Gần đây người dùng Weibo ở Hàng Châu, Trung Quốc đăng tải bài viết về bát sứ có màu sắc tươi sáng, tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm có thể gây hại cho con người. Việc này khiến cộng đồng mạng xôn xao.
Nhiều người bắt đầu loại bỏ bát sứ khỏi căn bếp của mình, do họ tin vào thông tin được chia sẻ rộng rãi trên. Có người còn bình luận: "Nhà mình có người già và trẻ nhỏ, tốt hơn là xử lý hết những loại bát tương tự trong nhà để yên tâm hơn".
Một số gia đình đang sử dụng những chiếc bát với lớp tráng men màu mè trên bề mặt nhiều năm, lo lắng: "Bát sứ nhà mình thực sự không sử dụng được nữa sao?".
Một số người dùng ở Hàng Châu, Trung Quốc đăng tải thông tin cho rằng một số loại bát sứ có màu sắc tươi sáng nếu tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm có thể gây hại cho con người. (Ảnh: Sohu)
Theo các chuyên gia Trung Quốc, thông tin bát sứ có màu sắc gây hại cho sức khỏe là chưa chính xác. Tin đồn xuất phát từ một phóng sự trong chương trình 315 của Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV) cảnh báo "bát giả sứ" có chứa chất độc. Tuy nhiên, một số người chưa nắm được thông tin hoặc hiểu sai cảnh báo đã lan truyền tin đồn sai sự thật đó.
Bát giả sứ, hay còn gọi là bát melamine, có cảm giác giống sứ nhưng không dễ vỡ, được sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày. Theo báo cáo của Tân Hoa Xã, một tổ chức phi lợi nhuận mua ngẫu nhiên các sản phẩm bát melamine từ ba nền tảng thương mại điện tử và gửi đi kiểm tra, tất cả đều phát hiện có chất melamine vượt mức cho phép và không nhãn sản phẩm. Những sản phẩm này có nguy cơ gây hại đối với sức khỏe của người tiêu dùng.
Loại bát được cảnh báo là bát melamine, chứ không phải là bát sứ thật. (Ảnh: Sohu)
Mặc dù thông tin bát sứ có màu gây hại được bác bỏ nhưng do lo ngại về an toàn, một số người Trung Quốc vẫn quyết định chuyển sang sử dụng bát sứ không màu.
Là một người yêu thích sưu tầm bát sứ có hoa văn, màu sắc tươi sáng, chị Lý cũng cảm thấy lo lắng về bộ sưu tập của mình. Một mặt, chị tin bát sứ chị mua từ các cửa hàng nổi tiếng, giá cao thì không có vấn đề gì. Mặt khác, những thông tin tràn lan trên mạng khiến chị bối rối và cuối cùng quyết định không sử dụng bát sứ hoa văn nữa.
Chị Lý chuyển sang sử dụng bát sứ trắng và nhận thấy những ưu điểm của chúng. Chị nói: "Những bát sứ hoa văn chỉ để ngắm, khi đựng thức ăn thì họa tiết không còn nhìn thấy rõ. Bát sứ trắng thì đơn giản và dễ nhìn, chụp ảnh cũng đẹp hơn".
Nhiều người chuyển sang sử dụng bát sứ không màu. (Ảnh: Sohu)
Chuyên gia lưu ý về cách lựa chọn bát sứ an toàn
Trang tin Sohu đã phỏng vấn bác sĩ Kim Vi Vi (khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Chiết Giang) về việc bát sứ có màu sắc có thể gây hại cho sức khỏe người dùng. Bác sĩ này đã cho biết, bát sứ không đạt tiêu chuẩn vẫn có thể chứa chất độc.
Bác sĩ Kim giải thích: "Những bát sứ có hoa văn, màu sắc thường dùng được làm từ đất sét nung, sau đó phủ một lớp men và qua quá trình nung đặc biệt, bát sứ đạt tiêu chuẩn không gây hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, một số loại bát sứ không đạt tiêu chuẩn trên thị trường do nhiệt độ nung không đủ hoặc quy trình xử lý không đúng cách, dẫn đến hàm lượng kim loại nặng trong bát cao, thực sự là 'bát độc'.
Phân loại và lựa chọn bát sứ an toàn
Bác sĩ Kim cho biết thêm, hiện trên thị trường bát sứ có hoa văn được chia thành 3 loại: men trên bề mặt, men trong và men dưới bề mặt. Trong đó, loại bát với men trên bề mặt màu sắc tươi sáng, chất màu thường chứa chì, cadmium và các kim loại nặng khác. Với nhiệt độ nung thấp, các chất màu không được cố định hoàn toàn, dễ bị mài mòn hoặc phai màu. Họa tiết nằm ngay trên bề mặt, tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm. Khi đựng thực phẩm nóng hoặc có tính axit, quá trình này sẽ làm tăng sự phân giải của kim loại nặng.
Loại bát men trên bề mặt được nung lần đầu ở nhiệt độ cao để tạo thành sứ trắng, sau đó vẽ họa tiết trên bề mặt men và nung lần hai ở nhiệt độ thấp từ 600 đến 900 độ C.
Khi chọn mua bát sứ, người tiêu dùng nên chọn sản phẩm từ các nhà sản xuất uy tín. (Ảnh: Sohu)
Loại bát men trong sẽ được phủ một lớp men trong suốt lên bề mặt, sau đó vẽ họa tiết và nung lần hai ở nhiệt độ từ 1200 đến 1300 độ C để làm chảy lớp men và bảo vệ họa tiết.
Loại bát men dưới bề mặt thì vẽ họa tiết lên bề mặt trước khi phủ men và nung ở nhiệt độ trên 1200 độ C.
Bác sĩ Kim khuyến cáo: "Từ góc độ an toàn, bát sứ trắng có mức độ an toàn cao nhất, sau đó là bát men dưới bề mặt, tiếp đến là men trong và cuối cùng là men trên bề mặt. Người dùng cũng có thể chọn loại bát có họa tiết ở bên ngoài, bên trong là sứ trắng".
Khi chọn mua bát sứ, người tiêu dùng nên chọn sản phẩm từ các nhà sản xuất uy tín và chọn loại sứ trắng, men dưới hoặc men trong, tuân theo tiêu chuẩn GB 4806.4-2016 ("Tiêu chuẩn quốc gia về an toàn thực phẩm - Sản phẩm gốm sứ") của Trung Quốc.