Những kẻ giấu mặt đáng sợ trên không trung
Northrop Grumman E-8 do Không quân và Lục quân Mỹ hợp tác nghiên cứu chế tạo, chủ yếu dùng để do thám các mục tiêu dưới đất và nâng cao khả năng tấn công đối với các mục tiêu ở tầm xa, cung cấp tình hình thực tế của chiến trường cho chỉ huy mặt đất và không trung.
E-8A được gọi là máy bay của Hệ thống radar giám sát tiến công mục tiêu liên quân - Joint Surveillance Target Attack Radar System (Joint STARS).
Trước khi Chiến tranh vùng Vịnh bùng nổ, hai chiếc máy bay E-8A dạng nguyên bản vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm.
Trong Chiến tranh vùng Vịnh, E-8A đã thực hiện tất cả 54 phi vụ với tổng thời gian bay là 600 giờ, chủ yếu làm nhiệm vụ do thám các mục tiêu mặt đất của Iraq.
E-8A tỏ ra đặc biệt có hiệu quả trong việc phân biệt các căn cứ cố định của tên lửa Scud. Ngoài ra, máy bay còn được dùng với chức năng điều khiển điện tử và kỹ thuật phân tích hiệu quả ném bom.
Khung thân của E-8A được cải tiến dựa trên máy bay Boeing 707-323C với các thông số cơ bản: chiều dài 46,61 m; sải cánh 44,42 m; chiều cao 12,95 m; trọng lượng rỗng 77.564 kg, trọng lượng cất cánh tối đa 152.407 kg; phi hành đoàn gồm 4 người và 18 chuyên gia kỹ thuật.
Máy bay được trang bị 4 động cơ phản lực Pratt & Whitney TF33-102C với tổng công suất 340 kN, cho tốc độ tối đa 1.010 km/h, tốc độ hành trình 722 - 945 km/h, thời gian hoạt động trên không 9 giờ liên tục.
Khi hoạt động, E-8A sẽ bay trên không trung ở tiền duyên của chiến trường nhưng có thể giám sát khu vực có phạm vi 150 x 80 km của bên địch để do thám, định vị, phân loại, theo dõi các mục tiêu của hai bên tác chiến, cung cấp tin tình báo trong thời gian thực cho trung tâm chỉ huy.
Khu vực phủ sóng do thám đối đất tiêu chuẩn của radar cơ tải trên E-8A đạt tới 512 x 512 km, có thể định vị chuẩn xác các mục tiêu như cầu, đường, ô tô, xe tăng, máy bay trực thăng bay thấp trong phạm vi cục bộ 4 x 4 hoặc 8 x 8 km.
Chuyên viên kỹ thuật nạp phần mềm cho máy bay E-8 trước khi thực hiện nhiệm vụ
Máy bay trinh sát điện tử E-8A được trang bị radar ống kính hợp thành công suất lớn, hạt nhân của nó là bộ radar trinh sát chiến trường AN/APY-3 có cự ly tác dụng trên 250 km, xa nhất thế giới (đã được kiểm chứng tại Bosnia), độ phân giải của radar là 3,6 m.
Để phát huy tối đa tác dụng chiến thuật thông tin radar, E-8A sử dụng 14 kho dữ liệu về bản đồ, mức độ phân giải, mệnh lệnh chiến đấu và vũ khí.
Hình ảnh của radar và dữ liệu mục tiêu cùng hiển thị với dữ liệu bản đồ, đặc trưng địa hình và thông tin chiến thuật khác đã được lưu trữ, làm tăng tính trực quan và giá trị chiến thuật của sơ đồ cục diện chiến trường.
Trong cả cuộc Chiến tranh vùng Vịnh, E-8A cung cấp tin tình báo gần như tức thời với thực tế hoạt động của lực lượng quân đội mặt đất hai bên tác chiến.
E-8A phối hợp với hệ thống tình báo, thông tin, điều khiển, chỉ huy sẵn có lần đầu tiên thực hiện rút ngắn tổng hợp thông tin chiến trường xuống chu kỳ chỉ còn vài phút, gia tăng độ thông suốt chiến trường, đẩy nhanh nhịp độ tác chiến.
Máy bay E-8C bay thử với động cơ phản lực JT8D-219
Hiện nay, Mỹ đang xem xét kết hợp tính năng của máy bay tình báo tín hiệu RC-135 Rivet Joint, máy bay cảnh báo sớm E-3 Sentry và máy bay trinh sát chiến trường E-8 Joint STARS lại với nhau để có thể chia sẻ và bổ sung tin tình báo theo phương thức liên kết kín.
Nếu dự án này thành hiện thực, bất cứ diễn biến nào trong phạm vi 360 km cũng khó có thể thoát khỏi sự do thám của các nhân viên tình báo Mỹ.
