Nghiên cứu được thực hiện bởi nhóm tác giả từ Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess ở Boston, Massachusetts - Mỹ.
Theo các tác giả, trong những tháng gần đây, nhiều dòng của biến chủng Omicron (B.1.1.529) của SARS-CoV-2 đã xuất hiện và lây lan rộng. Đó là BA.2.12.1, BA.4 và BA.5 .
Virus SARS-CoV-2 - Ảnh minh họa từ Medical Xpress
Để giải thích cơ chế các biến chủng phụ này tấn công các cộng đồng đã được tiêm chủng, thậm chí từng bị Omicron BA.1 và BA.2 quét qua, họ đã đánh giá hiệu giá (phản ánh nồng độ) kháng thể trung hòa, ở những người được tiêm chủng đủ 2 mũi vắc-xin ngừa Covid-19 lần người từng là "cựu F0" Omicron BA.1 và BA.2.
Kết quả cho thấy 6 tháng sau hai lần chủng ngừa BNT162b2 (vắc-xin ngừa Covid-19 của hãng Pfizer) ban đầu, hiệu giá kháng thể trung hòa trung bình là 124 đối với chủng SARS-CoV-2 "tổ tiên" (phân lập ở Vũ Hán năm 2020) nhưng thấp hơn 20 so với tất cả các biến chủng phụ Omicron
Hai tuần sau khi sử dụng liều tăng cường (mũi 3), hiệu giá kháng thể trung hòa đã tăng lên đáng kể, lên 5783 đối với chủng SARS-CoV-2 ban đầu. Tuy nhiên con số này vẫn khá thấp đối với dòng họ Omicron: 900 với dòng phụ BA.1, 829 với dòng phụ BA.2, 410 với BA.2.12.1 và 275 với BA.4 hoặc BA.5.
Các dữ liệu này cho thấy phản ứng chống lại việc lây nhiễm các biến chủng phụ Omicron thấp hơn nhiều so với hiệu quả đối với chủng tổ tiên, đồng thời những biến chủng phụ càng mới thì hiệu giá càng giảm.
Đối với nhóm từng nhiễm BA.1 và BA.2 Omicron, hầu hết đã được tiêm vắc-xin ngừa Covid-19, cho thấy hiệu giá kháng thể cao hơn nhiều, nhưng vẫn thấp đối với Omicron nói chung và dòng phụ càng mới thì càng thấp: 11.050 với chủng gốc, 1.740 với BA.1, 1.910với BA.2, 1.150 với BA.2.12.1, 590 với BA.4 hoặc BA.5.
"Những dữ liệu này cho thấy rằng các biến thể phụ BA.2.12.1, BA.4 và BA.5 về cơ bản thoát khỏi các kháng thể trung hòa do cả tiêm chủng và nhiễm trùng gây ra. Hơn nữa, hiệu giá kháng thể trung hòa chống lại BA.4 hoặc BA.5 thấp hơn so với BA.2.12.1; BA.2.12.1 lại thấp hơn BA.1 và BA.2; cho thấy rằng SARS -CoV-2 Omicron đã tiếp tục phát triển theo xu hướng cố gắng thoát miễn dịch.
Do vậy, nhóm nghiên cứu kết luận BA.2.12.1, BA.4 và BA.5 vẫn có thể gây ra làn sóng mới trong các quần thể có tần suất tiêm phòng cao và từng nhiễm BA.1 hoặc BA.2.
Tiêm đủ vắc-xin, vẫn có khả năng bảo vệ khỏi bệnh nặng
Theo Liên minh toàn cầu về Vắc xin và Tiêm chủng GAVI, mặc dù BA.4 và BA.5 có khả năng thoát miễn dịch cao và gây tái nhiễm, nhiễm xuyên miễn dịch, nhưng vắc-xin vẫn có khả năng bảo vệ tốt chống lại bệnh tật nặng và tử vong.
Những mũi tiêm tăng cường có khả năng giúp phục hồi khả năng bảo vệ miễn dịch - ít nhất là chống lại việc nhập viện và tử vong - ở những người đã được tiêm phòng cách đây một thời gian.
"Mức độ gia tăng các trường hợp mắc Covid-19 sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm khả năng miễn dịch bị ảnh hưởng bởi thời gian và phạm vi của các chiến dịch tiêm chủng Covid-19; phạm vi, thời gian và bối cảnh các làn sóng SARS-CoV-2 trước đó" - Cơ quan Phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh châu Âu (ECDC) cho biết.