Mặc dù đã có trong biên chế 4 tàu Aegis lớp Kongo đảm đương nhiệm vụ phòng thủ tên lửa đạn đạo nhưng chừng đó là vẫn chưa đủ để đảm bảo an toàn cho xứ sở mặt trời mọc trước mối đe dọa ngày càng tăng trong khu vực.
Tàu khu trục Aegis lớp Kongo còn những hạn chế nhất định như không có nhà chứa cho trực thăng, hệ thống radar mặc dù rất hiện đại nhưng lại kém hiệu quả khi hoạt động tác chiến tại các khu vực lộn xộn gần bờ. Hơn nữa, nhiệm vụ của tàu khu trục Kongo lại tập trung quá nhiều vào đánh chặn tên lửa dẫn đến làm giảm khả năng tác chiến đa dạng của nó.
Vì thế, Hải quân Nhật Bản đã quyết định phát triển một thế hệ tàu Aegis mới nhằm bổ sung và khắc phục những hạn chế của lớp tàu khu trục Aegis lớp Kongo. Loại tàu khu trục mới được chỉ định là lớp Atago, được phát triển nâng cấp từ tàu khu trục lớp Kongo.
Về cơ bản, tàu khu trục lớp Atago có thiết kế tương tự như tàu lớp Kongo với một số thay đổi. Tàu được kéo dài thêm 10 mét để thiết kế thêm nhà chứa cho trực thăng vốn không có trên tàu khu trục lớp Kongo. Cột buồm của tàu được thiết kế lại xuôi về phía sau tương tư như tàu khu trục Arleigh Burke (Flight IIA).
Do kéo dài phần boong tàu phía sau nên lượng giãn nước của tàu khu trục Atago tăng đáng kể. Lượng giãn nước toàn tải của nó lên đến 10.000 tấn, như vậy theo tiêu chuẩn NATO, Atago thuộc loại tuần dương hạm mang tên lửa điều khiển.
Chương trình tàu khu trục Aegis Atago được đóng mới vào năm 2004 và đưa vào sử dụng từ năm 2007, hiện có 2 chiếc đang hoạt động trong biên chế Lực lượng phòng vệ biển Nhật Bản mang số hiệu JDS- Atago (DDG-177) và JDS-Ashigara (DDG-178).
Tàu Aegis đẳng cấp nhất châu Á
Tàu khu trục Atago được cập nhật những công nghệ chiến tranh hải quân hiện đại nhất, biến nó thành chiếc tàu khu trục đẳng cấp nhất châu Á. Cải tiến quan trọng nhất của tàu khu trục Atago, cũng chính là điểm tạo nên sức mạnh cho nó, là được trang bị hệ thống chiến đấu Aegis 7 giai đoạn 1, đây là biến thể nâng cấp lần thứ 7 của hệ thống chiến đấu Aegis.
Cảm biến chính của hệ thống chiến đấu Aegis 7 là radar AN/SPY-1D(V) nâng cấp, cải tiến quan trọng của radar là có khả năng nhận dạng và phân biệt mục tiêu trong môi trường lộn xộn tại các khu vực ven bờ (tức là các mục tiêu nằm giữa các khu vực vừa có mặt đất, mặt nước, núi đồi…) điều mà radar trên tàu khu trục Kongo gặp nhiều hạn chế.
Radar nâng cấp tích hợp thêm tính năng phòng thủ tên lửa đạn đạo chiến thuật, trang bị máy tính tiên tiến với khả năng tính toán siêu tốc cùng hệ thống điện tử tích hợp AIEWS. Với radar này, ngoài nhiệm vụ phòng thủ tên lửa còn hoàn thiện khả năng tác chiến mặt nước và chống ngầm biển sâu.
Hệ thống chiến đấu Aegis 7 có khả năng bám bắt mục tiêu ở độ cao thấp hơn, cải thiện độ chính xác với các mục tiêu nhanh nhẹn. Với hệ thống này, tàu khu trục Atago có thể phát hiện và vô hiệu hóa các mục tiêu là tên lửa đạn đạo chiến thuật, tên lửa hành trình chống hạm thường bay ở độ cao thấp ngay khi nó vừa xuất phát từ các căn cứ ven bờ.
Atago được đánh giá là loại tàu chiến đa năng nhất trong biến chế Hải quân Nhật Bản và cả khu vực châu Á. Tàu vừa có khả năng phòng thủ chống tên lửa đạn đạo liên lục địa vừa có khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo chiến thuật, tên lửa hành trình, tác chiến chống tàu chiến mặt nước, chiến tranh chống ngầm, thậm chí có thể tấn công mặt đất nếu cần.
Hệ thống vũ khí cực "khủng"
Tàu khu trục Atago được trang bị tới 96 hệ thống phóng thẳng đứng Mk41 với 64 hệ thống phóng ở phía trước và 32 ở phía sau. Hệ thống phóng này có thể trang bị các tên lửa đánh chặn RIM-66 Standard SM-2MR tầm bắn từ 74-170km, tầm cao tối đa 24km.
Về nhiệm vụ chống tên lửa đạn đạo liên lục địa, tàu sẽ sử dụng tên lửa đánh chặn siêu hạng RIM-161 Standard SM-3 block 1A ABM. Tên lửa SM-3 block 1A ABM có thể vô hiệu hóa các mục tiêu là tên lửa đạn đạo liên lục địa ở phạm vi tới 500km và ở độ cao tới 160km.
Hệ thống phóng Mk41 còn được sử dụng để phóng tên lửa chống ngầm RUM-139 VL ASROC tầm bắn 22km. Ngoài ra, tàu còn được trang bị 2 cụm phóng ngư lôi Type-68 324mm (3 ống/cụm) sử dụng ngư lôi hạng nhẹ Mk46 tầm bắn 11km độ sâu 365 mét, cơ số ngư lôi lên đến 73 quả.
Vũ khí chống hạm chủ lực của tàu là 8 tên lửa hành trình chống hạm Type-90 SSM-1B tầm bắn 200km. Tên lửa được dẫn hướng kết hợp quán tính và radar chủ động mang theo đầu đạn nặng 225kg.
Tàu được vũ trang 1 pháo hạm 127mm với tầm bắn 38km lên đến 50km với đạn pháo tăng tầm. Tàu còn được trang bị 2 hệ thống phòng thủ tầm cực gần Phalanx Mark 15 sử dụng pháo bắn siêu nhanh 20mm để đối phó với các mục tiêu đường không tầm thấp hay tiêu diệt tên lửa chống hạm. Đuôi tàu có sàn đáp và nhà chứa cho 1 trực thăng chống ngầm SH-60K.
Tàu khu trục Atago được trang bị 4 động cơ tuabin khí Ishikawajima Harima/General Electric LM2500-30 công suất 100.000 mã lực, tốc độ tối đa đạt 30 hải lý/giờ (khoảng 56km/h).
Với hệ thống hỏa lực cực mạnh, hệ thống điện tử siêu tối tân, điều đó khiến đơn giá của chiếc tàu này đắt khủng khiếp. Đơn giá của tàu lên đến 1,48 tỷ USD, đây từng là chiếc tàu khu trục đắt nhất hành tinh cho đến khi chiếc tàu khu trục tương lai Zumwalt của Mỹ được hạ thủy.
