Kết hợp những tính năng tốt nhất của 3 lớp tàu ngầm hiện có
Phát biểu trong một sự kiện của Hải quân Mỹ hồi tháng 7 vừa qua, chuẩn đô đốc Bill Houston, giám đốc bộ phận tác chiến dưới biển thuộc Văn phòng Tổng chỉ huy Tác chiến Hải quân Mỹ cho biết: “Chúng tôi đang xem xét đóng loại tàu ngầm tấn công đỉnh cao trong lĩnh vực hàng hải”.
Tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo USS Pennsylvania lớp Ohio của Mỹ. Ảnh: Bussiness Insider.
Chiếc tàu ngầm mới có tên gọi SSN(X). Mặc dù thiết kế của nó vẫn chưa được xác định, nhưng ông Houston cho biết SSN(X) sẽ sở hữu những tính năng tốt nhất của 3 lớp tàu ngầm hiện có của Hải quân Mỹ, gồm: tàu ngầm tấn công lớp Virginia, tàu ngầm tấn công lớp Seawolf (SSN) và tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo (SSBN) lớp Columbia đang được phát triển.
“Chúng tôi đang tận dụng những kinh nghiệm, kiến thức, khả năng sẵn có và kết hợp chúng với nhau”, ông Houston nói và lưu ý đến tải trọng và tốc độ của lớp Seawolf, hệ thống điện tử của lớp Virginia, tuổi thọ dự kiến của lớp Columbia.
Mỹ đóng tàu ngầm lớp Seawolf vào những năm 1980 để đối phó với hạm đội tàu ngầm ngày càng tiên tiến của Liên Xô. Seawolf ban đầu được dự định thay thế cho các tàu ngầm tấn công lớp Los Angeles, nhưng sau đó khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và chi phí đắt đỏ đã khiến Mỹ phải hủy bỏ chương trình này vào năm 1995. Mặc dù chỉ có 3 chiếc, song Seawolf vẫn được coi là tàu ngầm tấn công uy lực nhất trong kho vũ khí của Hải quân Mỹ.
Tàu ngầm lớp Seawolf là một trong những tàu ngầm chạy êm nhất, được trang bị vũ khí mạnh nhất của Mỹ cho đến nay. Nó có 8 ống phóng ngư lôi, đủ chỗ chứa cho 50 ngư lôi hoặc tên lửa hành trình, di chuyển với tốc độ hơn 25 hải lý/giờ. Tàu ngầm này được tích hợp hệ thống điện tử nâng cấp, thiết bị dò tìm bằng sóng âm (sonar) cùng nhiều cảm biến khác. Chiếc cuối cùng trong lớp này - USS Jimmy Carter, được bổ sung thêm 1 module đa nhiệm MMP (Multi-Mission Platform) dài hơn 30m cho phép triển khai các phương tiện không người lái và hỗ trợ lực lượng đặc nhiệm.
Tiếp đến, Hải quân Mỹ mua tàu ngầm tấn công lớp Virginia vào năm 2011 nhằm thay thế tàu ngầm lớp Los Angeles. Con tàu này có giá thành rẻ hơn so với những tàu ngầm có từ thời Chiến tranh Lạnh. Cho đến nay, đã có 19 chiếc tàu ngầm tấn công lớp Virginia được đóng, 11 chiếc đang trong quá trình hoàn thiện và 4 chiếc đang được đặt hàng.
Tàu ngầm lớp Virginia không được trang bị vũ khí tốt như Seawolf. Nó chỉ có 4 ống phóng và đủ chỗ cho 37 vũ khí cỡ ngư lôi. Nhưng nó sở hữu một số tính năng tiên tiến hơn các tàu ngầm có từ trước, nhờ hệ thống phóng thẳng đứng và kính tiềm vọng hiện đại. Tàu ngầm Block V lớp Virginia đang được đóng có kết cấu thân dạng mô đun, có thể kéo dài thêm 25 m để bổ sung 4 ống phóng lớn, có khả năng phóng một lần 7 tên lửa.
Hải quân Mỹ cũng đặt mua tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo (SSBN) lớp Columbia để thay thế cho tàu ngầm lớp Ohio. USS Columbia – chiếc đầu tiên của lớp này sẽ là tàu ngầm lớn nhất từng được Mỹ đóng. Nó được đặt hàng vào cuối năm 2020 nhưng có lẽ phải đến năm 2031 mới đưa vào hoạt động. Hải quân Mỹ hy vọng tàu ngầm SSNX mới sẽ có tuổi thọ 42 năm giống tuổi thọ dự kiến của tàu ngầm lớp Columbia.
SSNX sẽ sở hữu năng lực tấn công đỉnh cao
Kế hoạch đóng tàu ngầm SSN(X) được đưa ra trong bối cảnh cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng gia tăng. Quân đội Trung Quốc ngày càng phát triển, với một lực lượng hải quân hùng hậu mà Lầu Năm Góc cho là có quy mô lớn nhất thế giới. Trước xu hướng đó, “SSN(X) cần phải sẵn sàng thực hiện những hoạt động tác chiến lớn”, ông Houston nhấn mạnh.
“Chiếc tàu này phải có khả năng ẩn sau chiến tuyến của đối phương và tung đòn tấn công mạnh mẽ, giúp mang lại ưu thế cho chúng ta. Nó cần phải vô hiệu hóa khả năng hoạt động của đối phương tại chính pháo đài của họ”.
Hải quân Mỹ cho biết, SSN(X) cần phải có khả năng đối phó với những mối đe dọa phức tạp và tự vệ trước các phương tiện không người lái hoạt động dưới nước.
Theo ông Houston, Mỹ đang có kế hoạch xúc tiến việc đóng tàu ngầm SSN(X) khi quá trình đóng tàu ngầm lớp Columbia bước vào giai đoạn cuối để tận dụng đội ngũ chuyên viên. Sau khi nhóm thiết kế hoàn thiện xong tàu ngầm lớp Columbia, họ sẽ chuyển sang thiết kế tàu ngầm mới SSN(X).
Hải quân Mỹ có kế hoạch mua chiếc tàu SSN(X) đầu tiên vào năm 2031, sau đó sẽ tiếp tục đặt mua những chiếc tiếp theo. Lực lượng này ước tính, mỗi tàu ngầm SSN(X) sẽ có giá khoảng 5,8 tỷ USD nhưng báo cáo của Văn phòng Ngân sách Quốc hội đánh giá, con số này có thể lên tới 6,2 tỷ USD.
Quy mô hạm đội tàu ngầm của Hải quân Mỹ dự kiến sẽ bị thu hẹp trong những năm tới khi một số tàu ngầm cũ bị loại khỏi biên chế. Chính phủ Mỹ thời gian gần đây đã đề xuất kế hoạch xây dựng một hạm đội có khoảng 70 tàu ngầm tấn công trong 3 thập kỷ tới.