Cuộc tập kích bí mật trong đêm
Cuộc đột kích diễn ra vào ban đêm. Máy bay trực thăng và các lực lượng đặc biệt được huy động. Mục tiêu là một trùm khủng bố cấp cao. Đây là tất cả các dữ kiện đầy thách thức mà nhóm hoạch định chiến dịch tiêu diệt Bin Laden từng phải đối diện vào năm 2011.
Lịch sử dường như đã lặp lại một lần nữa khi nửa đêm về sáng ngày 26/10, một nhóm biệt kích Mỹ khác cũng phải xử lý những khó khăn tương tự trong kế hoạch săn lùng và tiêu diệt thủ lĩnh tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) Abu Bakr Al-Baghdadi đang lẩn trốn ở tỉnh Idlib, Syria gần biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ.
Vụ đột kích bắt đầu ngay sau lúc nửa đêm khi người dân địa phương ở các thị trấn gần Barisha, địa bàn chỉ cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ vài km nói rằng, họ đã nghe thấy tiếng máy bay trực thăng gầm rú trên không. Máy bay không người lái cũng đã được triển khai tới đây ngay trước lúc nửa đêm.
Newsweek đưa tin Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phê chuẩn cuộc tấn công từ gần một tuần trước. Các thành viên của Lực lượng tác chiến đặc nhiệm Số 1 (Delta Force) được giao trọng trách hạ gục mục tiêu.
Do môi trường đêm tối, không thể xác định chính xác có bao nhiêu máy bay trực thăng đã tham gia chiến dịch nhưng người dân địa phương kể lại rằng họ đã nghe thấy có tới 6 chiếc trực thăng "đuổi theo" một đoàn xe. Hai trong số đó đã hạ cánh.
Trùm khủng bố Abu Bakr al-Baghdadi. Ảnh: AP
Cuộc đụng độ bắt đầu diễn ra. Có những tiếng đấu súng. Có cả một vụ nổ lớn đã được nhìn thấy. Tất cả có thể đã diễn ra trong khoảng một giờ. Đã có cả các cuộc không kích bằng tên lửa. Máy bay không người lái sau đó cũng lượn vòng trên không.
Một số hỏa lực bắn về phía các máy bay trực thăng. Dân địa phương không biết liệu đó có phải là một cuộc đột kích của Thổ Nhĩ Kỳ hay của Liên minh chống IS do Mỹ chỉ huy.
Trong số khoảng 12 chiếc trực thăng tham gia tấn công, 2 chiếc đã hạ cánh. Hoặc cũng có thể đó là 8 máy bay trực thăng, như một số nguồn tin khác cho biết. Các máy bay đã tiến hành cuộc không kích.
Vài giờ tiếp theo, chiến dịch tấn công vẫn tiếp tục diễn ra. Tiếng súng nổ và sau đó là tiếng máy bay không người lái rào rào phía trên.
Lúc 3h23 sáng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng tải dòng tweet: "Một sự kiện rất lớn vừa xảy ra!". Đến buổi sáng, nhiều người đã tung lên những video về hiện trường vụ không kích, trong đó có bằng chứng về một ngôi nhà được cho là mục tiêu bị tập kích.
Đó không phải là một biệt thự đẹp, chắc chắn tệ hơn của Bin Laden. Đến 7 giờ sáng, giới chức Syria chuyển giao thông tin chi tiết cho các quan chức Iran. Iraq cũng nhận được thông báo vào lúc 7h30 sáng.
Theo Newsweek và một số tờ báo khác, Baghdadi không phải là mục tiêu duy nhất của cuộc đột kích mà bên cạnh hắn còn có hai người vợ. Tất cả đều tử vong và Baghdadi đã kích nổ "thắt lưng tự sát". Phóng viên James LaPorta của Newsweek cho biết, Mỹ chỉ thông báo cho Thổ Nhĩ Kỳ sau khi cuộc tập kích bắt đầu.
Vị trí được cho là nơi Đặc nhiệm Mỹ tập kích vào nơi ở của thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi tại thị trấn Brisha, gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: liveuamap.
Những câu hỏi còn để ngỏ
Tại sao Baghdadi lại ở Syria và Idlib chứ không phải bất cứ nơi nào khác?
Tháng 9/2019, Baghdadi phát đi một cuốn băng mới và trước đó vào tháng 4/2019, hắn đã lần đầu tiên xuất hiện trên video sau nhiều năm. Baghdadi trở nên nổi tiếng vào năm 2014 khi tự xưng là "Vua" IS tại Mosul, chỉ huy nhóm khủng bố của mình thực hiện các tội ác diệt chủng và hãm hiếp tập thể. Sau đó hắn ẩn mình.
Khi phần lớn IS bị đánh bại vào tháng 3/2019, xuất hiện tin đồn rằng hắn ta đã bị chết hoặc bị thương. Sau đó, tên này lại xuất hiện trên các video. Nhưng hắn ở đâu thì không ai rõ. Có thông tin cho rằng hắn đã trốn ở các khu vực sa mạc tại Iraq hoặc Syria, nơi vẫn còn khoảng 14.000 thành viên IS. Baghdadi đến từ Iraq nên hắn biết mình phải trốn ở đâu.
Vậy tại sao Baghdadi lại đến Idlib? Liệu đó có phải là một dạng chạy trốn kiểu Bin Laden, như cách Bin Laden đã đến Pakistan sau ngày 11/9? IS đã tuyển được nhiều tân binh qua ngả Thổ Nhĩ Kỳ và có sự hiện diện khá đông đảo ở Idlib.
Có rất nhiều nhóm cực đoan khác nhau ở Idlib, đặc biệt là Hayat Tahrir al-Sham, chi nhánh của Al-Qaeda ở Syria. Liệu đó có phải là lý do để Baghdadi tới đây? Bởi vì các nhóm này sẽ hoạt động như một vùng đệm xung quanh hắn? Hay hắn mới chỉ chuyển tới gần đây, có nhiều lý do, chẳng hạn như một số thành viên IS đã di cư đến Idlib sau thất bại ở thung lũng Euphrates?
Truyền hình Iraq phát sóng đoạn băng ghi lại hiện trường trùm khủng bố Abu Bakr al-Baghdadi bị tập kích ở Syria
Đoàn tùy tùng nào đã bị các máy bay trực thăng tấn công? Điều gì đã xảy ra với thi thể Baghdadi hay các bộ phận cơ thể của hắn? Thổ Nhĩ Kỳ đã được biết những gì?
Câu hỏi cuối có lẽ khá thú vị bởi vì nếu Tổng thống Trump nắm được sự việc cách đây gần một tuần, điều đó có nghĩa là khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Phó Tổng thống Mike Pence tới Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 17/10, họ có thể đã biết được thông tin này từ Thổ Nhĩ Kỳ.
Có lẽ đã có một quyết định chia sẻ thông tin tình báo nào đó với Mỹ để Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy nước này quan tâm đến cuộc chiến chống IS và phần nào để làm dịu bớt đi cơn giận dữ của Mỹ đối với chiến dịch tấn công của Ankara ngày 9/10 vừa qua?
Tuần trước, ông Pompeo nói rằng Mỹ đã hoàn thành nhiệm vụ tại Syria. Nhiệm vụ đó là đánh bại IS. Nước Mỹ được cho là đã rút quân hoàn toàn vào ngày 13/10, ngoại trừ căn cứ Tanf gần Jordan. Sau đó, ông Trump lại nói rằng Mỹ sẽ ở lại Syria để bảo vệ các giếng dầu. Xe quân sự Mỹ đã quay trở lại Syria vào ngày 26/10.
Nếu ông Trump biết về cuộc đột kích này từ nhiều ngày trước, kể cả khi ông chúc mừng chỉ huy Lực lượng Dân chủ Syria, tướng Mazlum, vì đã giữ đúng lệnh ngừng bắn mà cả Mỹ và Nga đã dàn xếp với Thổ Nhĩ Kỳ, vậy đâu là lý do cho cuộc gọi điện thoại vào ngày 21/10?
Liệu phái viên chống IS của Mỹ James Jeffrey, người đã điều trần trước Thượng viện vào ngày 22/10 về Syria, có hay biết về cuộc đột kích sắp tới? Hay tất cả mọi người đều không được tiết lộ?
Làm thế nào để các máy bay trực thăng Mỹ có thể hoạt động gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ mà không kích hoạt hệ thống phòng không Thổ Nhĩ Kỳ, trừ khi Ankara được thông tin về vụ việc? Có phải các máy bay trực thăng đã xuất phát từ căn cứ Incirlik hay một căn cứ nào khác?
Với tất cả các câu hỏi như trên về cuộc đột kích, đây rất có thể là khoảnh khắc giống như thời điểm tiêu diệt Bin Laden nhưng lần này do Tổng thống Trump phê chuẩn. Nhưng nó cũng có thể dẫn đến các câu hỏi còn để ngỏ về việc rút quân Mỹ khỏi Syria và các chính sách thất thường trong những tuần qua.