Hiện nay, những chiếc Do-328 có trong trang bị của đặc nhiệm không quân Mỹ có tên gọi là C-146A. Trước khi được bàn giao, chiếc Do-328 cuối cùng này đã được lắp ráp trang bị tại nhà máy của Sierra Nevada Corporation (SNC). Toàn bộ 17 chiếc Do-328 đều thuộc biên chế của phi đoàn đặc nhiệm số 27 đóng tại căn cứ không quân Cannon ở bang New Mexico.
Việc cung cấp và lắp đặt các trang thiết bị cho các máy bay Do-328 được tiến hành theo một hợp đồng đã ký với SNC trị giá 200 triệu USD. Trong số 17 chiếc Do-328, 15 chiếc được SNC bàn giao cho quân đội Mỹ từ các cơ sở của tập đoàn này ở châu Âu, châu Phi và ở Mỹ. Hai chiếc khác được SNC bàn giao tại chính sân bay của tập đoàn này (trụ sở ở Sparks, bang Nevada).
Được biết, chiếc cuối cùng này đã được bàn giao cho Mỹ từ tháng ngày 9/7 năm nay tại Operpfaffenhofen, Đức.
Cho đến nay, Do-328 (C-146A) vẫn là một “bí ẩn” bởi nhiều câu hỏi đặt ra chưa có lời đáp. Mỹ mua 17 chiếc máy bay này từ đâu, khi nào? Tại sao đặc nhiệm Mỹ lại chọn mẫu máy bay vận tải có vẻ ngoài “tầm thường” như vậy? Do-328 được Mỹ dùng để làm gì…
Theo các nguồn tin quân sự thì đặc nhiệm không quân Mỹ mua 17 chiếc Do-328 (nhiều nguồn nhận định là phiên bản Do-328-120) từ các nguồn khác nhau. Nếu căn cứ vào thời gian sản xuất loại máy bay này thì có thể khẳng định toàn bộ 17 chiếc này đều là hàng cũ.
Do-328 nguyên là máy bay hành khách dân sự do hãng Dornier Luftfahrt GmbH của Đức phát triển và có chuyến bay đầu tiên vào năm 1991. Loại máy bay này chính thức đi vào hoạt động từ năm 1993. Đến năm 1996, hãng Dornier Luftfahrt GmbH bị hãng Fairchild Aircraft cũng của Đức mua lại và đổi tên thành hãng Fairchild-Dornier. Fairchild-Dornier tiếp tục sản xuất Do-328, nhưng đến năm 2000 thì dừng hẳn. Trong giai đoạn 1991-2000, tổng số có 217 chiếc Do-328 được xuất xưởng và được xuất khẩu sang 10 nước (ngoài Đức), trong đó không có Mỹ.
Căn cứ vào những thông tin trên, một lần nữa có thể đoán định rằng 17 chiếc Do-328 của đặc nhiệm Mỹ là máy bay cũ và được mua từ các chủ sở hữu nước ngoài. Bên cạnh đó, căn cứ vào địa điểm mà SNC bàn giao máy bay cho quân đội Mỹ và danh sách 10 nước từng mua Do-328, có thể phỏng đoán chủ sở hữu cũ của những chiếc Do-328 này. Ví dụ, những chiếc Do-328 được bàn giao ở châu Phi nhiều khả năng được Mỹ mua lại của Botswana. Đây chính là khách hàng duy nhất ở châu Phi mua Do-328. Trong khi đó, những chiếc được bàn giao ở châu Âu có thể được Mỹ mua lại từ Đan Mạch, Đức, Italy, Thụy Sĩ hoặc Anh. Đây là 5 khách hàng châu Âu mua Do-328.
Các nước khác từng mua Do-328 là Australia, Canada, Colombia, Chile và Indonesia.
SNC là tập đoàn công nghệ đa ngành tư nhân của Mỹ được thành lập từ năm 1963. Tập đoàn này có 30 cơ sở tại 16 quốc gia trên thế giới. Ngoài ra, SNC còn có hệ thống hỗ trợ khách hàng trên toàn cầu.
Trang tin Jane’s cho biết, toàn bộ 17 chiếc này sau khi mua về đều được Mỹ tân trang lại động cơ, cánh quạt và lắp đặt các thiết bị điện tử đồng bộ. Trong số 17 chiếc thì 5 chiếc được lắp động cơ phụ giúp khởi động các động cơ chính mà không cần sự hỗ trợ từ mặt đất, 7 chiếc khác được lắp thêm tấm cản dòng (tấm điều chỉnh độ ngẩng/độ chúc) để giúp máy bay có thể cất hoặc hạ cánh trên đường băng ngắn. Một số chiếc lại được gia cố thêm phần bụng để có thể hoạt động ở các sân bay dã chiến.
Ngoài ra, toàn bộ 17 máy bay này đều được lắp đặt các thiết bị điện tử, liên lạc cao cấp và mới.
Hiện nay, hầu như không thể tìm kiếm thông tin về những chiếc Do-328 mà Mỹ mua về và gọi là C-146A. Có nhiều ý kiến cho rằng đặc nhiệm Mỹ lựa chọn loại máy bay này vì lý do bí mật. Nếu những chiếc máy bay vận tải quân sự khác của Mỹ đặc trưng với màu xám xịt và dễ nhận biết thì những chiếc Do-328 sau khi được mua về không bị sơn màu này mà vẫn có bề ngoài như những chiếc máy bay dân sự.
Hiện nay, Mỹ đang sử dụng Do-328/C-146A để triển khai đặc nhiệm trên phạm vi toàn cầu với nhiệm vụ chính là bảo vệ các đại sứ quán. Vẻ bề ngoài “dân dã” đã giúp Do-328 ít bị để ý nên đảm bảo tính bí mật. Trên thực tế, chỉ có các chuyên gia và những người hiểu biết về quân sự mới có khả năng nhận biết đâu là những chiếc Do-328 “bất thường”.
Thực tiễn cho thấy, ngoài những máy bay “khủng” như AC-130 hay CV-22, đặc nhiệm không quân Mỹ cũng thường sử dụng các loại máy bay “bình thường” khác như U-28A (PC-12), hay như C-47T, Mi-8 và An-26 của Nga trước đây.
Ngoài ra, các chuyên gia cho rằng đặc nhiệm không quân Mỹ lựa chọn Do-328 bởi loại máy bay này tiện dụng, hiệu quả và linh hoạt. Một nguyên nhân khác có thể kể đến là giá cả và khả năng phù hợp để cải tiến, nâng cấp.
Nguyên bản Do-328 là máy bay hành khách dân sự loại 2 động cơ cánh quạt. Do-328 dài 21,11m, cao 7,24m và có sải cánh 20,94m. Trọng lượng rỗng của máy bay là 8.920 kg và trọng lượng tối đa là 13.990 kg. Tốc độ hành trình của máy bay là 620 km/h với trần bay khoảng 9.500m và tầm bay gần 2.000 km. Do-328 có thể chở số lượng hành khách tối đa 33 người.
Tuy nhiên, sau khi được Mỹ mua về và cải tiến cả về động cơ, cấu trúc và thiết bị trên khoang, Do-328/C-146A chắc chắn sẽ có tính năng kỹ-chiến thuật tốt hơn những thông số nêu trên.
