Cây thuốc lào có tên khoa học là Nicotiana rustica L. họ Cà Solanaceae.
Cây thuốc lào thuộc họ thảo mọc hàng năm, cao chừng 1m, thấp hơn cây thuốc lá. Toàn cây có lông dính. Lá mọc so le, có cuống dầy, phiến lá hình trứng đầu nhọn, to và dày hơn lá cây thuốc lá.
Cụm hoa là một cờ ở ngọn thân, hay cành. Cánh hoa màu vàng hay lục sẫm dính liền nhau thành ống ở dưới, phía trên chia 5 thuỳ, tròn, ngắn. Quả nang hình trứng hoặc gần hình cầu có đài còn lại bọc ở ngoài, chứa nhiều hạt nhỏ màu đen.
Trong cây thuốc lào cũng có các chất độc, chủ yếu là nicotin, hàm lượng thay đổi từ 2 – 10% có thể tới 16%.
Trong khói thuốc lào có những yếu tố nguy hiểm dễ gây ra bệnh nhồi máu cơ tim và ảnh hưởng không tốt đến tuần hoàn, hô hấp, đường ruột và hệ thống bài tiết.
Tuy khói thuốc lào được lọc một phần qua nước ở trong điếu, nhưng chẳng bao lâu nước điếu cầy bão hoà và không giữ được nicotin nữa.
Những chất độc trong khói thuốc như chất nicotin và carbon oxyt dần dần để lại dấu vết trên thành mạch máu, giống như cặn vôi đọng trong ấm đun nước làm cho động mạch hẹp lại (hình 2), có thể bị tắc (hình 3), không cung cấp được máu nữa.
Cây thuốc lào (Ảnh minh họa)
Hút thuốc lào thực sự là một "hủ tục". Thuốc lào gây ô nhiễm môi trường xung quanh, mất vệ sinh, gây nghiện, gây chán ăn, gây bệnh đường hô hấp, thậm chí gây ung thư cho người hút thuốc chủ động lẫn thụ động...
Tuy thói quen hút thuốc lào không được khuyến khích, nhưng thuốc lào khi sử dụng trong dân gian vẫn là một vị thuốc có nhiều tác dụng. Có thể kể tên một số ứng dụng của thuốc lào trong việc chữa bệnh như sau:
- Cầm máu: Theo kinh nghiệm dân gian , khi bị đứt tay, đứt chân, lấy một ít sợi thuốc lào vê tròn rồi đắp trực tiếp lên chỗ đứt, máu sẽ cầm ngay. Nước điếu lấy ở điếu cầy được bôi chữa hắc lào.
- Chữa rắn cắn: Lấy 1 cục thuốc lào to bằng đầu ngón tay nhai nuốt nước, bã đắp. Nếu không có sẵn sợi thuốc lào, uống 1 chén nước điếu hoặc cạo lấy cao bám trong xe điếu bôi, đắp vào vết cắn.
- Chữa vết thương: Thuốc lào (20%) giã nát đắp. Hoặc thuốc lào (20%), Lá tre non (40%) phơi thật khô, tán thành bột mịn, gạo tẻ (40%) rang giòn, tán thành bột mịn. Trộn đều 2 bột rắc lên vết thương, băng lại. Sau 2 – 3 ngày thay thuốc một lần.
- Chữa sâu quảng: Lá thuốc lào (50g), Quả hồi (50g), Măng tre (100g), Lá chanh (50g). Tất cả rửa sạch, giã nhỏ, đắp.
- Chữa bỏng: Lá thuốc lào giã nát lấy nước bôi chữa bỏng.
- Phòng đỉa cắn: Thuốc lào (10g), Vôi tôi (20g), Bồ hóng (10g) giã nhỏ để bôi
Một số ứng dụng khác:
Nấu nước tắm rửa để chữa ghẻ cho súc vật.
Lá thuốc lào tươi, thái nhỏ rải xuống dưới chiếu nằm có tác dụng trừ rệp.
Lá thuốc lào sắc lấy nước đặc, phun để diệt sâu hại cây trồng.
