Gần đây, sự thật về thương vụ máy bay chiến đấu F-35 luôn "canh cánh trong lòng" Thổ Nhĩ Kỳ đã dần được nước này hé lộ.
Theo hãng thông tấn Nga, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar đã công khai tuyên bố, Ankara sẽ giải quyết vấn đề máy bay chiến đấu F-35 theo cách "hợp lý và khôn ngoan", hiện Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đã bắt đầu đàm phán về vấn đề này.
Được biết, Thổ Nhĩ Kỳ đã trả một phần nợ cho Mỹ và đạt được một nhóm F-35, tuy nhiên những chiếc F-35 đã được in hình quốc kỳ Thổ Nhĩ Kỳ vẫn bị giữ tại xưởng chế tạo của Công ty Lockheed Martin.
Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh, "Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng hợp tác với Mỹ, vì Mỹ là đối tác của chúng tôi".
Thổ Nhĩ Kỳ đã từng tuyên bố tự nghiên cứu phát triển máy bay thế hệ 5 T-FX và sẽ hoàn thành nghiên cứu và phát triển trong vòng 6 năm, bàn giao cho Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ trong vòng 8 năm.
Giới quan sát cho rằng, Thổ Nhĩ Kỳ chưa bao giờ từ bỏ việc quay trở lại tham gia dự án F-35, do vậy không có gì ngạc nhiên khi Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ công khai bày tỏ thái độ thân thiện với Mỹ.
Thổ Nhĩ Kỳ chưa bao giờ "dứt tình" với máy bay chiến đấu F-35. Nguồn: Sina.
Với tiềm lực của Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay thì đây là điều "bất khả thi", do vậy, việc tuyên bố tự phát triển máy bay chiến đấu của người Thổ chỉ là "chiêu bài" để kéo Mỹ quay trở lại bàn đàm phán.
Không chỉ vậy, Thổ Nhĩ Kỳ còn "lôi" Nga vào để gia tăng áp lực với Mỹ. Tháng 8/2019, Tổng thống Erdogan đã đích thân bay tới Moscow để thăm quan Su-35 và Su-57, đồng thời ngay lập tức bày tỏ ý định mua máy bay Nga. Sau đó, ông Erdogan cũng tuyên bố, các vòng đàm phán về việc mua Su-35 đang được Thổ Nhĩ Kỳ và Nga gấp rút triển khai.
Thực tế đây chỉ là một "đòn hỏa mù" của ông Erdogan để "mặc cả" với Mỹ, và trong cuộc chơi này, Nga đã trở thành "quân bài" để Thổ Nhĩ Kỳ lợi dụng. Điều này được chứng minh khi Bộ trưởng Quốc phòng trực tiếp xác nhận "máy bay chiến đấu Nga? Sau này sẽ tiếp tục bàn".
Su-35 của Nga là "tốt thí" để người Thổ tăng sức ép với Mỹ nhằm trở lại dự án F-35. Nguồn: Sina.
Việc Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng Nga như một "quân bài" đã dẫn đến làn sóng chỉ trích Thổ Nhĩ Kỳ ở Nga, chuyên gia quân sự Nga Victor Murahovsky cho biết, kế hoạch phát triển máy bay chiến đấu trong tương lai của Thổ Nhĩ Kỳ không bao giờ có sự tham gia của Nga.
Một khi hoàn thành chuyển giao thương vụ tên lửa S-400, theo tính cách của người Thổ, tất yếu sẽ triệt để "ngã vào lòng" Mỹ và sẽ không ngừng thể hiện thiện chí với Nhà Trắng để trở lại dự án F-35 bằng bất cứ giá nào.
Là một nhà chính trị lão luyện và có kiến thức sâu rộng về quan hệ quốc tế, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã nhiều lần tuyên bố rằng Thổ Nhĩ Kỳ chắc chắn sẽ là quốc gia đầu tiên có cả F-35 và S400 trong tương lai, tuy nhiên, điều này dường như không thực tế.
Thổ Nhĩ Kỳ có vai trò quan trọng trong dự án F-35 là điều không thể phủ nhận, theo kế hoạch ban đầu, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ sản xuất linh kiện và cung cấp khả năng bảo trì cho F-35 ở khu vực châu Âu, điều này làm giảm đáng kể ngân sách của NATO cho việc duy trì máy bay F-35.
Dường như ông Erdogan đã thất bại khi "tính kế" với cả Nga và Mỹ. Nguồn: Sina.
Chính vì có vai trò như vậy, nên Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã "chèn ép" Nhà trắng trong thương vụ F-35 cũng như S-400. Điều này làm Mỹ không hài lòng và nhiều lần nhấn mạnh, Mỹ có thể đưa ra giải pháp thay thế vai trò của Thổ Nhĩ Kỳ bất cứ lúc nào.
Thực tế, đây chỉ là đòn "cân não" giữa ông Trump và ông Erdogan, có vẻ như ông Erdogan đã quá "tự tin" và bị thua cuộc, khi mà Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng 2020 vừa được Hạ viện Mỹ thông qua hôm 11/12 bao gồm cả việc cấm Mỹ chuyển giao F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Trên cương vị là thành viên NATO, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn "trắng trợn" mua sắm hệ thống phòng không S-400 từ Nga sau đó lại tiếp tục muốn F-35 của Mỹ, điều này không chỉ tạo ra phản ứng gay gắt từ phía NATO mà còn là "cú đánh trực diện" vào "mặt" của Mỹ, dù cho Mỹ là quốc gia "kiếm tiền từ việc bán vũ khí".
Hiện nay, mặc dù Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố, các cuộc đàm phán về F-35 đang được Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành, nhưng để được quay trở lại dự án này, thì Thổ Nhĩ Kỳ phải có câu trả lời hợp lý với NATO và Mỹ.
Nhiều khả năng, "quân bài" Nga sẽ lại tiếp tục được Thổ Nhĩ Kỳ lợi dụng để "chế tác" ra câu trả lời hợp lý cho Mỹ và NATO.