SOHA NEWS
Động mạch vỡ vào thực quản
Mới đây, các bác sĩ khoa Can thiệp Tim mạch, Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô Hà Nội vừa cấp cứu một trường hợp bệnh nhân vỡ động mạch chủ bụng, lỗ thủng thông với thực quản dạ dày khiến máu tràn dạ dày.
Bệnh nhân là ông Nguyễn Văn T ở Hà Nội được người thân đưa vào bệnh viện trong tình trạng sốt cao kèm viêm phổi. Khi vào nhập viện được 1 ngày thì bệnh nhân xuất hiện nôn ra máu và đi ra ngoài ra máu rất nhiều, sau đó là trụy tim mạch, suy hô hấp, buộc phải truyền máu cấp cứu, đặt nội khí quản hỗ trợ hô hấp.
Các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân bị xuất huyết dạ dày nên cho chụp CT ổ bụng. Nhưng trong quá trình chụp phim ổ bụng có dịch máu ở khoang ổ bụng nên đồng thời chụp thêm động mạch chủ ngực.
Ảnh minh hoạ.
Kết quả, bác sĩ phát hiện động mạch chủ ngực của bệnh nhân bị thủng một lỗ lớn thông với thực quản. Máu chảy theo thực quản xuống dạ dày mới dẫn đến tình trạng nôn và đi ngoài ra máu.
TS Bùi Long – Trưởng khoa Can thiệp Tim mạch, Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô cho biết, trường hợp của ông T là một hiện tượng khá hiếm gặp. Theo bác sĩ Long bình thường bệnh nhân bị vỡ động mạch chủ ngực sẽ gây tràn máu khoang màng phổi và màng tim. Nhưng bệnh nhân T động mạch chủ lại bị vỡ vào thực quản.
Do thực quản và động mạch chủ là hai bộ phận chạy song song trong khoang ngực mà không có sự thông thương giữa hai cơ quan này.
Các bác sĩ đã nhanh chóng bật báo động đỏ liên viện để cùng nhau cứu bệnh nhân. TS Long cho hay với những bệnh nhân vỡ động mạch chủ bụng bác sĩ phải tiến hành phẫu thuật khâu lỗ thủng và làm động mạch nhân tạo.
Tuy nhiên, bệnh nhân này tuổi đã cao cộng thêm có rất nhiều bệnh đi kèm nên bác sĩ khó có thể quyết định phẫu thuật ngay. Trong khi đó, máu vẫn từ động mạch chảy vào thực quản dạ dày gây cho bệnh nhân vào tình thế ngàn cân treo sợi tóc.
Bác sĩ Long khám cho bệnh nhân T.
Để ngăn chặn tình trạng máu chảy từ động mạch vào thực quản, các bác sĩ đưa ra quyết định can thiệp đặt stent Graft động mạch chủ nội soi. Đường vào chỉ từ hai lỗ nhỏ qua động mạch đùi ở bẹn hai bên, thiết bị stent Graft được đặt chính xác đến từng centimet tại ví trí lỗ thủng để vá lỗ thủng.
Sau can thiệp đặt stent Graft, bệnh nhân bắt đầu hồi phục.
Dấu hiệu nguy cơ vỡ động mạch
TS.BS.Bùi Long, động mạch chủ là mạch máu xuất phát từ tim và là động mạch lớn nhất của cơ thể (từ đây có các động mạch nhỏ hơn để đi đến các cơ quan), gồm hai đoạn: ngực và bụng. Vì một lý do nào đó, kích thước của nó có thể to ra bất thường ở một đoạn, tạo thành một chỗ phình lên như cái túi. Ở túi phình này, máu dễ tạo huyết khối gây tắc mạch.
Vách của túi phình cũng yếu hơn chỗ khác, dễ nứt vỡ (nhất là ở người bị cao huyết áp). Do đó, túi phình động mạch được ví như một ‘quả bom’ và có thể vỡ bất cứ lúc nào. Vì ở gần tim và có kích thước lớn nên khi túi phình vỡ, máu sẽ thoát ra ngoài ồ ạt, gây tình trạng mất máu trầm trọng, có thể gây chết người nhanh chóng.
Trong trường hợp túi phình bị nứt hoặc bong các lớp áo, diễn tiến trên sẽ chậm hơn; nhưng tính mạng bệnh nhân vẫn bị đe dọa nghiêm trọng; vì túi phình sớm muộn cũng sẽ vỡ nếu không điều trị kịp.
Phình động mạch chủ bụng có thể hình thành ở bất cứ người nào, nhưng thường gặp hơn ở người trên 60 tuổi, có tiền sử tăng huyết áp. Phình động mạch càng lớn, nguy cơ vỡ, tử vong càng cao. Mặc dù có nhiều tiến bộ trong cấp cứu, chăm sóc, phẫu thuật... nhưng tỷ lệ phình động mạch chủ bụng vỡ cấp cứu muộn tử vong 80 - 90%.
Ở Việt Nam, số bệnh nhân phình động mạch chủ được phát hiện ngày càng nhiều. Các yếu tố nguy cơ của bệnh là thói quen hút thuốc lá, huyết áp cao, béo phì, tăng cholesterol máu...
Theo khuyến cáo của BS. Bùi Long nếu bệnh nhân xuất hiện những cơn đau bất thường, đau xé như dao đâm xuyên từ xương ức hay từ bụng ra phía sau hoặc tự sờ thấy một khối mạch đập ở bụng.
Toàn trạng người bệnh suy sụp như lo lắng, vã mồ hôi. Tim đập nhanh, huyết áp tụt và có thể nhanh chóng rơi vào tình trạng sốc khi đó cần nhanh chóng đến cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám vì khả năng cao bị bệnh động mạch chủ.
Nếu phát hiện muộn, việc điều trị sẽ khó khăn và tỷ lệ tử vong cao.