Hệ thống tên lửa phòng không với cấu hình độc đáo
Năng lực phòng không tầm xa của các quốc gia châu Âu phần lớn dựa vào hệ thống Patriot của Mỹ. Điều đó khiến họ khó chủ động trong việc nâng cấp lên các tiêu chuẩn hiện đại hơn.
Do vậy vào thập niên 1990, Na Uy đã lên kế hoạch phát triển hệ thống phòng không tầm xa mới nhằm nâng cao sức mạnh tác chiến.
Tập đoàn Kongsberg đã hợp tác với tập đoàn Raytheon (nhà sản xuất tên lửa hàng đầu thế giới của Mỹ) để tiến hành dự án Norwegian Advanced Surface to Air Missile System (NASAMS) “hệ thống tên lửa phòng không tiên tiến của Na Uy”.
Các kỹ sư đã đưa ra ý tưởng khá độc đáo nhằm rút ngắn thời gian phát triển bằng cách sử dụng tên lửa không đối không AIM-120 và radar AN/MPQ-64 Sentinel nâng cấp. Ngoài ra, tổ hợp còn được trang bị cảm biến quang - hồng ngoại thụ động bổ trợ cho radar chính.
Ban đầu nhà sản xuất tuyên bố hệ thống sẽ đạt được khả năng hoạt động ban đầu vào năm 1998, nhưng đến năm 1995 NASAMS đã sẵn sàng phục vụ.
Tên lửa AIM-120 rời bệ phóng trong một thử nghiệm. Ảnh: Raytheon
Tên lửa mạnh nhất của Na Uy
Cấu hình NASAMS gồm có: xe mang phóng bán cơ động với 6 tên lửa/xe, xe radar tìm kiếm mục tiêu và điều khiển hỏa lực AN/MPQ-64 Sentinel, xe mang cảm biến quang - hồng ngoại thụ động MSP-500, xe điều khiển bắn FDC và xe tiếp đạn.
Trong đó, radar Sentinel lắp trên khung gầm xe chiến thuật Mercedes dòng G với cấu hình 4x4.
AN/MPQ-64 là một radar 3D hoạt động ở băng tần X có phạm vi tìm kiếm mục tiêu 120 km. Radar cung cấp khả năng phát hiện các mối đe dọa trên không và dẫn bắn cho tên lửa tiêu diệt mục tiêu với hiệu quả cao.
Cảm biến quang - hồng ngoại cũng được lắp trên khung gầm tương tự. MSP-500 cung cấp khả năng tìm kiếm mục tiêu với độ chính xác cao, hoạt động bất kể ngày đêm.
Hệ thống này bổ trợ cho radar chính trong trường hợp đối phương gây nhiễu nặng. MSP-500 có kích thước nhỏ gọn nên độ cơ động rất cao.
Trung tâm sức mạnh của NASAMS là tên lửa AIM-120. Đây là loại tên lửa được thiết kế chuyên dụng cho nhiệm vụ không đối không.
Tên lửa giữ nguyên thiết kế và cơ chế dẫn đường tương tự loại dùng trên máy bay. Điểm khác biệt là nó sử dụng hộp phóng hình chữ nhật và được khởi động nghiêng.
NASAMS tương thích mọi phiên bản AIM-120, tầm bắn từ 55 đến 180 km. Đây là hệ thống phòng không có tầm bắn xa nhất do một quốc gia châu Âu sản xuất. Mỗi tiểu đoàn NASAMS gồm 12 xe mang phóng với 72 đạn tên lửa sẵn sàng khai hỏa trong 15 giây.
Điểm độc đáo khác của hệ thống này là hộp phóng thiết kế kiểu module nên còn bắn được tên lửa không đối không tầm ngắn AIM-9X hoặc RIM-162 ESSM. Năm 2007, tập đoàn Kongsberg đã giới thiệu phiên bản nâng cấp NASAMS 2 mạnh hơn rất nhiều.
Kể từ khi chính thức hoạt động trong Quân đội Na Uy từ năm 1998, NASAMS đã được xuất khẩu cho một số quốc gia như Phần Lan, Hà Lan, Oman, Chile, Tây Ban Nha.
Đặc biệt hơn, Mỹ cũng nhập khẩu vài hệ thống NASAMS để bảo vệ các mục tiêu quan trọng quanh thủ đô Washington.
