Ngày 12/12, trang War on the Rocks xuất bản bài viết: "F-15EX and F-35A? Allies can Expand The Solution Set?" (tạm dịch: Chọn lựa giữa F-15EX và F-35A? Các đồng minh của Mỹ có thể là giải pháp?) của tác giả Hunter Hustus.
Nhằm giúp độc giả có cái nhìn khách quan về quan điểm về chiến tranh trong tương lai của Không quân Mỹ, cũng như các tranh cãi nảy lửa ngay trong lòng nước Mỹ về việc nên trang bị máy bay chiến đấu nào cho các kịch bản chiến tranh, chúng tôi xin được lược dịch bài viết.
Tại sao người Mỹ "tranh cãi nảy lửa" để chọn giữa F-35 và F-15EX?
Không quân Mỹ đã sẵn sàng giành chiến thắng trong cuộc chiến trên không với Trung Quốc và Nga hay chưa?
Cả hai đối thủ tiềm tàng đang tiếp tục phát triển các máy bay chiến đấu tiên tiến và năng lực phòng thủ trong khu vực "chống thâm nhập/ chống tiếp cận" (A2/AD), nhưng chiến thuật khuất phục các đối thủ này của Mỹ sẽ phải diễn ra theo những cách hoàn toàn khác nhau.
Tên lửa đạn đạo và hành trình của Trung Quốc sẽ buộc máy bay Mỹ phải có khả năng tàng hình và tấn công từ xa của F-35, còn cuộc xung đột với Nga (mở đầu bằng các cuộc không chiến lớn) khiến việc trang bị máy bay chiếm ưu thế trên không F-15EX trở thành ưu tiên.
Không quân Mỹ nên trang bị thêm F-15EX hay trung thành với kế hoạch mua sắm F-35A vẫn là một chủ đề tranh cãi.
Nếu không thể áp đảo người Nga, lực lượng không quân nước này sẽ hạn chế việc triển khai lực lượng trên bộ và hải quân của các đồng minh và khiến lực lượng NATO dễ dàng bị áp đảo.
Không quân Mỹ thực sự lo ngại về tốc độ phát triển như vũ bão của đối thủ. Vào năm 2016 họ đã tuyên bố rằng lực lượng của họ vào năm 2030 không có khả năng chiến đấu và chiến thắng trước các đối thủ tiềm năng nói trên.
Tất cả các cuộc thảo luận đều dẫn đến câu hỏi, Không quân Mỹ phải tăng cường mua sắm máy bay tàng hình F-35 hay biến thể F-15 mới nhất, F-15EX, để hỗ trợ những chiếc F-35 hiện có?
Không quân Mỹ hiện đã "bó tay" trước năng lực của không quân Nga?
Không quân Mỹ được trang bị các loại máy bay chiến đấu F-15, F-16, F-22 và F-35, nhưng chúng không hoàn toàn giống nhau về thiết kế, mục tiêu và khả năng.
Máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 F-22 Raptor có năng lực vượt trội nhất nhưng chúng chỉ giới hạn trong số lượng 183 chiếc (dây chuyền sản xuất đã ngưng hoạt động).
Các máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 F-15 và F-16 có số lượng đông đảo nhưng tụt hậu về công nghệ và đang trở nên "già nua".
Lầu Năm Góc dự định F-35 sẽ là máy bay chiến đấu chính của tương lai. Tuy nhiên, việc trang bị quá nhiều F-35 (dự kiến 1.763 chiếc) sẽ khiến Không quân Mỹ thiếu khả năng cần thiết để chiếm ưu thế trước các máy bay của Không quân Vũ trụ Nga trong kịch bản không chiến.
Nói cách khác, việc những chiếc F-15C/D có thể sẽ biến mất trong tương lai có thể sẽ tạo thành một "khoảng trống".
Năng lực của Không quân Vũ trụ Nga luôn là "cơn ác mộng" của người Mỹ và NATO.
F-35 chỉ có thể mang theo 4 tên lửa không đối không còn F-15C có thể mang theo 8, một nhà phân tích bình luận rằng người Mỹ cần đến 235 chiếc F-15EX để thay thế F-15C/D. Chỉ có duy nhất một kịch bản cần hỏa lực mạnh như vậy đó là cuộc xung đột lớn với người Nga.
Những người ủng hộ phương án trang bị F-15EX lưu ý về khả năng vượt trội đối với các công nghệ cao của nó so với F-15C/D. Chi phí mua sắm và vận hành của F-15EX thấp hơn F-35 khiến sự hoài nghi về khả năng của nó trong các cuộc chiến tương lai được gạt bỏ.
Mục tiêu xây dựng năng lực chiếm ưu thế trên không có thể sẽ là một lý do mà cả F-35 hay F-15EX đều không thỏa mãn. Cả hai máy bay đều được thiết kế theo tư duy "đa chức năng", nghĩa là không được tối ưu để chiếm ưu thế trên không.
Khả năng giảm phản xạ radar và kết nối tốt của F-35 khiến nó có khả năng "sống sót" cao hơn, nhưng không thể cung cấp hỏa lực lớn như những chiếc F-15EX, một dạng "ngựa thồ".
"Tia sáng cuối đường hầm", Mỹ có thể trông cậy vào đồng minh?
Tin tốt là trong bất kỳ kịch bản nào có thể tưởng tượng ra, người Mỹ sẽ không phải "đơn đả độc đấu" với Nga và Trung Quốc. Các đồng minh NATO và thậm chí là các đồng minh ở châu Á sẽ phải "vai kề vai" trong cuộc chiến này.
Khi F-15 của Không quân Mỹ trở nên "già nua", Lầu Năm Góc nên khuyến khích các đồng minh "lấp đầy khoảng trống" bằng cách xem xét tới phương án chiến đấu cùng F-35 của Mỹ.
Rõ ràng rằng một cuộc chiến với người Nga sẽ đòi hỏi khả năng vượt trội về số lượng và chất lượng cũng như sự gắn kết của NATO. Rất may là cuộc xung đột ở Ukraine đã khiến sự gắn kết này trở nên rất cao kể từ sau Chiến tranh Lạnh.
F-15, F-35 và Dassault Rafale.
Số lượng máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư của NATO cùng Phần Lan và Thụy Điển (2 đối tác phi NATO) là 1.326 máy bay. Thay vì việc phải trang bị F-15EX, Không quân Mỹ cần thiết lập một chiến lược dài hạn để "chuẩn bị tâm lý" cho đồng minh.
Cách tiếp cận như vậy có thể làm giảm nhu cầu về F-15EX và số lượng khổng lồ máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 của đồng minh có thể cung cấp năng lực để các phi đội F-35 chiến đấu với tất cả các khả năng mà chúng được thiết kế.
Mặc dù có nhiều khả năng chiến trường chính trong tương lai sẽ là A2/AD của các đối thủ, vai trò quan trọng của các đồng minh Mỹ có thể sẽ là giải pháp khiến người Mỹ không phải lựa chọn giữa F-35 và F-15EX.
Tiến sĩ Hunter Hustus đã phục vụ trong Không quân Mỹ 34 năm, với 20 năm là quân nhân và thời gian còn lại là một nhà phân tích.
Ông từng là một sĩ quan tác chiến điện tử trên máy bay ném bom B-52 và đã tham gia các chương trình cảnh báo hạt nhân, thử nghiệm và đánh giá phát triển học thuyết chiến thuật cho máy bay chiến đấu trong Không quân Mỹ.
Ông cũng đã từng tham gia chương trình tích hợp khả năng của các đồng minh trong NATO. 8 năm cuối cùng của binh nghiệp, ông đã làm việc tại Lầu Năm Góc với tư cách là chiến lược gia về chiến tranh hạt nhân
Sau khi giải ngũ, Tiến sĩ Hunter Hustus trở thành một nhà tư vấn độc lập về các vấn đề an ninh chiến lược tại Stockholm, Thụy Điển.
Biến thể mới nhất của máy bay chiến đấu F-15, F-15EX đã được thử nghiệm thành công tại Palmdale, California tháng 2/2019 (Nguồn: Boeing).