Khát khủng khiếp ở hang ổ đầy kim cương của Polpot
Đó là cái tết đầu tiên của tôi bên ngoài lãnh thổ. Tết Kỷ Mùi 1979.
… Khi trời nhá nhem tối, từ đầu hàng quân có tin truyền xuống:
- Phía trước có nước!
Chúng tôi cũng truyền tiếp về phía sau mà không tin là thực. Nhưng dù sao, cái tin có nước cũng làm cho những người lính bừng tỉnh, hy vọng sống trở nên mãnh liệt, bước chân bộ đội dường như nhanh nhẹn hơn.
Những người lính nằm dọc đường hành quân cũng lồm cồm bò dậy, ôm súng, lảo đảo bước theo đoàn quân. Họ tìm lại đội hình rồi lê những bước chân nặng nề về phía trước.
Tác giả Nguyễn Vũ Điền - Nhập ngũ năm 1978 khi đang học tại trường ĐHTH, Hà Nội. Nguyên chiến sĩ D6, E174, Sư đoàn 5, Mặt trận 479; nguyên giáo viên Trường Sĩ quan Tăng-Thiết giáp; nguyên Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh Sơn La.
Cạnh con đường mòn vẫn chỉ là những cây khộp đang cháy dở, là những bụi le đỏ quạch giữa mùa khô cháy nham nhở. Không khí đặc quánh mùi khói, mùi bụi đường bay lên từ những bước chân bộ đội.
Nước, đúng rồi, nghe thấy chữ "nước" là họ có thêm nghị lực để đứng lên chứ nào đã thấy nước ở đâu. Chiều ba mươi tết. Hãy nhớ rằng đây là chiều Ba Mươi Tết chứ không phải một ngày bình thường.
Nếu không có chiến tranh, không có đầu rơi, máu chảy, không có những cuộc xâm lấn của bọn Pôl Pốt lòng lang dạ thú trên mảnh đất phương Nam của Tổ quốc, thì chúng tôi đâu có biết cái xứ sở xa tắp mù khơi này.
Giờ này, họ đang đoàn tụ cùng gia đình, đang lo cho bữa cơm tất niên, đang cùng cha mẹ, anh chị em lo những công việc cuối cùng để đón giao thừa. Vậy mà… giờ này, chúng tôi đang phải hành quân trong cái nắng kinh người, trong cơn khát khủng khiếp ở xứ sở hoàn toàn xa lạ này…
Từ phía sau, thằng Cương lại cố vượt lên, đến bên tôi nài nỉ. Tôi dừng lại, vặn nút đổ nước ra nắp bình tông rất cẩn thận để không rớt đi một giọt nước quý giá nào, nhưng nước trong bình tông đã cạn. Tôi cố dốc, cố hứng mà mỗi thằng cũng chỉ được một nắp.
Bữa cơm đạm bạc của những người lính tình nguyện Việt Nam ở Campuchia.
Hai anh em chia nhau những giọt nước quý giá cuối cùng dưới đáy bình tông, những giọt nước ngọt lịm chưa vào đến miệng đã trôi ngay xuống cổ họng khô khốc. Chỉ thế thôi nhưng cũng làm cơn khát dịu bớt một phần.
Thế rồi, cứ đi mãi, đi mãi mà chẳng thấy nước đâu. Tôi thầm nghĩ hay các lão cán bộ Trung đoàn đánh lừa bộ đội, bắt chước bài của Tào Tháo giải cơn khát bằng câu "phía trước có rừng mơ" rồi.
Sau khi nghe câu "phía trước có nước", hy vọng sống làm chúng tôi bước nhanh hơn, muốn đến ngay dòng suối bên đường để nhào xuống, uống thật thỏa thuê, tan đi cơn khát.
Đi mãi chẳng thấy nước, đoàn quân mất dần khi thế, lại lầm lũi bước trong đêm tối với cảm giác bất an. Những bước chân dần trùng xuống, rã rời hơn.
Bất kể là nước gì, có nước là sống
Phải tới hơn 10 giờ đêm mới có khẩu lệnh truyền xuống:
- Dừng lại, bố trí đội hình. Mỗi đại đội cử hai người đi lấy nước.
Vậy là có nước thật rồi, sống rồi. Đoàn quân dồn lên, những tiếng gọi nhau í ới khắp cánh rừng tối om.
Sau khi bố trí đội hình xong, chúng tôi bàn giao nhiệm vụ cho bọn hữu tuyến rồi trở về đội hình Trung đội. Về đến nơi, anh Lưu đã cử thằng Công điếc, người Sài Gòn và thằng Cánh, quê Hải Dương - hai chiến sĩ nuôi quân của Trung đội - theo trinh sát đi lấy nước rồi.
Mắc chiếc võng vào hai gốc cây khộp già, mặc cho mấy ngọn le dại cứ xột xoạt dưới đáy võng, tôi thiếp đi ngay, một giấc ngủ say như chưa bao giờ được ngủ, miệng vẫn khô khốc, đắng ngăn ngắt.
Lính tình nguyện Việt Nam thuộc QK 5 trên chiến trường Campuchia. Ảnh minh họa.
Chẳng biết tôi ngủ được bao lâu nhưng lúc tỉnh dậy, thằng Công và thằng Cánh đã mang nước về rồi. Chúng đổ ra cái nồi quân dụng một thứ nước đục ngầu, đen xì, sực mùi bùn và mùi phân động vật. Bất kể là nước gì, có nước là sống.
Bọn tôi vục bát vào uống, uống kỳ no, kỳ chán cho bõ cơn khát suốt một ngày dưới cái nắng khủng khiếp của xứ sở nổi tiếng nhiều kim cương này.
Gần đến Giao thừa thì cơm chín. Cả Trung đội xúm quanh nồi cơm với bát bột canh, xì xụp ăn trong ánh sáng lù mù của cái đèn pin tháo pha ra để chia đều ánh sáng.
Nồi không rửa, gạo không vo, và nước thì đầy bùn nên bát cơm nhìn như bát đất, đầy sạn. Ăn mà không dám nhai mạnh vì sợ gẫy răng, đành nhếu nháo rồi nuốt chửng.
Đúng Giao thừa cũng là lúc ăn xong. Thằng Công điếc bê lên một nồi quân dụng nước sôi. anh Lưu vục bát vào nồi, đưa lên định chờ nguội để uống, nhưng cái màu nước đen xì, lại sực mùi tanh tanh nữa, nên không thể uống nổi. Anh đổ bát nước vào nồi rồi gọi thằng Cánh:
- Cánh, Cánh, mày sang ba lô của tao, lấy trong túi cóc hộp sữa sang đây.
Đây là hộp sữa tiêu chuẩn Tết Kỷ Mùi. Mỗi sỹ quan được cấp 2 hộp, mỗi chiến sĩ 1 hộp. Khẩu phần của bọn tôi đã hết lâu rồi, nhưng anh Lưu vẫn giữ 1 hộp đến hôm nay mới mở.
Thằng Cánh sang, anh bảo nó đục hộp sữa, đổ cả vào nồi, cầm vỏ hộp tráng một lần nữa rồi lấy đũa khoắng lên. Từ màu đen của bùn, nồi nước biến thành mầu trắng nhờ nhờ như cà phê sữa. Anh bảo:
- Chúng mày uống đi, uống mừng giao thừa. Chẳng ngọt đâu, nhưng nhìn thế này đỡ sợ.
Chúng tôi uống nước bùn - thứ "cà phê sữa" đặc biệt của lính Pailin, hút thuốc rê, chúc mừng nhau nhân dịp năm mới và cùng nghe tiếng pháo nổ ở Hà Nội, nghe Chủ tịch Tôn Đức Thắng đọc lời chúc Tết qua Đài Tiếng nói Việt Nam.
Không còn khát, không còn đói nữa, nỗi nhớ nhà, nhớ bố mẹ, nhớ tết quê hương lại cồn lên trong tâm thức. Bố mẹ ơi, anh chị ơi, các em ơi, Tết năm nay nhà mình ăn có to không? Chúng con vừa phải trải qua một trận khát khủng khiếp nhất trong đời giữa chiều 30 tết ở một vùng đất nổi tiếng nhiều kim cương của Campuchia đấy...
Rồi giấc ngủ kéo đến thật nhanh, ngủ để lấy sức mai còn chiến đấu.
