Nếu chỉ nhìn tên phim “Sex Education” và hình ảnh của dàn diễn viên, có lẽ nhiều người nghĩ rằng đây là một phim dành riêng cho lứa tuổi mới lớn. Thế nhưng, là một ông bố U50 và đã có hai con, tôi không thể ngờ mình có thể rút ra được nhiều bài học dạy con đến thế từ bộ phim này.
Ngay từ những tập đầu, nhân vật Michael Groff đã khiến tôi phải tự nhìn lại bản thân. Lúc ấy, tôi đã thấy ân hận, thậm chí vô cùng hổ thẹn vì một câu nói của mình với con.
Các nhân vật trong phim "Sex Education" (Ảnh: Netflix).
Tôi đã mắng con học dốt
Tôi có một đứa con trai đang học lớp 2. Trong gia đình, tôi là người chịu trách nhiệm kèm cặp con học bài. Trong một lần kiểm tra bài tập toán của con, tôi đã thấy con làm sai một bài toán mà tôi nghĩ đó là bài rất đơn giản. Ngay lập tức, tôi đã chỉ ra lỗi sai của con. Thế nhưng, dù tôi có giải thích thế nào, con tôi cũng vẫn không hiểu và khăng khăng mình đang làm đúng. Điều này khiến tôi nổi nóng, giảng bài lại cho con một lần nữa trong chính tâm trạng mất bình tĩnh đó.
Tôi đã yêu cầu con xem lại bài nhưng sau 10 phút, con vẫn giữ nguyên đáp án cũ. Vì quá tức giận, tôi buột miệng mắng: “Sao con học dốt thế, nói mãi không hiểu”. Rồi tôi bỏ về phòng.
Cả buổi tối hôm đó, tôi cứ nghĩ mãi về câu nói đó của mình. Tôi biết mình thật sai khi mắng con như vậy. Nhưng nghĩ tới sự bướng bỉnh của con, tôi chẹp miệng bỏ qua. Sáng hôm sau, thấy con vẫn cư xử bình thường, tôi càng khẳng định con không để bụng vì câu nói đó.
Cho tới cuối tuần vừa rồi, tôi đi uống cà phê cùng một người bạn cũ và dẫn con trai đi theo. Bạn tôi có hỏi con vài câu chuyện về học hành và hỏi ở nhà bố dạy học có nghiêm khắc không. Con tôi hồn nhiên trả lời: “Bố cháu không nghiêm khắc. Nhưng hôm trước bố dạy cháu học mà quát ầm lên. Bố còn bảo sao cháu học dốt thế. Cháu có thấy cháu dốt đâu”.
Lúc ấy, tôi thấy nét mặt con thoáng buồn, ánh mắt chùng xuống. Nghe con nói, tôi thấy xấu hổ thì ít mà hối hận thì nhiều. Hóa ra, không phải là con tôi không ý câu nói đó mà thậm chí đã bị tổn thương.
Xem phim “Sex Education”, nỗi hối hận càng tăng
Nhân vật Michael Groff và Adam Groff trong phim "Sex Education" (Ảnh: Netflix).
Sau buổi gặp bạn, tôi đã nghiêm túc nhìn lại cách dạy con của mình và thấy vô cùng hối hận. Nỗi hối hận của tôi càng tăng lên khi tôi chứng kiến cách nhân vật Michael Groff trong phim “Sex Education” dạy con trai mình - Adam Groff.
Michael là một người cha nghiêm khắc, luôn khắt khe và áp đặt lên con trai những kỳ vọng quá lớn. Ông nhiều lần sỉ nhục, hạ thấp Adam thay vì động viên. Ông thường nói con “vô dụng”, “ngu ngốc” hoặc “không bằng ai cả”, đặc biệt trong những tập đầu khi Adam học kém, bị điểm thấp và hay gây rối. Ông thậm chí còn mắng Adam là “một nỗi thất vọng” và chế nhạo thành tích học tập, khiến Adam luôn thấy mình kém cỏi.
Hậu quả là Adam lớn lên với mặc cảm “mình ngu dốt”, thiếu tự tin, dễ nổi nóng. Mãi tới những diễn biến cuối phim, Adam mới học được cách tin vào bản thân mình.
Vì mất bình tĩnh, tôi đã vô tình biến mình thành một ông bố Michael Groff ngoài đời thực. Tôi lại càng sai khi không biết nhận lỗi với con, để con chịu thêm tổn thương.
Lỗi sai “kinh điển” của nhiều phụ huynh
Việc động viên, lắng nghe và kiên nhẫn giải thích cho con mới là cách thức giúp con phát triển một cách lành mạnh (Ảnh: Netflix).
Mắng con “dốt thế” là lỗi sai “kinh điển” của nhiều bậc phụ huynh. Đây là một câu nói mà nhiều ông bố, bà mẹ thường xuyên buột miệng khi con mắc lỗi, khi trẻ không hiểu hoặc không làm đúng như kỳ vọng. Tuy nhiên, ít ai nhận ra rằng câu nói này không chỉ đơn giản là một lời chỉ trích mà còn có thể ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý của con trẻ.
Theo tâm lý học, lời nói của người lớn, đặc biệt là của cha mẹ, có thể tạo ra “mặc cảm tự ti”, khiến trẻ cảm thấy mình không đủ tốt và không bao giờ có thể đạt được kỳ vọng của người lớn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sự tự tin của trẻ mà còn có thể kéo dài suốt cả cuộc đời, ảnh hưởng đến khả năng tự nhận thức và phát triển bản thân của trẻ trong tương lai.
Vậy nên, thay vì những lời trách móc, buông ra những câu mắng như "con dốt thế" hay "sao con mãi không hiểu", việc động viên, lắng nghe và kiên nhẫn giải thích cho con mới là cách thức giúp con phát triển một cách lành mạnh cả về trí tuệ lẫn cảm xúc.
Sau khi suy ngẫm về những gì mình đã làm, tôi đã xin lỗi con. Tôi nói với con rằng tôi không nên dùng những lời như vậy và xin lỗi vì đã làm con tổn thương. Câu chuyện này là một lời nhắc nhở cho tôi rằng mỗi lời nói, dù là vô tình hay tức giận, đều có thể để lại dấu ấn sâu sắc trong tâm hồn trẻ. Câu chuyện này cũng khiến tôi nhận ra rằng vai trò của một người cha không chỉ là cung cấp kiến thức hay giúp con hoàn thành bài tập, mà còn là người hướng dẫn, động viên và quan tâm đến cảm xúc của con. Mỗi lời nói của chúng ta đều có sức mạnh. Vì thế, thay vì tạo ra những vết thương vô hình, chúng ta có thể xây dựng một nền tảng vững chắc cho sự tự tin và hạnh phúc của con cái.
(Ghi)