21 cảng hàng không trên cả nước đang thu tiền dịch vụ đường dẫn vào nhà ga hàng không đối với các ô tô đưa, đón trả khách chỉ tạm dừng dưới 3 - 5 phút vi phạm Luật Đất đai và Luật Hàng không dân dụng.
Đây là Kết luận của Thanh tra Chính phủ trong Báo cáo về việc chấp hành chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản, cổ phần hóa, thoái vốn và tái cơ cấu tại Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV).
Cơ quan Thanh tra chỉ rõ 21 cảng hàng không trên cả nước không sử dụng dịch vụ trông xe mà tổ chức thu tiền các xe chỉ tạm dừng dưới 3 - 5 phút chờ đón trả khách với mức giá vé lượt từ 7.000 - 30.000 đồng và vé tháng từ 600.000 – 1.650.000 đồng/tháng.
Theo đó, tính riêng trong giai đoạn từ tháng 1/1/2012 đến 31/12/2015, tổng doanh thu từ việc thu phí ra vào 19/21 cảng hàng không là gần 551 tỷ đồng.
"Tuy mang lại lợi ích cho ACV, cho nhà nước (khi ACV chưa cổ phần hóa) nhưng vi phạm các quy định của pháp luật, gây thiệt hại cho khách hàng", kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ.
Cụ thể, các ô tô tạm dừng đón trả khách trên đoạn đường ACV đã được nhà nước giao đất làm đường giao thông.
Theo quy định của Luật Đất đai và Luật Hàng không dân dụng, phần đất này được Nhà nước giao cho ACV không thu tiền.
Vì vậy, không phải trả tiền đất nhưng các cảng hàng không vẫn thu tiền của chủ phương tiện dừng đỗ dưới 3 - 5 phút là vi phạm các quy định của pháp luật.
Thanh tra Chính phủ cho biết, đến thời điểm thanh tra Bộ Giao thông Vận tải vẫn chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể việc thu phí nhượng quyền khai thác dịch vụ phi hàng không, dù rằng đây là trách nhiệm của Bộ này.
Cơ quan Thanh tra cũng chỉ sai phạm khi ACV cho các cửa hàng, cửa hiệu... thuê mặt bằng tại nhà ga để kinh doanh.
Chỉ tính riêng trong hai năm 2014 và 2015, ACV đã kí 803 hợp đồng cho thuê mặt bằng nhà ga để kinh doanh với diện tích hơn 120.000 m2.
Việc cho thuê này vi phạm quy định khi cả 803 hợp đồng đều do ACV chỉ định không qua hình thức đấu thầu công khai.
Số tiền thu được từ việc cho thuê kinh doanh tại nhà ga là 701 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, cơ quan thanh tra cho biết ACV giao các đơn vị trực thuộc thực hiện việc thu phí nhượng quyền khai thác các dịch vụ phi hàng không nhưng không quy định cụ thể, thống nhất về đối tượng, phương pháp tính, mức thu cho từng cảng hàng không.
Kết luận cho biết thực tế, có 7/22 cảng hàng không, sân bay thu phí nhượng quyền khai thác dịch vụ phi hàng không mang tính tự phát, tự ý định đơn giá thuê, thiếu vai trò quản lý nhà nước và giám sát của Bộ Giao thông Vận tải.
Số tiền thu về từ hoạt động tư phát này trong 2 năm 2014 và 2015 là gần 103 tỷ đồng.
Còn 14/22 cảng hàng không, sân bay khác lại không thu phí nhượng quyền dịch vụ phi hàng không làm thất thu cho doanh nghiệp và ngân sách nhà nước.
Đến tháng 3/2017, Bộ Giao thông vận tải đã ban hành thông tư về điều chỉnh giá dịch vụ hàng không nội địa và giá chuyên ngành hàng không, theo đó, các vấn đề về việc thu phí nhượng quyền khai thác dịch vụ hàng không đã được điều chỉnh.