Mỹ đã bỏ lỡ cơ hội vàng để tránh lọt công nghệ quân sự vào tay Iran ra sao?
Tầm quan trọng của việc Máy bay không người lái (UAV) RQ-4 Global Hawk trinh sát rơi xuống Vịnh Ba Tư không chỉ là giá trị hàng chục triệu USD của nó.
Mối quan tâm lớn nhất đối với UAV này là các chi tiết điện tử, đặc biệt là các cảm biến của một trong những vũ khí tối tân và bí mật nhất trong kho vũ khí của Hoa Kỳ hiện nay.
Máy bay không người lái được trang bị các rabar cảm biến và cảm biến quang học cho hoạt động trinh sát cả ngày lẫn đêm, nó cũng được trang bị các loại camera đặc biệt có thể ghi lại hình ảnh từ độ cao gần 20 km.
Không có gì đáng ngạc nhiên khi cho rằng ngay khi UAV bị bắn hạ, Iran đã cố gắng thu hồi các mảnh vỡ của nó dưới mặt nước.Việc sở hữu các cảm biến cũng sẽ cho phép Iran tìm hiểu người Mỹ dùng công nghệ nào để thu thập thông tin trinh sát bằng RQ-4 Global Hawk.
Mảnh vỡ của UAV RQ-4 Global Hawk được Iran tìm thấy.
Trung Quốc - Bắc Triều Tiên và Nga là những kẻ "hả hê" nhất
Ngày 21/6, Iran tung các hình ảnh Hải quân của họ "chạm tay" vào các mảnh vỡ của UAV. Với các mảnh vỡ này Iran có thể cố gắng đảo ngược quy trình sản xuất các cảm biến và gần như chắc chắn sẽ chuyển giao các công nghệ này cho Trung Quốc và Bắc Triều Tiên.
UAV RQ-4 Global Hawk bay ở độ cao lớn và do đó rất khó bị đánh chặn. Nó là một trong những máy bay không người lái lớn nhất thế giới.
Bảng mạch của RQ-4 Global Hawk.
Tất nhiên TQ, Bắc Triều Tiên và Nga sở hữu được các công nghệ trên UAV sẽ khiến việc đánh chặn của các "quốc gia thù địch" trở thành một vấn đề cực kỳ nghiêm trọng đối với Mỹ.
Điều nguy hiểm hơn nữa là các loại UAV trinh sát của Nga và Trung Quốc đang nghiên cứu có thể dựa vào các "công nghệ đảo ngược" này để đạt được những khả năng tương tự như RQ-4 Global Hawk trong trinh sát và cạnh tranh với chính "bản gốc" trong thị trường vũ khí toàn cầu.
Trung Quốc hiện đang phát triển UAV Xiang Long có ngoại hình và nhiệm vụ tương tự RQ-4 Global Hawk còn Nga cũng đang phát triển các dự án UAV trinh sát - tấn công Zond của Sukhoi, Skat của Mykoian hay Okhotnik/Hunter của Sukhoi/Kret
UAV Xiang Long của Trung Quốc được cho là có ngoại hình và nhiệm vụ tương tự RQ-4 Global Hawk.
Mỹ "xuất khẩu công nghệ quân sự" thông qua Iran tới Nga?
Vào tháng 12/2011, Iran đã chế áp UAV tàng hình RQ-170 Sentinel, một trong những loại UAV tiên tiến nhất của Mỹ,gần biên giới Afghanistan.
Sentinel được mệnh danh là "quái thú của Kandahar" do quá trình hoạt động tại Afghanistan. Hoa Kỳ đã tìm cách thu hồi nhưng đã bị từ chối.
Không quân Mỹ được cho là đã cố gắng phá hủy UAV này nhưng nó đã nhanh chóng được Iran sơ tán.
Chỉ ba năm sau Iran đã sản xuất bản sao của UAV và sử dụng liên tục trong các nhiệm vụ ở Trung Đông.
Năm 2017, một UAV Iran đã bị bắn hạ sau khi vào không phận của Israel được cho là bản sao chính xác của chiếc UAV Mỹ kể trên.
Các bản "Copy" của RQ-170 Sentinel do Iran sản xuất.
Iran được cho là đã chia sẻ công nghệ của RQ-170 Sentinel cho Nga, và theo các dữ liệu chưa được xác thực, các dự án máy bay không người lái của Nga đã vượt qua rào cản công nghệ "tương đương 20 năm" nhờ RQ-170 Sentinel.
Đáng chú ý là Nga đã phát triển UAV tấn công Okhotnik có hình sáng tương tự RQ-170 Sentinel nhưng được nâng cấp với động cơ tương đương với các máy bay chiến đấu Su-35.
Các UAV này ngoài khả năng trinh sát còn có khả năng tấn công và được điều khiển từ xa bởi máy bay tàng hình thế hệ thứ 5 Su-57.
Chuyến bay thử nghiệm của Okhotnik diễn ra vào năm 2018. Dự kiến UAV sẽ được sản xuất hàng loạt và đưa vào trang bị trong năm 2020.
Cùng với việc thu thập được các thông tin kỹ thuật của RQ-4 Global Hawk, Nga sẽ có thể sản xuất và nâng cấp các loại UAV của họ theo những công nghệ tối tân nhất của Hoa Kỳ.
UAV Okhotnik trong một số hình ảnh thử nghiệm rò rỉ năm 2018.