Nam bệnh nhân có máu trắng đục như sữa
Bệnh nhân N.H (35 tuổi, trú tại Yên Lập, Phú Thọ) xuất hiện đau bụng, bụng chướng tại nhà. Bệnh nhân tới Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê (Phú Thọ) cấp cứu.
Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng đau bụng, có phản ứng thành bụng vùng hạ sườn phải và thượng vị, hội chứng nhiễm trùng. Xét nghiệm cho thấy chỉ số mỡ máu tăng trên 20 lần so với bình thường, chụp cắt lớp vi tính cho kết quả viêm tụy cấp.
Qua khai thác tiền sử, bác sĩ được biết trước đó bệnh nhân đã từng viêm tụy, rối loạn chuyển hóa lipid.
Bệnh nhân H được chẩn đoán viêm tụy cấp, chỉ định lọc máu thay huyết tương. Sau gần hơn 2 giờ lọc máu và thay thế huyết tương bằng albumin, 5 lít huyết tương có màu trắng đục được đưa ra ngoài cơ thể.
Sau khi được điều trị tích cực, bệnh nhân đã đỡ mệt, đỡ đau bụng, các chỉ số xét nghiệm trở về gần với mức bình thường, tiếp tục được theo dõi và điều trị tại khoa cấp cứu.
Lọc máu thay huyết tương cho bệnh nhân viêm tụy cấp (Ảnh: TTYT Cẩm Khuê).
Nguyên nhân viêm tụy cấp
Bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Nhung, Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê (Phú Thọ), cho hay viêm tụy cấp có nhiều nguyên nhân, trong đó khoảng 7% do mỡ máu. Trường hợp bệnh nhân H cũng có chỉ số mỡ máu cao.
Mỡ máu tăng cao dẫn đến tắc nghẽn ở các mao mạch tụy, gây thiếu máu nuôi dưỡng mô tụy. Hậu quả là gây ra hoại tử mô và toan hóa máu. Khi đó, các tế bào tuyến tụy sẽ bị nhiễm độc và hình thành các tổn thương tại chỗ, gây ra viêm tụy cấp.
Theo bác sĩ Hồng Nhung, mỡ máu cao không chỉ gây viêm tụy cấp mà còn dẫn tới nhiều bệnh lý tại các cơ quan khác như nhồi máu cơ tim, nhồi máu não, tắc động mạch, gan nhiễm mỡ...
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng viêm tụy cấp do tăng mỡ máu thường nặng hơn và đe dọa tính mạng bệnh nhân hơn so với các nguyên nhân khác. Nếu mỡ máu của bệnh nhân không được điều trị thì nguy cơ viêm tụy cấp tái phát và tiếp đó sẽ dẫn đến viêm tụy mạn gây suy cả tuyến tụy nội tiết và ngoại tiết.
Bệnh nhân bị bệnh rối loạn chuyển hóa lipid máu nên đến khám và điều trị, duy trì kiểm soát mỡ máu bằng chế độ ăn, cân nặng và thuốc. Đặc biệt người trẻ mắc bệnh rối loạn chuyển hóa lipid máu mà có kèm uống rượu thì tình trạng bệnh sẽ nặng và nguy cơ rất cao xảy ra viêm tụy và các bệnh lý tim mạch chuyển hóa.
Các triệu chứng viêm tụy cấp có thể khác nhau, tùy thuộc vào từng nguyên nhân, thường gặp nhất bao gồm: đau bụng trên; đau bụng lan ra sau lưng; sốt; mạch nhanh; buồn nôn/ nôn mửa; chướng bụng; ăn uống kém
Bác sĩ Nhung khuyến cáo để phòng ngừa viêm tụy cấp, người dân cần có chế độ ăn uống khoa học, hạn chế ăn mỡ động vật, phủ tạng động vật, lòng đỏ trứng, sữa toàn phần, bơ, thịt đỏ (thịt chó, bò, trâu), lòng động vật, tôm, tăng cường thể dục thể thao và khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh lý.