Cùng với các diễn biến "chóng mặt" đang diễn ra ở miền bắc Syria, đặc biệt là việc lính Mỹ đã rút quân, mở đường cho Thổ Nhĩ Kỳ tấn công Lực lượng Dân chủ Syria - SDF (với thành phần chủ yếu là lực lượng người Kurd).
Chúng tôi xin được gửi tới độc giả một phân tích nhanh tương quan lực lượng giữa các phe tại miền bắc Syria trong bối cảnh chiến sự có thể sẽ xảy ra trong ít giờ tới.
Lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ
Thành công của chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ ở miền bắc Syria sẽ phụ thuộc một phần vào sự hỗ trợ của các lực lượng phiến quân địa phương, đặc biệt là từ FSA (Quân đội Syria tự do).
Các số liệu thống kê từ một nguồn chưa được xác thực tại Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy 4.000 phiến quân Syria được triển khai tại mặt trận Tal Abyad và 6.000 phiến quân khác được triển khai tại mặt trận Resulayn.
Đó là chưa kể tới hàng chục nghìn chiến binh khác đang được cơ động từ khu vực Aleppo, Idlib để chuẩn bị với tư thế "thê đội hai" nhằm bình định khu vực mới chiếm được.
Theo một bản đồ kế hoạch tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ, sẽ có 1 triệu dân thường trong khu vực chiến sự trong đó trung bình khoảng 30 nghìn ở các đô thị lớn và 5.000 ở các khu dân cư nhỏ.
Tal Abyad (Ayn Isa) và Resulayn (Ras al-Ain) là hai mục tiêu trọng yếu, chọc thủng phòng tuyến của SDF ở đây, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ thành công trong việc chia cắt các lực lượng người Kurd ở khu vực tỉnh Hasakah với phần còn lại ở phía Tây.
Dựa theo số lượng phiến quân FSA nói trên, quy mô của chiến dịch quân sự này ít nhất sẽ tương đương với chiến dịch "Cành Oliu" tại Afrin năm 2018 với lực lượng tấn công ban đầu khoảng từ 14.000 đến 25.000 phiến quân cùng với 6.000 đến 7.000 binh lính đặc nhiệm Thổ Nhĩ Kỳ.
Tuy nhiên, do chiến dịch diễn ra trên mặt trận lớn hơn, nên lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ về cơ bản sẽ tiến quân thận trọng và chủ động chia cắt các lực lượng người Kurd trước khi triển khai xây dựng một "vành đai trắng" dọc theo các vị trí tiến quân xa nhất của họ trong khu vực 30 km.
Pháo binh Thổ Nhĩ Kỳ ở khu vực đối diện với Tal Abyad đã sẵn sàng khai hỏa.
Lực lượng người Kurd
Kênh truyền thông của người Kurd, Rudaw ước tính Đơn vị bảo vệ nhân dân (YPG) đã thiệt mạng (khoảng 11.000 người) trong các trận đánh liên tục diễn ra ở khu vực Đông Euphrate (đối đầu với nhóm khủng bố IS) cũng như trong chiến dịch Cành Oliu ở Afrin (khoảng 2.000 người).
Một bộ phận khá lớn chiến binh YPG hiện vẫn đang hoạt động trong khu vực Afrin (ước tính khoảng 8.000 người) và ở các khu vực thuộc tỉnh Deir Ezzor (ước tính khoảng 15.000 người).
Từ quân số ban đầu (năm 2017) lên đến hơn 36.000 người và khoảng 24.000 người thuộc Đơn vị Bảo vệ Phụ nữ (YPJ), hiện tại số chiến binh người Kurd tại khu vực bắc Syria đối đầu với Thổ Nhĩ Kỳ chỉ còn khoảng từ 24 đến 25.000 người.
Lính Mỹ rút khỏi khu vực lân cận Tal Abyad về hướng al-Hasakah nhằm chuẩn bị cho việc binh lính Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân Syria vào tiếp quản.
Hiện tại SDF cũng đã rút về một khu vực cách biên giới từ 7 đến 15 km và các công sự phòng thủ trong vành đai này tới biên giới cũng đã bị phá hủy theo yêu cầu của người Mỹ.
Các lực lượng người Kurd đang bị động và có thể đã triệt thoái về các đô thị mà họ kiểm soát như al-Raqqa, Kobani, Tal Abyad, Resulayn, Saluk, al-Hasakah, al-Qamishly chứ hoàn toàn không "rải quân" trong vành đai 30 km mà Thổ Nhĩ Kỳ dự định tiến quân.
Có thể thấy, với ưu thế quân số vượt trội tại các mũi tấn công, 24 giờ đầu của chiến dịch quân sự sẽ không quá ác liệt cho tới khi Thổ Nhĩ Kỳ bao vây các đô thị lớn (khoảng từ 2.000 đến 3.000 chiến binh YPG phòng thủ)
Lực lượng SDF tuyên bố sẽ bảo vệ người dân Syria trong trường hợp Thổ Nhĩ Kỳ tấn công.
Lực lượng thứ ba?
Tại khu vực phía bắc Syria hiện tồn tại một lực lượng quân sự thứ ba, với ước tính khoảng 5.000 binh sĩ trung thành với chính phủ Syria tại al-Qamishly và al-Hasakah. Ngoài ra còn khoảng 25.000 chiến binh Arab thuộc các bộ lạc (thành viên của SDF).
Nếu một cuộc chiến giữa Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd diễn ra, các nhóm dân quân bộ lạc sẽ "tọa sơn quan hổ đấu" với các thỏa thuận nhằm đảm bảo an toàn cho các khu vực dân cư mà họ quản lý.
Riêng đối với các lực lượng trung thành với chính phủ Syria, nếu lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đạt được các thắng lợi quan trọng trước người Kurd, chắc chắn họ sẽ nổ súng để giành lại các khu vực kiểm soát tại thành phố al-Hasakah và các khu vực lân cận đã để mất vào năm 2016.
Do tồn tại tới 3 lực lượng quân sự (chưa kể tàn quân IS), cuộc chiến tại miền bắc Syria theo thời gian sẽ trở nên rất phức tạp và sẽ có các diễn biến bất ngờ nếu Mỹ hoặc Nga quyết định can thiệp nhằm bảo vệ một "đồng minh" nào đó.
Khu vực do lực lượng trung thành với chính phủ Syria mất về tay người Kurd sau giao tranh năm 2016 tại thành phố al-Hasakah.