TS.BS Nguyễn Hữu Quang, nguyên Phó Trưởng Khoa Phẫu thuật Thẩm mỹ & Phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết trước đây mỗi năm bệnh viện chỉ ghi nhận khoảng 10–15 ca ung thư da hắc tố. Tuy nhiên, thống kê trong năm gần đây cho thấy số bệnh nhân mới đã tăng lên 25–30 ca, tức gần gấp đôi so với trước.
Sự gia tăng số ca ung thư da không hoàn toàn đồng nghĩa với việc tỷ lệ mắc bệnh tăng đột biến, mà còn phản ánh việc người dân tiếp cận thông tin y tế tốt hơn và chủ động đi khám sớm hơn.
“Những năm gần đây, bệnh viện đẩy mạnh công tác truyền thông và giáo dục sức khỏe. Người dân được cung cấp nhiều thông tin về dấu hiệu nhận biết ung thư da thông qua các phương tiện truyền thông. Rất nhiều bệnh nhân chia sẻ rằng họ đến khám vì đã xem hoặc nghe thông tin trên báo chí, truyền hình”, bác sĩ Quang nói.
Bên cạnh đó, mức sống và chất lượng cuộc sống của người dân được nâng cao, ý thức chăm sóc sức khỏe cũng tốt hơn. Mạng lưới chuyên ngành da liễu ngày càng phủ rộng giúp người bệnh dễ dàng tiếp cận dịch vụ khám và tầm soát sớm.
Bác sĩ Quang đang khám da cho một trường hợp bệnh nhân (ảnh N.M).
“Nhiều năm trước, khi hỏi người dân có biết ung thư da là gì không, hầu như rất ít người có thể trả lời. Còn hiện nay, nhận thức của cộng đồng đã thay đổi rõ rệt”, bác sĩ Quang nhận định.
Phát hiện sớm ung thư từ 1 dấu hiệu lạ ở lòng bàn chân
Điển hình là trường hợp bệnh nhân nam trên 30 tuổi đang điều trị ung thư hắc tố tại bệnh viện. Bệnh nhân xuất hiện các tổn thương ở vị trí lòng bàn chân – khu vực ít được người dân chú ý quan sát, dễ bị nhầm lẫn với nốt ruồi lành tính hoặc các tổn thương da thông thường do cọ xát khi đi lại.
Bệnh nhân cho biết, trong thời gian dài, các đốm đen này không gây đau, không ngứa hay chảy máu nên không ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Tuy nhiên, khi thấy thông tin cảnh báo về những dấu hiệu bất thường của ung thư da trên báo chí và truyền hình, bệnh nhân bắt đầu lo ngại và quyết định đi khám chuyên khoa để kiểm tra.
Tại bệnh viện, qua thăm khám lâm sàng kết hợp với các phương tiện chẩn đoán hiện đại như máy soi da và sinh thiết, các bác sĩ nhanh chóng xác định đây là ung thư tế bào hắc tố giai đoạn sớm. Do tổn thương chưa xâm lấn sâu và chưa có dấu hiệu di căn, phương pháp điều trị chủ yếu là phẫu thuật cắt bỏ triệt để khối u ác tính, không cần can thiệp các biện pháp điều trị phức tạp khác.
Sau phẫu thuật, bệnh nhân được theo dõi sát sao và thực hiện các xét nghiệm tầm soát cần thiết. Kết quả cho thấy chưa phát hiện tế bào ung thư di căn sang các cơ quan khác. Hiện sức khỏe bệnh nhân ổn định, có thể sinh hoạt bình thường và tiếp tục được theo dõi định kỳ.
Theo bác sĩ Quang, đây là trường hợp đáng khen ngợi vì đã đi khám sớm khi thấy dấu hiệu bất thường nghi ngờ bệnh. Nếu trường hợp này được phát hiện muộn hơn, khi ung thư đã xâm nhập sâu hoặc di căn, việc điều trị sẽ phức tạp, tốn kém và nguy cơ đe dọa tính mạng là rất lớn. Đây cũng là lời cảnh tỉnh để người dân không nên chủ quan với những thay đổi nhỏ trên da, dù không gây đau hay khó chịu.
Trong các loại ung thư da, ung thư tế bào hắc tố được đánh giá là nguy hiểm nhất. Nếu phát hiện muộn, bệnh có nguy cơ di căn nhanh, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng người bệnh, không còn là vấn đề thẩm mỹ đơn thuần.
“Điều trị ung thư hắc tố ở giai đoạn muộn rất tốn kém. Hóa trị, xạ trị thông thường ít đáp ứng, buộc phải sử dụng các liệu pháp miễn dịch hoặc điều trị đích với chi phí rất cao. Tổng chi phí điều trị có thể lên tới hàng tỷ đồng”, bác sĩ Quang cảnh báo.
Cần đi khám ngay cả khi chưa có triệu chứng
Theo các chuyên gia, ung thư da thường không có triệu chứng điển hình. Tổn thương thường không đau, không ngứa nên người bệnh dễ chủ quan. Chỉ đến khi nốt ruồi to nhanh, loét, chảy máu hoặc ung thư hóa lan rộng, người bệnh mới đi khám thì bệnh đã ở giai đoạn tiến triển.
Bác sĩ Quang khuyến cáo: “Khi thấy các dấu hiệu bất thường như nốt ruồi hoặc khối u tăng sắc tố, thay đổi kích thước, hình dạng trong vòng 6 tháng đến 1 năm, đặc biệt ở người cao tuổi, cần đi khám chuyên khoa da liễu càng sớm càng tốt. Hiện nay, các cơ sở y tế đã có máy soi da và các công cụ phân tích giúp phát hiện ung thư da từ giai đoạn rất sớm”.
Phát hiện sớm không chỉ giúp điều trị đơn giản hơn, chi phí thấp hơn, mà quan trọng nhất là bảo vệ tính mạng người bệnh trước căn bệnh ung thư da đang âm thầm gia tăng.