SOHA NEWS
Ông Gerasimov từng giữ chức vụ Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Nga từ năm 2012 sẽ thay thế Tướng Sergey Surovikin – người đã chỉ huy và giám sát chiến dịch quân sự kể từ tháng 10/2022.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu (trái) và Tổng tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Nga Valery Gerasimov thăm tổng hành dinh của các lực lượng Nga tham gia chiến dịch quân sự ở Ukraine, ngày 17/12/2022. (Ảnh: Reuters)
Động thái này diễn ra trong bối cảnh Nga đang nỗ lực xoay chuyển tình hình thực địa sau nhiều tháng nỗ lực đạt được những bước tiến mới trước cuộc phản công mạnh mẽ của Ukraine. Theo giới phân tích, Nga dường như đã đạt được thành tựu đáng kể nhất trên chiến trường kể từ tháng 8/2022 khi giành quyền kiểm soát gần như toàn bộ thành phố chiến lược Soledar gần Bakhmut .
Ông Valery Gerasimov là ai?
Ông Valery Gerasimov, sinh năm 1955, sinh ra trong một gia đình thuộc tầng lớp lao động ở thành phố Kazan cách Moscow khoảng 800 km về phía Đông. Ông có kiến thức sâu rộng về quân sự, từng tốt nghiệp Trường Quân sự Kazan Suvorov và tiếp tục được đào tạo tại Học viện Quân sự của Bộ Tổng tham mưu Lực lượng Vũ trang Nga.
Với kiến thức và kinh nghiệm dày dặn của mình, ông Gerasimov nhanh chóng thăng tiến lên nhiều cấp bậc khác nhau trong lực lượng Hồng quân Liên Xô sau đó được Tổng thống Vladimir Putin bổ nhiệm làm Tổng tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Nga và Thứ trưởng thứ nhất Bộ Quốc phòng vào tháng 11/ 2012.
Theo nhiều nguồn tin, ông được cho là người sáng lập ra “học thuyết Gerasimov", kết hợp các chiến thuật quân sự, công nghệ, thông tin, ngoại giao, kinh tế, văn hóa và các chiến thuật khác để đạt được mục tiêu.
Đại tướng Valery Gerasimov được cho là đã cùng với Tổng thống Putin và hai người khác: Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu, cố vấn an ninh quốc gia Nikolai Patrushev, lên kế hoạch cho chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine vào tháng 2/2022.
Quân nhân Ukraine khai hỏa súng cối hướng về các vị trí của lực lượng Nga ở vùng ngoại ô thuộc thành phố Bakhmut, miền đông Ukraine ngày 30/12. Nguồn: AFP
Việc thay thế nói lên điều gì?
Theo Bộ Quốc phòng Nga, ông Gerasimov sẽ có 3 cấp phó là Tướng Sergei Surovikin, từng làm chỉ huy lực lượng Nga tại Ukraine trong 3 tháng qua cùng hai tướng khác là Oleg Salyukov và Alexei Kim.
Cấu trúc mới cho thấy, Nga muốn tăng cường khả năng phối hợp giữa các nhánh khác nhau của lực lượng vũ trang Ukraine. Sự thay đổi này có liên quan đến xung đột ngày một leo thang cũng như yêu cầu phối hợp phức tạp hơn giữa các quân, binh chủng của quân đội Nga tại Ukraine.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết, các yêu cầu trên chiến trường đòi hỏi phải “nâng cấp bộ chỉ huy tác chiến” trong khi “quy mô của các nhiệm vụ chiến đấu ngày một lớn hơn” và nhu cầu hiệp đồng tác chiến nhiều hơn giữa các quân chủng và thành phần của lực lượng vũ trang.
Một số nhà phân tích đánh giá, quyết định bổ nhiệm ông Gerasimov cũng có thể là nỗ lực của Bộ Quốc phòng Nga nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn chiến dịch quân sự trước thời điểm quan trọng trong vài tháng tới, theo đó, Nga có thể triển khai phần còn lại của lực lượng dự bị được huy động vào mùa Thu năm 2022.
Quân đội Ukraine dự đoán Nga sẽ tiến hành cuộc tấn công mới vào đầu mùa Xuân 2023. Phát biểu với tờ The Economist, Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Ukraine, Đại tướng Valery Zaluzhny cho biết: “Họ (các lực lượng Nga) đang chuẩn bị sẵn sàng 100%. Một cuộc tấn công lớn của Nga có thể xảy ra vào tháng 2, hoặc sớm nhất là vào cuối tháng 1”.
Trong nhận định đăng trên Twitter, ông Rob Lee tại Đại học King's College London đã lưu ý, “quyết định nêu trên dường như tái khẳng định quan điểm của Bộ Quốc phòng trong việc giám sát chặt chẽ cuộc xung đột với Ukraine”.
Chiến sự dịch quân sự vượt ra ngoài khuôn khổ?
Sau khi đảm nhiệm vị trí mới, ông Gerasimov sẽ chỉ huy và chịu trách nhiệm trực tiếp về toàn bộ các hoạt động trong chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga. Bộ Quốc phòng Nga nêu rõ: “Sự gia tăng cấp đội lãnh đạo của chiến dịch có liên quan đến mở rộng quy mô nhiệm vụ và hiệu quả quản lý lực lượng của Nga”.
Hồi tháng 10/2022, chỉ vài ngày sau khi ông Surovikin được bổ nhiệm làm Tư lệnh lực lượng tác chiến đặc biệt tại Ukraine, quân đội Nga đã báo hiệu sự thay đổi chiến lược bằng cách tung ra làn sóng tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa vào các mục tiêu cơ sở hạ tầng tại Ukraine. Trong thời gian ngắn chỉ huy lực các đơn vị đang chiến đấu ở Ukraine, ông Surovikin đã đạt được một số thành công như tăng cường phối hợp giữa các lực lượng và củng cố quyền kiểm soát các khu vực Nga đang nắm giữ. Nhưng ông cũng gây bất ngờ khi tuyên bố rút quân khỏi Kherson vào tháng 11/2022, vốn là một trong những thành phố lớn nhất và quan trọng nhất mà Nga giành được trong cuộc xung đột.
Trả lời phỏng vấn Al Jazeera, nhà phân tích chính trị Dmitry Trenin tại Moscow lưu ý, quyết định của Nga có thể nhằm sắp xếp một cách hợp lý bộ phận chỉ hủy trong chiến dịch tại Ukraine: “Việc bổ nhiệm ông Gerasimov cho thấy chiến dịch quân sự ngày càng trở nên quan trọng hơn và phạm vi hoạt động của các lực lượng Nga có thể vượt ra ngoài những gì chúng ta đang chứng kiến hiện nay. Đây là sự thay đổi lớn”.
Theo ông Dmitry Trenin: “Cuộc xung đột ngày càng mở rộng và nguy hiểm hơn, vượt quá tầm kiểm soát của chỉ huy duy nhất trên chiến trường. Vì thế Nga cần có bộ máy chỉ huy mạnh mẽ hơn. Nhiệm vụ chủ yếu hiện giờ nằm trong tay của ông Valery Gerasimov - Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Nga”./.