Tầm quan trọng của lá gan với sức khỏe
Gan được ví như một "người hùng thầm lặng" trong việc bảo vệ sức khỏe. Không chỉ có nhiệm vụ lọc các chất và độc tố có hại trong máu mà còn đảm nhận nhiều chức năng sinh lý quan trọng như trao đổi chất bằng cách phân hủy glucose, chất béo và protein, chuyển chúng thành năng lượng và chất dinh dưỡng mà cơ thể cần. Nếu gan có vấn đề, chức năng trao đổi chất sẽ bị ảnh hưởng, cơ thể sẽ phát ra các tín hiệu như mệt mỏi và chán ăn.
Gan cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giải độc cơ thể. Khi chúng ta hít hay ăn phải các chất độc hại thì gan có nhiệm vụ chuyển hóa chúng thành các chất vô hại có thể đào thải ra khỏi cơ thể. Quá trình chuyển hóa này cần có sự tham gia của nhiều enzyme trong đó có cả tế bào gan. Do vậy mà suy giảm chức năng giải độc của gan đồng nghĩa với việc tạo cơ hội cho các chất độc hại từ môi trường và ăn uống tồn tại và gây nguy hiểm trong cơ thể bạn.
Gan được ví như "người hùng thầm lặng" trong việc bảo vệ sức khỏe
Hơn nữa, một khi gan bị tổn thương kéo dài có thể khiến việc tự phục hồi khó khăn hơn, lâu dần khiến chức năng gan bị suy giảm nghiêm trọng và dẫn tới suy gan.
3 loại trà có hại cho gan gấp 10 lần thuốc lá và rượu
Tỷ lệ bệnh gan đang ngày càng trẻ hóa, một phần nguyên nhân là do các thói quen kém lành mạnh như hút thuốc lá, uống rượu bia, ăn nhiều dầu mỡ và thiếu vận động thể chất. Trong đó, chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn tới sức khỏe và chức năng gan.
Trà nói chung vốn được biết đến như một loại đồ uống tốt cho sức khỏe, nhưng một số loại trà có thể khiến lá gan, thậm chí thận và hệ tiêu hóa bị tổn thương. Dưới đây là 3 loại trà có thể gây hại cho sức khỏe, theo Sohu (Trung Quốc):
1. Trà bị mốc
Trà bị mốc có thể do bảo quản không đúng cách khiến nấm mốc phát triển trên trà và sinh ra các độc tố như aflatoxin, ochratoxin... trên lá trà.
Những chất độc này có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc như nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy,... và nghiêm trọng hơn là có thể tổn thương chức năng gan và chức năng thận. Đối với hệ tiêu hóa, trà nấm mốc có thể gây kích ứng đường tiêu hóa, thúc đẩy viêm nhiễm và dẫn tới các triệu chứng như đầy hơi, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, ngộ độc, tăng tiết axit dạ dày do niêm mạc ruột và dạ dày bị kích ứng.
Trà bị mốc có nguy cơ gây ngộ độc do sản sinh nhiều độc tố gây hại (Ảnh: Sohu)
Ngoài ra, nấm mốc cũng phân hủy các chất dinh dưỡng có trong lá trà bao gồm polyphenol, catechin và các chất chống oxy hóa có lợi khác. Lúc này trà không còn giá trị dinh dưỡng nữa.
Mẹo: Bảo quản trà ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh tiếp xúc với độ ẩm cũng như nhiệt độ cao. Bảo quản lá trà khô trong lọ hoặc túi kín chân không khi chưa dùng tới cũng là một gợi ý giúp trà không bị hư hỏng do ẩm ướt.
Lưu ý là bạn cũng nên thường xuyên kiểm tra hình thức và mùi vị của trà. Nếu trà có các đốm màu xanh, trắng; mùi hôi hoặc có dấu hiệu hư hỏng, hãy vứt bỏ ngay lập tức và tránh tiêu thụ.
2. Trà để qua đêm
Nhiều người có thói quen pha trà từ đêm hôm trước để uống vào ngày hôm sau. Điều này nghe có vẻ thuận tiện nhưng thực tế lại tiềm ẩn một số mối nguy hiểm nghiêm trọng.
Trà để qua đêm thúc đẩy sự sản sinh và phát triển của vi khuẩn, có thể kể đến như E.coli và Salmonella - những vi khuẩn gây ra mối đe dọa tiềm tàng cho sức khỏe nói chung và lá gan nói riêng nếu thường xuyên uống.
Trà để qua đêm có thể chứa nhiều vi khuẩn do đã bị ôi thiu khi để ở nhiệt độ phòng hoặc không được bảo quản đúng cách, có thể gây hại cho lá gan nếu uống thường xuyên (Ảnh: Sohu)
Điều này xảy ra do độ pH của trà giảm dần khi để qua đêm và khiến trà bị ôi thiu, dần có tính axit - đây là môi trường thuận lợi để các vi sinh vật có hại phát triển. Khi chúng phát triển, các chất có lợi trong trà như polyphenol và vitamin trong trà cũng sẽ nhanh chóng bị oxy hóa và phân hủy.
Ngoài ra, trà để qua đêm dễ bị ố do trà, đặc biệt là trà đen và trà pha đặc. Những vết ố trà này sẽ bám chặt vào răng, tích tụ lâu ngày trên bề mặt răng gây vảng ăng, đổi màu răng, tăng nguy cơ sâu răng và các bệnh về răng miệng.
Do vậy, tốt nhất không nên uống trà để qua đêm.
3. Trà đặc
Trà đặc cũng có hại cho gan và sức khỏe không kém gì hai loại trà kể trên. Caffeine và polyphenol trong trà đặc tạo ra một sự kết hợp mang tính "sát thủ" nếu uống trong thời gian dài và uống quá mức. Chúng gây gánh nặng cho gan và khiến gan bị quá tải do phải chuyển hóa một lượng lớn các chất trong trà.
Đặc biệt, đối với những người có sẵn các bệnh lý về gan hoặc suy giảm chức năng gan thì trà đặc càng khiến gan chịu áp lực nặng nề hơn, từ đó có thể dẫn tới tổn thương tế bào gan và chức năng gan khó phục hồi trở lại.
Uống trà đặc khiến gan gia tăng gánh nặng do phải chuyển hóa một lượng lớn các chất trong trà
Ngoài gan, trà đặc còn khiến hệ tiết niệu tăng gánh nặng, theo thời gian thói quen này có thể ảnh hưởng xấu tới chức năng thận. Bạn có thể dễ dàng nhận thấy điều này khi uống trà đặc đó là tiểu nhiều hơn, nguy cơ mất nước cũng tăng lên.
Tiêu thụ caffeine quá mức cũng làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp, căng thẳng,... Nên người đang mắc các bệnh tim mạch như huyết áp cao và bệnh tim luôn được khuyến cáo không nên uống trà đặc quá nhiều, bởi dễ sinh ra những hậu quả bất lợi nghiêm trọng.
Hơn nữa, theophylline trong trà đặc có thể cản trở quá trình hấp thu canxi trong cơ thể và làm tăng đào thải canxi qua nước tiểu.
Vậy, nên ăn gì để bảo vệ sức khỏe lá gan?
Theo Sohu, để bảo vệ sức khỏe lá gan, bạn nên thường xuyên ăn:
- Trái cây tươi
Các loại trái cây tươi giàu vitamin và chất xơ, cũng như giàu chất chống oxy hóa. Chẳng hạn như vitamin C có trong các loại trái cây như quả việt quất, kiwi, chanh có thể giúp gan loại bỏ độc tố và thúc đẩy quá trình sản xuất mật.
Cam và nước cam rất giàu pectin, có thể loại bỏ các chất có hại ra khỏi cơ thể một cách hiệu quả và giảm bớt gánh nặng cho gan. Ngoài ra, chất xơ dồi dào có trong các loại trái cây như dưa hấu, táo giúp loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể và giữ cho gan khỏe mạnh.
Một chế độ ăn lành mạnh sẽ giúp nâng cao sức khỏe nói chung và bảo vệ gan nói riêng (Ảnh: Internet)
- Rau củ
Rau củ là một phần của chế độ ăn uống lành mạnh, dù bạn ở bất cứ độ tuổi nào.
Các loại rau lá xanh như rau bina, rau diếp, bông cải xanh… rất giàu vitamin K và chất xơ, có thể giúp gan giải độc.
Các loại rau màu đỏ như cà rốt, cà chua rất giàu beta-carotene, giúp giảm gánh nặng cho gan và tăng cường khả năng tự sửa chữa của gan.
Tóm lại, trong ăn uống hàng ngày, cần thận trọng trong việc lựa chọn các thực phẩm tiêu thụ. Tránh tiêu thụ các thực phẩm có nguy cơ nhiễm độc, nhiều dầu mỡ hay chất béo bão hòa,... bởi những thực phẩm này khiến gan bị tăng gánh nặng chuyển hóa, về lâu dài sẽ gây ra các tổn thương gan như viêm gan và suy giảm chức năng gan.