Hãy tưởng tượng bạn là một sĩ quan cảnh sát. Bạn phát hiện một chiếc ô tô đang lao đi trên đường. Bạn ra hiệu cho tài xế dừng xe và thổi nồng độ cồn cho thấy rõ ràng là họ đang say. Với giọng nói ngọng nghịu, họ thề rằng cả ngày họ không uống một giọt rượu nào. Bạn có tin họ không?
Năm 2024, một người đàn ông Bỉ được trắng án sau khi anh ta ba lần bị buộc tội DUI (lái xe dưới ảnh hưởng - do thuốc kích thích hoặc rượu bia) trong vòng bốn năm. Mặc dù công việc của anh tại một nhà máy bia có thể gây ra nhiều nghi ngờ nhưng anh vẫn khẳng định rằng mình không hề uống rượu. Ba bác sĩ xác nhận rằng anh ta mắc phải một tình trạng gọi là hội chứng tự sinh rượu và không hề hay biết. Những người mắc hội chứng này mang vi khuẩn trong ruột tạo ra nồng độ cồn cao bất thường khi phân hủy đường và carbohydrate.
Mặc dù đây là một tình trạng hiếm gặp nhưng một phụ nữ đã được trắng án về tội DUI vào năm 2016 sau khi các bác sĩ chẩn đoán cô mắc hội chứng tương tự. Cô có nồng độ cồn trong máu gấp bốn lần giới hạn cho phép.
Bill Sulivan, một nhà vi trùng học, đã thực hiện nghiên cứu sâu rộng về cách hệ vi sinh vật ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm trạng và hành vi của con người chia sẻ: "Hóa ra, các loài vi khuẩn cụ thể trong ruột của bạn là nguyên nhân gây ra hội chứng tự sinh rượu cũng có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ do sản xuất ra lượng rượu cao".
Vi khuẩn này cũng có thể gây bệnh gan tương tự như uống rượu bia
Sự tích tụ chất béo dư thừa trong gan có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm cả tình trạng viêm. Điều này có thể dẫn đến xơ gan, hoặc sẹo và ung thư gan. Hầu hết mọi người liên kết bệnh gan nhiễm mỡ với chứng nghiện rượu. Tuy nhiên, bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chức năng chuyển hóa, hay bệnh gan liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD), phát sinh mà không uống quá nhiều rượu.
Dường như có nhiều nguyên nhân gây ra MASLD, chẳng hạn như béo phì, kháng insulin, cholesterol cao và nhiễm viêm gan C. Vi khuẩn cũng có thể là một trong số đó.
Trong một nghiên cứu năm 2019, các bác sĩ đã xác định được một bệnh nhân mắc cả hội chứng tự sinh rượu và MASLD nặng. Khi các nhà nghiên cứu kiểm tra mẫu phân của bệnh nhân, họ đã tìm thấy một loài vi khuẩn có tên Klebsiella pneumoniae. Chủng K. pneumoniae đặc biệt này tạo ra lượng cồn gấp 4 đến 6 lần so với chủng vi khuẩn tương tự tạo ra ở người khỏe mạnh. Kiểm tra một nhóm gồm 43 bệnh nhân mắc MASLD khác, họ phát hiện ra rằng 61% người tham gia có K. pneumoniae bài tiết lượng rượu cao bất thường. Trong số 48 người khỏe mạnh được đưa vào làm đối chứng, chỉ có 6% có vi khuẩn như vậy.
Để hiểu liệu vi khuẩn có thực sự là nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ hay không, các nhà khoa học đã cho những con chuột khỏe mạnh ăn vi khuẩn K. pneumoniae sản sinh ra lượng cồn cao. Trong vòng một tháng, những con chuột này phát triển các triệu chứng có thể đo lường được của gan nhiễm mỡ, tiến triển thành xơ gan trong vòng hai tháng.
Bệnh gan do vi khuẩn gây ra diễn ra theo cùng một dòng thời gian mà các nhà nghiên cứu quan sát thấy khi họ cho chuột ăn rượu nguyên chất. Điều này hỗ trợ thêm cho giả thuyết của họ, việc chuyển vật liệu đường ruột từ chuột hoặc người mắc MASLD sang chuột khỏe mạnh khiến chúng bị tổn thương gan nhiễm mỡ.
Cuối cùng, các nhà nghiên cứu đã xử lý chất liệu đường ruột thu được từ chuột MASLD bằng một loại virus chỉ giết chết Klebsiella. Khi vật liệu đường ruột không có Klebsiella được cấy vào những con chuột khỏe mạnh, chúng không phát triển bất kỳ bệnh nào.
Kết quả của họ cho thấy một số vi khuẩn K. pneumoniae tạo ra quá nhiều rượu có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ. Điều này cũng có nghĩa là một số trường hợp gan nhiễm mỡ do K. pneumoniae gây ra có thể được điều trị bằng kháng sinh. Thật vậy, việc cho chuột mắc bệnh gan nhiễm mỡ do K. pneumoniae dùng kháng sinh imipenem đã đảo ngược được sự tiến triển của bệnh.
Vì K. pneumoniae chuyển hóa đường thành rượu nên các bác sĩ có thể chẩn đoán dạng gan nhiễm mỡ này bằng xét nghiệm máu đơn giản để đo nồng độ cồn trong máu phản ứng với đường. Các nhà nghiên cứu cho thấy những con chuột mang vi khuẩn Klebsiella sản xuất rượu trở nên say rượu và có nồng độ cồn trong máu tăng lên sau khi tiêu thụ đường.
Không rõ hiện tượng này có phổ biến hay không. Vi khuẩn Klebsiella thường được tìm thấy trong ruột người, nhưng không rõ tại sao một số người lại chứa đựng những chủng tạo ra nồng độ cồn cao.
Tổng thể, nghiên cứu minh họa thêm tầm quan trọng của hệ vi sinh vật trong việc điều chỉnh tâm trạng và hành vi. Một số người có thể sở hữu vi khuẩn đường ruột tiết ra đủ rượu để khiến họ hành động say xỉn trong khi trên thực tế, họ chỉ ăn một món tráng miệng ngọt, như trường hợp của người phụ nữ bị buộc tội DUI. Người đàn ông Bỉ cũng đang cố gắng giảm thiểu lượng rượu mà vi khuẩn đường ruột của anh tạo ra thông qua chế độ ăn kiêng và dùng thuốc. Liệu những người này có khả năng dung nạp rượu tốt hơn khi tiếp xúc thường xuyên hay không lại là một câu hỏi khác.
Nguồn và ảnh: Live Science