Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus - Ảnh: REUTERS
Tổng giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) - ông Tedros Adhanom Ghebreyesus - gọi COVID kéo dài là một cuộc khủng hoảng rất nghiêm trọng vì nó tàn phá cuộc sống và sinh kế của nhiều người, tác động đến hệ thống y tế cũng như nền kinh tế các nước.
Ông Tedros cho biết thế giới chưa bao giờ ở vị thế tốt hơn lúc này để kết thúc đại dịch COVID-19, nhưng còn có một tồn tại rõ ràng khác là nhiều người bị nhiễm COVID-19 bị các triệu chứng kéo dài.
Từ lần đầu được ghi nhận năm 2019 ở Trung Quốc, COVID-19 đã khiến gần 6,5 triệu người trên thế giới tử vong với hơn 600 triệu người nhiễm. WHO ước tính có 10 - 20% người nhiễm bị các triệu chứng kéo dài như mệt mỏi, khó thở, sương mù não (rối loạn chức năng nhận thức), đặc biệt ở phụ nữ.
Cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa biết cách điều trị tốt nhất với tình trạng COVID kéo dài. Các bệnh nhân cho biết nó khiến cuộc sống của họ bị đảo lộn. Các triệu chứng kéo dài ảnh hưởng đến chất lượng sống và việc không được điều trị làm kéo dài các triệu chứng của bệnh nhân.
"Trong khi đại dịch đã thay đổi đáng kể nhờ sự ra đời của nhiều công cụ cứu sinh, tác động của COVID kéo dài với tất cả các quốc gia rất nghiêm trọng, cần phải có hành động ngay lập tức và lâu dài tương ứng với quy mô của nó", ông Tedros viết.
Theo ông, các nước phải "nghiêm túc đẩy mạnh" nghiên cứu về COVID kéo dài và khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của người bị bệnh này nếu muốn "giảm thiểu sự đau khổ" cho người dân và bảo vệ hệ thống y tế và lực lượng lao động.
"Ở giai đoạn đầu của đại dịch, các hệ thống y tế phải ưu tiên tập trung toàn bộ nỗ lực để cứu sống bệnh nhân COVID-19 cấp tính. Tuy nhiên, giờ đây, điều quan trọng là các chính phủ phải đầu tư lâu dài vào hệ thống y tế và nhân lực y tế và lập kế hoạch ngay từ bây giờ để đối phó với COVID kéo dài", ông viết.
Cụ thể, đảm bảo khả năng tiếp cận ngay với thuốc kháng vi rút cho người có nguy cơ bị COVID nặng cao, đầu tư vào nghiên cứu và chia sẻ các công cụ và kiến thức mới được chứng minh là giúp ngăn ngừa, phát hiện và điều trị hiệu quả hơn cho người bệnh. Hỗ trợ về vật chất và tinh thần cho bệnh nhân và hỗ trợ tài chính cho những người mất khả năng lao động do COVID kéo dài.
Một nghiên cứu xuất bản trong tháng 10-2022 ước tính có đến 17 triệu người ở châu Âu bị COVID kéo dài, trong đó phụ nữ gặp nguy cơ này cao gấp 2 lần nam giới.
Giám đốc WHO kêu gọi đảm bảo tiếp cận công bằng với xét nghiệm, điều trị và vắc xin COVID-19 là các biện pháp ngăn chặn bệnh ngay từ đầu và nhờ đó giảm thiểu nguy cơ bị COVID kéo dài.
Theo ông có "5 yếu tố chính" cần để thúc đẩy các nỗ lực trong giải quyết COVID kéo dài các nước nên làm là:
1. Lắng nghe - chăm sóc toàn diện cho bệnh nhân.
2. Dùng "kiến thức thực tế" để đưa ra chính sách về COVID kéo dài.
3. Thu thập dữ liệu để hiểu rõ hơn về bệnh.
4. Chia sẻ thông tin giữa các quốc gia để "nhanh chóng thu hẹp khoảng cách kiến thức" trên thế giới về COVID kéo dài.
5. Đầu tư bền vững vào nghiên cứu khoa học về vấn đề.