Bạn đọc Trần Thị Tr., (nữ, 27 tuổi, quận Bình Thạnh, TP HCM), hỏi: Tôi từ nhỏ đến giờ bụng yếu, hay rối loạn tiêu hóa, chủ yếu là đầy bụng, ăn khó tiêu nên dần dà mang tiếng là "khó ăn". Cũng vì cảm giác bụng dễ đầy nên tôi ăn khá ít so với bạn bè, thân hình khá gầy, thiếu sức sống. Sau này tôi có đọc được trên mạng bảo rằng dùng nhiều gia vị có thể tốt cho tiêu hóa, có bữa tôi cho nhiều tỏi ớt thì bị đau bao tử. Vậy lời khuyên đó có đúng hay không? Nếu đúng thì tôi nên dùng thế nào?
Lương y Đinh Công Bảy, Tổng Thư ký Hội Dược liệu TP HCM, trả lời:
Đúng là cách dùng một số loại gia vị có thể giúp bạn giảm đáng kể các triệu chứng ăn khó tiêu, đầy bụng nhờ kích thích tiêu hóa tốt hơn. Tuy nhiên bạn nên dùng kết hợp nhiều loại để tránh ăn chỉ một thứ quá nhiều, dễ bị đau dạ dày và các tác dụng phụ khác như bạn đã gặp. Ngoài ra một số gia vị nên tránh nếu bạn đang gặp một vài tình trạng sức khỏe cụ thể nào đó.
Nói đến các tác dụng lên hệ tiêu hóa, trước tiên phải kể tới gừng, có tác dụng ôn ấm tì vị, giúp tiêu hóa thức ăn hiệu quả hơn, chữa kém ăn, ăn không tiêu, hay nôn mửa… nhưng người đang có vết lở loét, chảy máu thì không nên dùng gừng.
Tỏi cũng giúp điều hòa hệ vi sinh vật đường ruột, do đó giúp tiêu hóa tốt hơn. Nhưng mỗi lần chỉ nên ăn 1-2 tép và không ăn món có nhiều tỏi khi bụng đang đói.
Hành tây được dùng để chữa ăn uống kém, ăn không tiêu, suy nhược cơ thể, ngừa được một số bệnh như xơ vữa động mạch, đái tháo đường, viêm ruột… Mỗi ngày chỉ nên dùng khoảng 100-150g ăn sống, ngâm giấm hoặc xào, nấu chín với thực phẩm khác.
Nghệ vàng vừa hỗ trợ tiêu hóa, chống loét dạ dày, vừa thích hợp để khử mùi tanh của một số thực phẩm như cá, ốc, lươn. Liều dùng phù hợp là 30-40g nghệ tươi hoặc 10-15g bột nghệ.
Các hũ hành tím, củ kiệu ngâm truyền thống cũng là công cụ tốt để trị chứng ăn không tiêu, đầy bụng, chống rối loạn tiêu hóa, chống ngấy khi ăn các món nhiều mỡ và hạn chế tác hại của mỡ trong món ăn, bao gồm việc gây đầy bụng. Bạn có thể ăn kèm một chén nhỏ trong bữa cơm.
Gia vị cay như tiêu, ớt cũng có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa tốt nhưng người bị viêm loét dạ dày, táo bón không nên ăn nhiều.