"Gót chân Achilles" biến máy bay chiến đấu tàng hình F-35 trở thành con mồi trước S-400?

"Gót chân Achilles" của F-35

Các phi đội máy bay chiến đấu tàng hình F-35 của quân đội Mỹ sẽ không đạt được mục tiêu sẵn sàng chiến đấu ở mức 80% mà cựu bộ trưởng quốc phòng James Mattis đã lập ra trước khi từ chức để phản đối người đứng đầu chính phủ, Tổng thống Donald Trump.

Cựu thư ký quốc phòng Mark Esper, người được ông Trump đề cử thay thế Mattis, vào giữa tháng 7/2019 đã nói với Ủy ban Thượng nghị viện Hoa Kỳ rằng 300 chiếc F-35 thuộc Không quân, Hải quân và Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ sẽ không đảm bảm mục tiêu ông của Mattis.

Esper đổ lỗi cho kính buồng lái của F-35, nó "trong suốt" theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.

Kính buồng lái của F-35 đang trở thành vấn đề lớn khiến máy bay này giảm khả năng hấp thụ và ngăn cản phản xạ radar của buồng lái

"Sự thiếu hụt nguồn cung cấp tiếp tục là trở ngại chính để đạt được yếu tố kỹ thuật này", Esper nói với ủy ban. "Chúng tôi đang tìm kiếm các nguồn bổ sung để khắc phục vấn đề này".

Văn phòng Trách nhiệm Chính phủ Hoa Kỳ (GAO) cũng đã nhấn mạnh hạn chế của kính buồng lái F-35 trong báo cáo vào tháng 4/2019 của họ.

"Lớp kính bao quanh buồng lái của F-35 sẽ phải có lớp phủ đặc biệt để phản xạ sóng radar và ngăn chúng thâm nhập và thoát ra từ bên trong buồng lái.

Nếu không, nó sẽ trở thành một nguồn phản hồi sóng radar lớn.

Tuy nhiên các thử nghiệm đã thất bại liên tục. Lockheed Martin, nhà sản xuất chính của máy bay F-35, đã tìm kiếm một nhà thầu phụ bổ sung để giúp thúc đẩy sản xuất kính máy bay".

Rõ ràng điểm yếu chí tử này của F-35 có thể biến thành "Gót chân Achilles" và máy bay tàng hình trở thành mục tiêu dễ dàng của các hệ thống phòng không hiện đại như S-400 mới được bàn giao cho Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ.

Việc Nga bàn giao cho Thổ Nhĩ Kỳ hệ thống phòng không S-400 và khả năng F-35 bộc lộ điểm yếu trước hệ thống này được cho là lý do chính để Mỹ loại Thổ khỏi chương trình

Không những F-35, F-22 cũng gặp vấn đề

F-35 không phải là máy bay chiến đấu duy nhất không đạt được mục tiêu tỉ lệ sẵn sàng chiến đấu.

Cựu bộ trưởng Mattis đã yêu cầu tất cả các phi đội F-15, F-16, F/A-18, F-22 và F-35 của Không quân, Hải quân và Thủy quân lục chiến đạt được tỷ lệ có khả năng sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ 80% vào cuối tháng 9/2019.

Theo lời của ông Esper trước Thượng viện Hoa Kỳ, F-16 là loại máy bay dự kiến ​​sẽ đáp ứng mục tiêu. Hải quân và Thủy quân lục chiến cũng đã đưa ra báo cáo rằng F/A-18 cũng sẽ là loại máy bay tiếp theo đảm bảo mục tiêu 80% sẵn sàng.

Nhưng máy bay chiến đấu tàng hình F-22 của Không quân nhiều khả năng sẽ không đạt được tiêu chuẩn của ông Mattis, thiếu tướng Heath Collins, sĩ quan điều hành chương trình dành cho máy bay chiến đấu và ném bom cho biết vào tháng 6/2019.

F-22 Raptor đã được thay thế bằng F-15C cũ hơn vào đầu năm 2019. Tuy nhiên khi căng thẳng giữa Mỹ và Iran tăng cao 9 chiếc (Phi đoàn 192) đã được bố trí trở lại khu vực Trung Đông.

Thất bại không phải vì người Mỹ thiếu cố gắng. Không quân năm 2018 và 2019 đã chuyển 750 triệu USD vào tài khoản của các công ty bảo trì cho F-22 và F-16 với hy vọng đạt được mục tiêu của ông Mattis.

Vào đầu năm 2019, F-22 Raptor (để đạt mục tiêu của ông Mattis) được lệnh rút khỏi Trung Đông, chấm dứt 5 năm hoạt động liên tục của máy bay trong khu vực.

Máy bay chiến đấu F-15C cũ hơn đã phải thay thế cho F-22 trong các nhiệm vụ vẫn đang tiếp diễn ở khu vực (không kích IS ở Syria).

Tuy vậy, tăng chi tiêu bảo dưỡng và triệu hồi các máy bay từ Trung Đông được cho là vẫn không đủ để tăng tỷ lệ sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ của F-22.

Kể từ khi được đưa vào hoạt động năm 2005, 187 chiếc F-22 chỉ đạt được tỷ lệ sẵn sàng chiến đấu khoảng 50%, một trong những tỷ lệ thấp nhất trong tất cả các loại máy bay chiến đấu của Mỹ do các hệ thống phức tạp và lớp phủ hấp thụ radar tinh tế đòi hỏi phải bảo trì chuyên sâu.

Những vấn đề trầm kha khác của máy bay tàng hình thế hệ thứ 5 của Mỹ

Cuộc khủng hoảng về tính sẵn sàng chiến đấu của các máy bay tàng hình F-22 và F-35 xuất hiện đã đưa vấn đề về khả năng của dòng máy bay này ra ánh sáng.

Tờ Defense News vào tháng 6/2019 đã công bố các tài liệu quân sự nêu chi tiết một loạt các vấn đề nghiêm trọng với 2 trong số 3 phiên bản của F-35.

F-35A của Không quân dường như không xảy ra những sai sót mới nhất, nhưng các biến thể F-35B cất hạ cánh thẳng đứng của Thủy quân lục chiến và F-35C tương thích với tàu sân bay của Hải quân đều phải chịu những gì mà quân đội nước này gọi là thiếu sót loại 1

Ba biến thể F-35

Theo cách nói của quân đội, thiếu sót loại 1 đối với máy bay là những thiếu sót có thể ngăn phi công hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Vấn đề nảy sinh trong các chuyến bay thử nghiệm vào năm 2011, Defense News đưa tin, trích dẫn các tài liệu quân sự.

Trong các thử nghiệm năm 2011, một F-35B và một F-35C đã bay ở tốc độ Mach 1.3 và Mach 1.4.

Một cuộc kiểm tra sau các chuyến bay vào tháng 11/2011 cho thấy F-35B xuất hiện các bong bóng và làm phồng rộp lớp sơn tàng hình của nó.

Các thử nghiệm bay ở tốc độ siêu âm (lớn hơn hoặc bằng Mach 1) tiếp theo vào tháng 12/2011 cho thấy ảnh hưởng cấu trúc của một chiếc F-35C do nhiệt độ cực cao đến từ động cơ Pratt & Whitney, động cơ duy nhất của máy bay, một trong những động cơ mạnh nhất từng được chế tạo.

Để tránh thiệt hại tương tự, quân đội đã giới hạn các phi công F-35B và F-35C chỉ được phép bay ở tốc độ siêu âm trong chưa đầy một phút mỗi lần.

Các báo cáo thử nghiệm Defense News thu được cho thấy một thiếu sót loại 1 khác.

Thiếu sót trước đây ít được biết đến trong máy bay F-35B và F-35C là trong lúc tăng tốc, các máy bay chiến đấu nếu vượt quá góc nâng 20 độ (góc tạo ra bởi cánh và luồng không khí trực diện) có thể trở nên không ổn định và có khả năng bị mất điều khiển.

Rõ ràng chương trình F-35 trong con mắt của người Mỹ, những người đã chi hàng trăm tỷ USD để nghiên cứu, phát triển và sản xuất trở nên mong manh hơn bao giờ hết trước các hệ thống radar và phòng không đối phương.

Chưa rõ F-35 đến bao giờ sẽ khắc phục được các điểm yếu chí tử nói trên, tuy nhiên trong thời gian đó các hệ thống phòng không S-300, S-400 vẫn ùn ùn đổ tới Trung Đông và các nơi khác trên thế giới.