Ở châu Âu, trong khi Anh hợp tác với Mỹ tập trung sử dụng SLBM D5 Trident II, thì Pháp lại có dự án phát triển SLBM của riêng mình với chương trình MSBS - Mer-Sol-Ballistique-Stratégique (Sea-ground-Strategic ballistic missile) bắt đầu từ năm 1971 với sản phẩm đạn tên lửa M-1.
Điểm nhấn của chương trình trên hiện là SLBM M5/M51 với nhiều tính năng hiện đại như: Đầu đạn tự phân chia, công nghệ đầu đạn hạt nhân kiểu mới TNO và CEP thấp. Do thông tin về dòng vũ khí chiến lược này của Pháp hầu hết được giữ bí mật, QĐND Online xin điểm vài nét về dòng vũ khí với nhiều đặc điểm “rất Pháp” này.
Giảm tầm bắn vì thiếu kinh phí
Năm 1992, Bộ Quốc phòng Pháp đã thông qua kế hoạch phát triển SLBM mới với tên mã M-5 tiếp nối theo truyền thống của chương trình MSBS từ năm 1971. M-5 được dự kiến phát triển và hoàn thành đề trang bị trên tàu ngầm hạt nhân chiến lược lớp Le Triomphant thứ 7 (hạ thủy năm 1995) từ năm 2010.
Tuy nhiên, trong thời gian dài từ thời điểm được duyệt kế hoạch phát triển, thông tin về M-5 rất mờ nhạt. SLBM M-5 được dự đoán là có kết cấu 3 tầng sử dụng nhiên liệu rắn (tương tự SLBM M-45 trước đó của hải quân Pháp) với tầm bắn đạt tới 11.000km và những cải tiến mang theo mồi bẫy để xuyên thủng lá chắn tên lửa của Nga. Theo một số nguồn tin, M-5 dài 12m, đường kính thân khoảng 2,3m và tổng trọng lượng tên lửa không dưới 48 tấn. Thiết kế trên cho phép M-5 mang được 6-10 đầu đạn tự phân tách kiểu TN 76 với sức công phá mỗi đầu nổ đạt 100 Kilotone.
Tuy nhiên, số phận của M-5 đã đi theo hướng mới vào tháng 2-1996, khi tổng thống Pháp thời điểm đó tuyên bố kế hoạch phát triển M-5 phải thay đổi những thông số kỹ thuật quan trọng để phù hợp với ngân sách phát triển bị cắt giảm. Đây chính là tiền đề ra mắt SLBM M-51 với nhiều cắt giảm thông số so với nguyên mẫu M5. M51 vẫn giữ thiết kế nguyên gốc của M-5 nhưng được hạn chế về kích thước và tầm bắn. M-51 cũng được tích hợp công nghệ mới để “chờ đợi” trang bị đầu đạn hạt nhân kiểu mới TNO - Tête Nucléaire Océanique với sức công phá 150 Kilotone từ năm 2015.
Với tổng chi phí phát triển 32,7 tỷ france (dự án M-5 là 42 tỷ france), “sức mạnh” của M-51 cũng bị giảm đi đáng kể với tầm bắn tiêu chuẩn chỉ đạt 6.000km. So với người tiền nhiệm M-5, tầm bắn 6.000km chỉ áp dụng khi tên lửa mang đủ 10 đầu đạn nặng 1,4 tấn. Tuy nhiên, điểm mới của M-51 là kết cấu thân và vật liệu làm vỏ tên lửa được áp dụng sâu công nghệ vật liệu composite (sợi các-bon kết hợp với epoxy).
Nhỏ, nhưng có võ
Chính thức được đưa vào biên chế hải quân Pháp từ năm 2010 trên các tàu ngầm lớp Le Triomphant, SLBM M-51 hoàn toàn thay thế phiên bản SLBM M-45 trước đó với nhiều đặc tính ưu thế vượt trội. Từ các thông tin công khai, tổng trọng lượng của SLBM M-51 đạt 50 tấn, nặng hơn đáng kể so với M-45 với 35 tấn. M-51 vẫn giữ kết cấu 3 tầng phóng sử dụng nhiên liệu rắn nhưng trang bị công nghệ thay đổi véc-tơ lực đẩy cho phép tên lửa có khả năng cơ động cao hơn sau khi phóng. Nhờ sử dụng vật liệu composite, bộc lộ nhiệt, tín hiệu phản xạ ra-đa của M-51 được giảm thấp đáng kể, nhưng việc gia công tên lửa cần nhiều thời gian hơn.
Hệ thống điều khiển tên lửa không được tiết lộ, nhưng nhiều chuyên gia đánh giá hệ thống được “cách mạng” để đảm bảo khả năng xuyên thủng bất kỳ lá chắn tên lửa nào trên thế giới.
Ở tầm bắn tiêu chuẩn 6.000km, SLBM M-51 có thể mang được 10 đầu đạn tự cơ động quỹ đạo công nghệ MIRV. Tuy nhiên, do không được giải mật nên không rõ nguyên tắc hoạt động của đầu đạn MIRV của Pháp.
Đạn tên lửa SLBM M-51 được đặt trong một khoang kín không thấm nước ở chế độ bảo quản. Khi được lắp trên tàu ngầm, khoang kín này cũng là “lớp màng” đảm bảo cân bằng áp suất khi phóng tên lửa từ dưới mặt nước.
Tuy không công bố sai số bắn trượt (CEP) nhưng với hệ thống dẫn đường hỗn hợp quán tính và đạo hàng hình sao, M-51 chắc chắn có CEP nhỏ hơn mức 350m của SLBM thế hệ trước M-45.
Sai số CEP đối với vũ khí hạt nhân liệu có quan trọng?
Đối với vũ khí thông thường, CEP rất quan trọng và là một yếu tố để đánh giá tính năng. Tuy nhiên, đối với vũ khí hủy diệt diện như vũ khí hạt nhân yếu tố CEP chỉ là mang tính hình thức xác định độ chính xác của đạn tên lửa ICBM làm đối chứng. Với các dạng đầu đạn hạt nhân cỡ 100 Kilotone, sức hủy diện với sai số từ vài trăm mét tới hàng km không đóng vai trò quá quan trọng. Yếu tố quan trọng đối với vũ khí hạt nhân trang bị trên ICBM chính là thời điểm, độ cao phát nổ và “sự cô đặc” của đầu đạn (sức công phá lớn, nhưng trọng lượng không được vượt quá khả năng chuyên chở của tên lửa.
Bài vở và ý kiến đóng góp cho chuyên mục vui lòng gửi về email: tientruonghuong@vccorp.vn. Trân trọng!
