Những người từng bị sỏi thận luôn đặt ra câu hỏi tại sao 1 viên sỏi nhỏ như vậy nhưng lại có thể gây đau đớn đến như thế.
Thực tế, cứ 11 người thì sẽ có một bị sỏi thận ít nhất một lần trong suốt cuộc đời. Đáng buồn là một khi đã bị sỏi thận thì nguy cơ tái phát là 50%.
Trước đây, chúng ta thường suy nghĩ rằng chỉ có nam giới mới mắc căn bệnh này. Nhưng hiện nay, bệnh nhân nữ cũng gia tăng đáng báo động. Vì nguyên nhân gây bệnh vô cùng nhiều, trong đó có lối sống và chế độ dinh dưỡng.
Phần lớn sỏi thận đều hình thành từ canxi, phổ biến nhất là sự kết hợp của canxi với oxalate, cũng có những trường hợp canxi kết hợp với phốt phát nhưng ở mức độ ít hơn, và hiếm khi gặp trường hợp canxi kết hợp với acid uric.
Gần đây, các nhà khoa học lại có thêm bằng chứng mới về các yếu tố nguy cơ gây ra sỏi thận. Và tin tốt là với một vài điều chỉnh trong chế độ ăn và lối sống, bạn có thể không bị sỏi thận hoặc không tái phát.
Hãy đi tìm nguyên nhân gây bệnh để phòng bệnh hiệu quả hơn.
1. Thiếu canxi
Ai cũng nghĩ sỏi thận xảy ra là do thừa canxi nên nhiều người cắt giảm vi chất này ra khỏi chế độ ăn uống hàng ngày. Điều này không đúng, đó là lối tư duy cũ.
Theo một nghiên cứu của Trường Y Harvard năm 2013, những người sử dụng nhiều canxi hơn thì ít bị sỏi thận hơn những người có chế độ ăn ít canxi,
Tiến sĩ Mantu Gupta, Trưởng Khoa Tiết niệu, Bệnh viện Mount Sinai St. Luke cho biết, điều quan trọng nhất là sự cân bằng canxi.
Nếu chế độ ăn uống thiếu canxi, thì chất oxalate, vốn thường liên kết với canxi trong đường tiêu hóa sẽ liên kết với canxi trong nước tiểu và kích hoạt sự hình thành sỏi thận.
2. Thường xuyên ăn món rau trộn
Mặc dù thực hiện chế độ ăn rau như lời khuyến cáo tốt cho sức khỏe của các bác sĩ nhưng cuối cùng bạn vẫn phải đi khám tiết niệu? Lý do một lần nữa là do oxalate.
Theo tiến sĩ Roger L. Sur, Đại học California San Diego, những chất này được tìm thấy nhiều trong các loại rau lá xanh như rau cải bó xôi, rau đại hoàng và củ cải đỏ. Các oxalate này liên kết với canxi trong ruột và được bài tiết qua đường tiết niệu.
Nhưng khi hàm lượng oxalate quá cao, các hóa chất này có thể tập trung trong nước tiểu và dẫn đến hình thành sỏi.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa bạn nên bỏ ăn rau. Thay vào đó, bạn cần ăn cân đối các loại rau, tăng cường ăn thêm các loại rau ít chất oxalate hơn như cải xoăn (kale) thay rau bó xôi, hay súp lơ thay vì rau dền.
3. Chế độ ăn nhiều muối
Muối cũng là một trong những tác nhân gây sỏi thận. Khi lượng natri trong cơ thể tăng có thể gây ra sự gia tăng lượng canxi trong hệ bài tiết.
Bác sĩ tiết niệu Brian Stork, phát ngôn viên của Hiệp hội Tiết niệu Mỹ cho biết, sự gia tăng canxi trong nước tiểu làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.
Các chuyên gia khuyến cáo, nên hạn chế tiêu thụ muối xuống mức 2.300 mg/ngày. Những người bị huyết áp cao thì nên hạn chế xuống mức 1.500 mg/ ngày.
4. Không ăn các loại trái cây họ cam, quýt
Tiến sĩ Gupta khuyến cáo các trái cây có múi như chanh hoặc bưởi có chứa một hợp chất gọi là citrate, giúp giảm nguy cơ bị sỏi thận.
5. Ăn quá nhiều thịt
Ăn quá nhiều thịt gia cầm và thịt đó cũng làm tăng nguy cơ bị sỏi.
Một nghiên cứu năm 2014 được trên Tạp chí Dinh dưỡng cho thấy những người ăn rau và cá, nguy cơ bị sỏi thận thấp hơn 30-50% so với những người ăn 100 g thịt/ngày.
6. Uống quá nhiều trà đen
Năm 2015, trường hợp một người đàn ông 56 tuổi bị chẩn đoán suy thận sau khi uống quá nhiều trà đã gây sốc cho tất cả mọi người.
Trà đen, một trong những loại đồ uốn phổ biến nhất ở Mỹ, là một nguồn chính cung cấp oxalate, chất có thể tạo thành sỏi thận. Người đàn ông này đã uống khoảng 16 ly chè đen hàng ngày.
Tiến sĩ Gupta cho biết, những người có nguy cơ mắc sỏi thận cao nên hạn chế hay cắt trà ra khỏi chế độ ăn uống của họ hoàn toàn.
7. Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát
Thường xuyên bị nhiễm trùng đường tiết niệu là dấu hiệu cho thấy bạn có thể bị sỏi thận.
Trong một số trường hợp, nhiều viên sỏi không gây đau đớn cho người mắc. Vì thế mà nhiều bệnh nhân đã không phát hiện ra bệnh.
Tuy nhiên, sỏi ở trong đường tiết niệu và ngăn cản dòng chảy của nước tiểu, điều này có thể dẫn đến viêm đường tiết niệu. Vì thế, nhiễm trùng đường tiết niệu có thể là dấu hiệu cho thấy bạn bị sỏi thận mà không biết.
8. Sử dụng quá nhiều thuốc nhuận trạng
Theo một nghiên cứu trên tạp chí Thuốc năm 2010, những người thường xuyên sử dụng thuốc nhuận tràng có nguy cơ mắc sỏi thận rất cao.
Thuốc nhuận tràng có tác dụng phụ là cản trở khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng thuốc và làm mất cân bằng điện giải, có mối liên quan đến sỏi thận.
9. Mắc bệnh viêm đường ruột
Còn nghiên cứu được công bố trên Tạp chí quốc tế về bệnh thận năm 2013phát hiện những người mắc bệnh viêm đường ruột thường có nguy cơ cao bị sỏi thận hơn.
Trong đó, những người có bệnh Crohn (viêm đường ruột) và viêm loét đại tràng là đối mặt nguy cơ cao nhất.
10. Béo phì
Theo một nghiên cứu được đăng trên Tạp chí Tiết niệu năm 2011, phụ nữ béo phì có nguy cơ bị sỏi thận cao hơn 35% so với những người có thân hình bình thường.
Các nhà nghiên cứu không chắc lý do, tuy nhiên sự thay đổi độ pH trong nước tiểu, gây tích tụ axít uric là nguyên nhân hình thành sỏi thận.
* Theo Health