Cuộc chiến trong lòng phe nổi dậy
Bất chấp việc đã chiếm được nhiều khu vực ở Syria, Quân đội Syria Tự do (FSA) vẫn phải hứng chịu một cú giáng mạnh từ chính đồng minh cũ của họ là lực lượng Al-Qaeda. Các cuộc giao tranh đẫm máu và ác liệt đã nổ ra giữa Quân đội Syria Tự do với nhóm Quốc gia Hồi giáo Iraq và Levant (ISIL) có liên quan đến tổ chức khủng bố khét tiếng thế giới Al-Qaeda. ISIL là một nhóm gồm hơn 100.000 chiến binh Hồi giáo cực đoan đến từ các nước trên khắp thế giới. Nhóm này hướng tới mục tiêu xây dựng một quốc gia Hồi giáo dòng Sunni ở Syria và Iraq.
Ban đầu ISIL tuyên bố gia nhập vào Quân đội Syria Tự do để giúp phe nổi dậy lật đổ chính quyền của Tổng thống Assad. Tuy nhiên, theo thời gian, ý định thực sự của nhóm ISIL dần được hé lộ và giờ đây nhóm chiến binh Hồi giáo cực đoan đã công khai tuyên bố mục đích thiết lập một quốc gia Hồi giáo ở Syria. Đây là điều mà hầu hết người dân Syria phản đối bởi họ muốn một nhà nước ôn hòa.
ISIL đã giành giật thành phố Azaz nằm ở khu vực biên giới giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ từ tay Quân đội Syria Tự do. Các cuộc giao tranh giữa hai lực lượng từng là đồng minh với nhau tiếp tục lan rộng ra khu vực nông thôn ở Aleppo. Nhóm ISIL được cho là đã phát động các cuộc tấn công vào Quân đội Syria Tự do.
Báo chí địa phương đưa tin, ISIL đã phá bỏ thỏa thuận ngừng bắn gần đây với “Sư đoàn Cơn bão phía Bắc” – một chi nhánh của lực lượng FSA.
Các cuộc đấu đá “huynh đệ tương tàn” trong nội bộ phe nổi dậy cũng đã lan ra các tỉnh Hasakah và Deir el-Zour ở đông bắc Syria. Đây là nơi ISIL và đồng minh chính Mặt trận al-Nusra (cũng là một nhóm chiến binh Hồi giáo cực đoan) từng giao tranh với người Kurd.
Diễn biến trên được cho là sẽ gây chia rẽ sâu sắc hơn và gây tổn hại nguy hiểm hơn đến phe nổi dậy Syria, đặc biệt là kể từ sau cái chết của Abu Abdullah al-Libi – thủ lĩnh của ISIL. Ông này bị bắn chết ở Bab al-Hawa, phía bắc Syria, trong các cuộc đọ súng với lực lượng Quân đội Syria Tự do.
Quân đội Syria Tự do đã phải thoái lui trước sức tấn công mạnh mẽ của ISIL và nhóm Hồi giáo cực đoan này đang tìm cách giành quyền kiểm soát khu vực Daraa chiến lược ở phía bắc Syria.
ISIL đang ra sức đánh chiếm nhiều khu vực chiến lược ở Syria trong một nỗ lực nhằm phá hoại tiến trình đàm phán giữa chính phủ Syria và phe đối lập. Phát ngôn viên của Quân đội Syria Tự do gần đây cho biết, ông không hiểu Al-Qaeda muốn gì, nói rằng “chúng tôi đã mất hơn 550 chiến binh trong các trận chiến với al-Qaeda và Mặt trận al-Nusra... Các cuộc giao tranh đang diễn ra trong lòng nội bộ phe nổi dậy chứ không phải với quân đội Syria.
Bị dồn vào đường cùng, phe nổi dậy lùi bước trước Assad
Tình hình nội bộ lục đục, đấu đá ác liệt với nhau đã khiến phe nổi dậy suy giảm sức mạnh. Lực lượng này buộc phải nhìn lại mình và tìm một hướng đi mới. Liên minh Quốc gia Syria – nhóm nổi dậy chính Syria đang sống ở nước ngoài và được phương Tây hậu thuẫn, mới đã đã tuyên bố, hành động của ISIL là “một sự vi phạm các nguyên tắc của cuộc cách mạng ở Syria”.
Giới quan sát nhận định, những quan ngại về cuộc khủng hoảng ở Syria nên tập trung vào giai đoạn tiếp theo trong cuộc chiến chống lại al-Qaeda và vào việc làm thế nào để ủng hộ cho phe đối lập theo đường lối ôn hòa.
Trong tình thế phải đối diện với hai cuộc chiến – cuộc chiến trong nội bộ và cuộc chiến với quân chính phủ, phe nổi dậy đã buộc phải lùi bước trước chính quyền của Tổng thống Assad. Người đứng đầu Liên minh Quốc gia Syria – ông Ahmed al-Jarba mới đây thông báo, phe nổi dậy sẵn sàng tham dự hội nghị hòa bình quốc tế ở Geneva để tìm lối thoát cho cuộc nội chiến kéo dài đã hơn 30 tháng qua ở Syria.
Tuyên bố trên của ông Al-Jarba đánh dấu sự kiện lần đầu tiên Liên minh Quốc gia Syria cam kết rõ ràng về việc tham dự các cuộc đàm phán với quân chính phủ do Mỹ và Nga đứng ra làm trung gian nhằm mục đích chấm dứt cuộc nội chiến Syria. Trước đó, phe nổi dậy luôn khăng khăng từ chối tham dự vào hội nghị ở Geneva và luôn miệng khẳng định, họ chỉ ngồi vào bàn đàm phán với điều kiện Tổng thống Assad không được đóng vai trò gì trong chính phủ chuyển tiếp.
Tuy nhiên, lập trường của phe nổi dậy đã thay đổi sau khi xảy ra các cuộc “nội chiến” trong lòng phe nổi dậy Syria, đặc biệt là giữa các chiến binh của Quân đội Syria Tự do với ISIL.
Trong khi đó, chính phủ Syria đã nhiều lần khẳng định rõ rằng, họ sẽ không bao giờ đối thoại với các nhóm chiến binh Hồi giáo cực đoan, đặc biệt là Mặt trận al-Nusra.
Thứ trưởng Ngoại giao Syria Faisal Mekdad cho biết, chính phủ không thể chấp nhận việc các nhóm cực đoan thuộc al-Qaeda lại được quyền đại diện cho người dân Syria ở hội nghị Geneva II. Ông Mekdad phát biểu rằng: “Tôi nghĩ, Mỹ và các nước phương Tây sẽ không bằng cách nào đó buộc chính phủ Syria đối thoại với al- Qaeda và những kẻ khủng bố".
Mekdad nhấn mạnh, Mặt trận al-Nusra và ISIL nằm trong số những nhóm mà Syria sẽ không bao giờ đối thoại.
