Mới đây, tờ The Times of Israel đăng tải bài viết nhan đề: "Israel transfers billions to Ramallah, does not deduct for terror stipends" (tạm dịch: Israel chuyển hàng tỷ cho Ramallah, không khấu trừ các khoản phí khủng bố) của tác giả Aaron Boxerman.
Nhằm đem lại cho độc giả một khía cạnh chưa từng được tiết lộ liên quan tới xung đột và hợp tác giữa Israel và Palestine, chúng tôi xin được lược dịch bài viết.
Vì sao Israel chuyển hơn 1 tỷ USD cho người Palestine?
Theo các quan chức Israel và Palestine, Tel Aviv đã chuyển 3,7 tỷ Shekel Israel (1,12 tỷ USD) tiền thuế mà họ "thu hộ" cho Ramallah (thủ đô hành chính của Chính quyền Palestine - PA) vào ngày 2/12.
Thông qua mạng xã hội Twitter, Bộ trưởng Bộ Nội vụ của PA, ông Hussein al-Sheikh tiết lộ: "Chính phủ Israel đang chuyển tất cả các khoản phí tài chính liên quan đến thu thuế vào tài khoản của Chính quyền Palestine, lên tới 3,768 tỷ Shekel".
Theo Nghị định thư Paris ký năm 1994 về việc điều chỉnh các hoạt động kinh tế giữa Israel và Palestine, hàng tháng Tel Aviv sẽ thu hơn 100 triệu USD tiền thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu và chuyển cho Ramallah.
Khoản thu này chiếm tỉ trọng hơn 60% ngân sách của PA vào năm 2019.
Các quan chức Israel nắm rõ về vấn đề này đã xác nhận với The Times of Israel tuyên bố của ông al-Sheikh. Họ cho biết một số khoản tiền đã được trích ra để chi trả cho các tiện ích mà người Palestine phải mua từ Israel như điện và nước.
Người đứng đầu Đơn vị điều phối các hoạt động của Israel với PA (COGAT) thuộc Bộ Quốc phòng Israel, Thiếu tướng Yoav Mordechai và Bộ trưởng Bộ Nội vụ của PA Hussein al-Sheikh ký một thỏa thuận vào năm 2017 (Nguồn: The Times of Israel/COGAT).
Có hay không khoản "phí sát nhân"?
Điều đáng chú ý là số tiền 1,12 tỷ USD này chưa khấu trừ khoản tiền "bồi thường" mà PA sẽ trả cho một nhóm người "đặc biệt".
Ramallah có một chính sách bồi thường cho những người và gia đình người Palestine bị Tel Aviv tống giam, thương vong do hành động quân sự của các lực lượng Israel - bao gồm cả những người thiệt mạng trong khi thực hiện các cuộc tấn công vào Israel.
Người Palestine lập luận rằng khoản tiền này để đền bù cho cái gọi là "hệ thống công lý quân sự bất công" của Israel.
Hình minh họa (Nguồn: Anadolu Agency)
Cần nhấn mạnh là PA sẽ trả số tiền nhiều hơn cho những người bị giam giữ lâu hơn trong các nhà tù của Israel, tức là những người bị Tel Aviv tống giam với cáo buộc tấn công càng tàn bạo thì càng nhận được nhiều tiền.
Từ lâu người Israel đã biết về khoản tiền bồi thường này của PA (theo Tel Aviv là "khuyến khích khủng bố") và đã tìm cách kiềm chế nó.
Các chính trị gia Israel mô tả số tiền trợ cấp là một "phí sát nhân" nhằm "thưởng" cho những kẻ tấn công người Palestine.
Một điều luật được thông qua vào năm 2018 yêu cầu chính phủ Israel khấu trừ số tiền ước tính của khoản bồi thường này trên số tiền thuế "thu hộ" mà Israel chuyển cho PA, đồng thời quy định rằng nó sẽ được đưa vào các quỹ để hỗ trợ các nạn nhân khủng bố.
Hình minh họa (Nguồn: Ynet News).
Nhưng đối với khoản tiền 1,12 tỷ USD mới đây, các quan chức Israel khẳng định rằng không có khoản tiền nào bị trích ra để đưa vào quỹ mà một số chính trị gia Israel gọi là "tiền phạt tội khủng bố" và cho biết khoản khấu trừ này sẽ chỉ bắt đầu được thực hiện vào tháng 1/2021.
Cần nhấn mạnh rằng từ tháng 2 đến tháng 10/2019, PA đã từ chối nhận các khoản tiền thuế để phản đối khoản khấu trừ nói trên, gây ra khủng hoảng tài chính cho chính họ.
Vào tháng 6/2020 Ramallah một lần nữa từ chối nhận khoản thu này để phản đối kế hoạch sáp nhập Bờ Tây Sông Jordan của Israel.
Tháng trước, PA đã đồng ý nhận khoản tiền thuế sau tin tức lan truyền về việc ứng cử viên Joe Biden sẽ trở thành Tổng thống Mỹ.
Một số quan chức Israel đã chỉ ra rằng khoản khấu trừ nói trên sẽ sớm trở thành một vấn đề lớn.
"Chúng tôi coi những khoản khấu trừ này là bất hợp pháp, và chúng tôi sẽ không chấp nhận nó, và chúng tôi thề sẽ trung thành với gia đình của các liệt sĩ và những người bị thương", phát ngôn viên của PA Ibrahim Milhem cho biết trong một tuyên bố vào tối 30/11.
Các thành viên của nhóm vũ trang Lữ đoàn Liệt sĩ Al-Aqsa thuộc Fatah - Đảng hiện đang cầm quyền của PA.