1 việc giúp "đảo ngược" tình trạng tăng đường huyết
Theo PGS.TS.BS Trần Quang Nam, Trưởng Khoa Nội tiết, Bệnh viện Đại học Y Dược, cân nặng là “điểm mấu chốt” trong kiểm soát và điều trị đái tháo đường loại 2. Chỉ cần giảm 5–10% cân nặng, người bệnh đã có thể cải thiện rõ rệt chỉ số đường huyết, giảm đề kháng insulin và hạn chế nguy cơ gặp biến chứng tim mạch.
Theo PGS Trần Quang Nam, việc duy trì cân nặng hợp lý và thay đổi lối sống lành mạnh có thể giúp "đảo ngược" tình trạng tăng đường huyết - yếu tố dẫn tới đái tháo đường.
Tuy nhiên, chuyên gia cho biết việc giảm cân phải được theo dõi y tế chặt chẽ để tránh sụt cân quá nhanh dẫn đến mất cơ hoặc rối loạn điện giải.
PGS.TS.BS Trần Quang Nam tư vấn.
BSCKI Hoàng Khánh Chi, Khoa Nội tiết Bệnh viện Đại học Y Dược cho biết thừa cân, béo phì không chỉ là yếu tố nguy cơ mà còn là nguyên nhân trực tiếp gây ra nhiều bệnh lý. Mỡ nội tạng tích tụ sẽ làm tăng đề kháng insulin, kéo theo rối loạn chuyển hóa đường, mỡ và huyết áp. Vì vậy, người bệnh cần kiểm soát đồng thời đường huyết, cân nặng, huyết áp và mỡ máu nhằm ngăn ngừa biến chứng lâu dài.
Bác sĩ khuyến nghị những người có tiền sử gia đình mắc đái tháo đường hoặc đang thừa cân nên kiểm tra đường huyết định kỳ để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.
Ở góc độ dinh dưỡng lâm sàng, BSCKII Đinh Trần Ngọc Mai, Khoa Dinh dưỡng – Tiết chế (Bệnh viện Đại học Y Dược) nhấn mạnh nguyên tắc “ăn đủ – ăn đúng – ăn đa dạng” để duy trì sức khỏe chuyển hóa. Người bệnh không nên loại bỏ tinh bột mà nên ưu tiên tinh bột hấp thu chậm như gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, yến mạch hoặc khoai lang nhằm kiểm soát đường huyết và duy trì cảm giác no. Trong khẩu phần ăn, người bệnh cũng cần tăng cường đạm chất lượng cao, đặc biệt là đạm thực vật kết hợp một lượng đạm động vật nạc phù hợp. Đồng thời, người bệnh bổ sung nhiều rau xanh và trái cây nguyên quả để tăng chất xơ, vitamin và khoáng chất.
Mỗi người bệnh cần được xây dựng khẩu phần cá thể hóa dựa trên nhu cầu năng lượng, hoạt động thể lực và tình trạng sức khỏe. Theo bác sĩ Mai, việc cắt giảm 500–700 kcal/ngày so với nhu cầu duy trì giúp giảm cân an toàn mà vẫn bảo toàn được khối cơ. Bà cũng khuyến cáo không nên áp dụng các chế độ ăn cực đoan như nhịn ăn kéo dài hoặc low-carb nghiêm ngặt vì dễ gây mất cơ, rối loạn chuyển hóa và thiếu vi chất.
Vận động “liều thuốc không kê đơn”
Song song với dinh dưỡng, vận động được xem là “liều thuốc không kê đơn” quan trọng trong điều trị tình trạng tăng đường huyết. Ngoài ra, tập luyện đúng cách cũng giúp giảm mỡ nội tạng, cải thiện sức bền tim phổi và nâng cao chất lượng sống.
BSCKI Bùi Thị Minh Phượng, Khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện Đại học Y Dược cho biết người bệnh nên duy trì tham gia các hoạt động hiếu khí như: đi bộ, đạp xe, bơi lội tối thiểu 150 phút/tuần và kết hợp 2–3 buổi tập đề kháng mỗi tuần để duy trì khối cơ và tăng chuyển hóa năng lượng.
Chuyên gia lưu ý, trước khi tập luyện, người bệnh cần kiểm tra đường huyết và ăn nhẹ nếu đang dùng thuốc hạ đường huyết hoặc insulin để hạn chế nguy cơ tụt đường huyết trong và sau tập.