Điểm đặc biệt của E-2D đó là hệ thống radar quét tích hợp điện tử/cơ học tần số UHF AN/APY-9 do tập đoàn Lockheed Martin chế tạo. Hệ thống radar này có khả năng phát hiện một cách hiệu quả các loại vũ khí có công nghệ tàng hình của cả bạn và thù.
Arend Westra, một sĩ quan kế hoạch thuộc Lữ đoàn hải không quân số 3 của Mỹ, đã tuyên bố trong một bản báo cáo tại Học viện Quốc phòng quốc gia năm 2009 rằng: “Sự cộng hưởng và có bước sóng vật lý dài hơn giúp cho radar tần số UHF và VHF có khả năng phát hiện ra các máy bay chiến đấu tàng hình”.
Một chiếc Hawkeye E-2D bên ngoài nhà chứa máy bay tại Căn cứ Hải quân Patuxent River ngày 26/5/2014. Ảnh: US navy
Radar tần số UHF hoạt động ở tần số trong khoảng 300 MHz và 1 GHz, có nghĩa là bước sóng sẽ nằm trong khoảng 10cm và 1m. Thông thường, do các đặc điểm vật lý của các máy bay tàng hình có kích cỡ của máy bay chiến đấu, chúng phải được tối ưu hóa để hạn chế phát ra các tần số cao hơn như tần số Ka, Ku, X, C và S.
Tuy nhiên, như Westra và nhiều chuyên gia quân sự khác chỉ ra, radar tần số UHF và VHF trong lịch sử có một số hạn chế lớn. "Độ phân giải kém về mặt góc độ và phạm vi đã khiến cho các loại radar này không phát hiện chính xác các mục tiêu cũng như điều khiển hỏa lực”, ông Westra cho biết.
Tập đoàn Northrop Grumman và Lockheed Martin dường như đã vượt qua những hạn chế truyền thống của radar băng tần UHF trong APY-9 bằng cách áp dụng một sự kết hợp giữa khả năng quét điện tử tiên tiến cùng với công nghệ máy tính kỹ thuật số.
"Hệ thống radar APY-9 của E-2D đã được tăng cường đáng kể khả năng cảnh báo sớm cũng như nhận thức tình huống nhằm phát hiện tất cả các mục tiêu trên không”, người phát ngôn Bộ Tư lệnh Hệ thống Không Hải quân Mỹ Rob Koon nói.
Hải quân Mỹ cũng công khai thừa nhận vai trò của E-2D như là điểm trung tâm của Hệ thống Kiểm soát hỏa lực - Phòng không tích hợp Hải quân (NIFC-CA) được thiết kế để đánh bại những những mối đe dọa từ tên lửa và trên không của kẻ thù, Phó Đô đốc Mike Manazir, người đứng đầu Đơn vị Tác chiến không quân của Hải quân Mỹ (NAVAIR) chia sẻ.
Radar APY-9 có thể hoạt động như một cảm biến để định hướng cho tên lửa không đối không AIM-120 AMRAAM của các máy bay chiến đấu Boeing F/A-18E/F Super Hornet. Ngoài ra, APY-9 cũng có thể hướng dẫn tên lửa SM-6 tiêu chuẩn phóng từ tàu tuần dương và tàu khu trục có hệ thống phòng không Aegis chống lại các mục tiêu nằm ngoài đường chân trời của hệ thống radar SPY-1 trên các tàu chiến. Cho đến nay, các cuộc thử nghiệm đã thành công.
Hệ thống NIFC-CA đầu tiên sẽ đi vào hoạt động vào cuối năm nay khi phi đội E-2D được thành lập vào tháng 10/2014.
Hệ thống APY-9 là một thiết kế độc đáo ở nhiều khía cạnh. NAVAIR và Northrop khoe khoang rằng radar này là một "bước nhảy vọt 2 thế hệ" so với hệ thống radar APS-145 đang hoạt động. Nhìn bề ngoài, APY-9 dường như không có gì khác biệt so với radar APS-145 - cũng được chế tạo bởi Lockheed Martin - nhưng “nội thất” của nó hoàn toàn là một vấn đề khác.
Theo NAVAIR, trong khi APY-9 có thể xoay bên trong E-2D 3600, phi hành đoàn của chiếc máy bay này có thể kiểm soát tốc độ quay ăng ten để tập trung vào một khu vực cần quan tâm. APY-9 có ba chế độ khác nhau: Giám sát cảnh báo sớm trên không, Chế độ quét khu vực tăng cường và Khu vực theo dõi tăng cường.
APY-9 có tầm hoạt động với bán kính ít nhất 300 hải lý (gần 500 km) và có lẽ chỉ bị giới hạn bởi khả năng của khung máy bay E-2D, vốn thường hoạt động ở độ cao khoảng 8 km.
Hải quân Mỹ hy vọng sẽ mua tổng cộng 75 chiếc E-2D và biên chế vào các hạm đội trong những năm 2020.
