Nam bệnh nhân 56 tuổi (ở Ninh Bình), đến khám tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng ngứa dữ dội vùng sinh dục kéo dài do rận mu kí sinh.
Hình ảnh rận mu ký sinh trên lông dưới kính hiển vi.
Theo lời bệnh nhân, khoảng một năm nay, ông thường xuyên bị ngứa nhiều ở vùng mu, bìu và quanh hậu môn. Do tâm lý e ngại, thời gian đầu ông tự mua thuốc về bôi và uống nhưng không cải thiện.
Tình trạng ngứa càng tăng, đặc biệt vào ban đêm, khiến ông mất ăn, mất ngủ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày. Không chịu nổi, ông từng đến một phòng khám tư và được kê thuốc điều trị, song các triệu chứng chỉ giảm trong thời gian dùng thuốc rồi nhanh chóng tái phát, thậm chí nặng hơn. Gần đây bệnh nhân quyết định đến bệnh viện tuyến trung ương để thăm khám chuyên sâu.
Qua thăm khám, bác sĩ Nguyễn Thị Hòa, Trung tâm Khám, điều trị theo yêu cầu và quốc tế, cho biết vùng mu của bệnh nhân xuất hiện nhiều dát màu xanh sáng, kích thước khoảng 1–2 mm, kèm theo các sẩn nhỏ và nhiều vết xước do cào gãi. Kết quả soi da dưới kính hiển vi ghi nhận hình ảnh rận mu (Pthirus pubis) di chuyển trên từng sợi lông, thậm chí quan sát rõ một cặp rận đang bám chặt vào nhau.
Theo PGS-TS Lê Trần Anh, chuyên gia nấm – ký sinh trùng, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương rận mu là loại ký sinh trùng thường sống ở vùng lông mu, quanh hậu môn, ngoài ra có thể xuất hiện ở lông nách, lông mày và lông mi.
Rận mu có kích thước rất nhỏ, chỉ khoảng 1 mm, màu nâu xám hoặc trắng xám, hình dạng giống những con cua nhỏ; khi hút đầy máu, màu sắc sẽ sẫm hơn. Vòng đời của rận mu thường dưới một tháng.
Trứng rận rất nhỏ, hình bầu dục, màu trắng hoặc vàng, bám thành từng cụm trên sợi lông và nở sau khoảng một tuần; nếu không hút máu, rận mu không thể sống quá 24 giờ.
Người mắc rận mu thường ngứa nhiều vùng sinh dục, nhất là về đêm. Trên da có thể xuất hiện các nốt màu xanh nhạt tại vị trí rận cắn. Do kích thước rất nhỏ, rận mu khó phát hiện bằng mắt thường, cần quan sát kỹ hoặc soi kính. Bệnh lây truyền chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp, đặc biệt là quan hệ tình dục; ngoài ra, việc dùng chung khăn tắm, chăn ga, quần áo cũng làm tăng nguy cơ lây nhiễm.
Bác sĩ kiểm tra rận mu ở vùng mi mắt bệnh nhân
Sau khi xác định chẩn đoán, các bác sĩ chỉ định điều trị đặc hiệu bằng thuốc uống và thuốc bôi diệt rận tại chỗ, kết hợp hướng dẫn vệ sinh vùng tổn thương.
Toàn bộ quần áo, đồ lót, khăn tắm, chăn ga bệnh nhân sử dụng được khuyến cáo giặt bằng nước nóng, phơi nắng hoặc sấy khô để tiêu diệt rận và trứng. Sau điều trị, tình trạng ngứa giảm rõ rệt, tổn thương da dần hồi phục; bệnh nhân được hẹn tái khám sau một tuần để đánh giá hiệu quả và nguy cơ tái nhiễm.
Các bác sĩ khuyến cáo, khi nghi ngờ mắc rận mu, người bệnh không nên chủ quan hay tự điều trị kéo dài mà cần đi khám sớm để được chẩn đoán, điều trị đúng cách; đồng thời điều trị cả bạn tình nếu có nguy cơ cùng nhiễm và thực hiện nghiêm các biện pháp vệ sinh cá nhân, môi trường nhằm tránh tái nhiễm và lây lan.