ cảm thấy khó chịu khi cảm giác hấp dẫn này mất đi. Bên cạnh đó, những rắc rối trong mối quan hệ hiện có cũng tác động đến tâm trạng của các chị em sau chuyện ân ái. Những cảm xúc khó chịu, bực bội, thất vọng đối với “nửa kia” có thể bùng phát trở lại cả trong và sau khi quan hệ tình dục, khiến họ trở nên buồn chán.
Một nguyên nhân khác là phái đẹp không được thỏa mãn trong quá trình hoạt động tình dục, ngay cả khi đã đạt cực khoái. Có thể, phụ nữ muốn thử thêm nhiều điều trong lúc yêu, nhưng không được bạn tình đáp ứng hoặc họ cảm thấy không thoải mái khi quan hệ.
“Yếu tố khác ảnh hưởng đến cảm xúc của người phụ nữ là việc họ thiếu đi sự quan tâm, chăm sóc từ đối phương sau quan hệ. Đó có thể là những hành động đơn giản như hỏi han, âu yếm, chuẩn bị một bữa ăn nhẹ, trò chuyện với nhau. Đôi khi, người chồng không thật sự chú ý đến nhưng với sự nhạy cảm của mình, phái đẹp lại dễ cảm thấy bị tổn thương”, bác sĩ Thành chia sẻ.
Ngoài ra, khoa học cũng nhắc đến những yếu tố khác có thể gây ra hội chứng PCD như sự tự ti về ngoại hình, những tổn thương thời thơ ấu, từng bị lạm dụng trong quá khứ, rối loạn chức năng tình dục khác hay căng thẳng trong cuộc sống.
Bác sĩ Thành nhấn mạnh những tác nhân này không chỉ liên quan đến tình trạng sức khỏe mà còn có thể là những rào cản tâm lý. Tình dục lúc này chỉ giúp họ phân tâm trong một khoảng thời gian ngắn. Do đó, sau khi trải qua cảm giác vui sướng của cuộc yêu, những tâm trạng sâu kín nhất sẽ quay trở về, khiến họ trở nên u uất, buồn bã.