Trang tin Hoa ngữ Đa Chiều ngày 24/5 đăng bài phân tích về vấn đề này với đầu đề “Cơ quan tư vấn Mỹ cảnh báo: tình thế cực kỳ nguy hiểm, Trung – Mỹ có thể nổ ra chiến tranh”. Nội dung như sau:
Kỳ họp thứ 3 Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc (Quốc hội) khóa 13 của Trung Quốc đã khai mạc tại Bắc Kinh vào ngày 22/5.
Theo chương trình nghị sự của kỳ họp, mục thứ năm là “xem xét đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thiết lập và hoàn thiện hệ thống pháp lý và cơ chế thực thi an ninh quốc gia ở Hồng Kông”, tức phiên bản Hồng Kông của Luật An ninh Quốc gia. Động thái này gây ra mối quan tâm lớn của quốc tế.
Quốc hội Trung Quốc khai mạc ngày 22/5 sẽ xem xét thông qua Nghị quyết về Luật An ninh Quốc gia phiên bản Hồng Kông gây nên phản ứng mạnh mẽ trên quốc tế (Ảnh: AP).
Có thể bùng nổ chiến tranh giữa Trung Quốc và Mỹ
Tờ New York Times ngày 22/5 đưa tin, việc Trung Quốc thực hiện kế hoạch kiểm soát an ninh toàn diện mới với Hồng Kông có thể gây thiệt hại lớn hơn cho mối quan hệ Trung - Mỹ và buộc Tổng thống Donald Trump phải đưa ra một quyết định khó khăn - liệu có nên duy trì mối quan hệ mà ông tự xưng là hữu hảo với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hay không.
Dự thảo nghị quyết được Bắc Kinh công bố vào ngày 21/5 đã kích động sự giận dữ của Quốc hội Mỹ và việc áp dụng các biện pháp trừng phạt mới đối với các quan chức và thực thể Trung Quốc đã nhanh chóng nhận được nhiều sự ủng hộ hơn ở cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa.
Ông Trump không quan tâm nhiều đến hoàn cảnh khốn khó của Hồng Kông và tiếp tục hy vọng thực hiện thỏa thuận thương mại với Bắc Kinh, vì vậy các biện pháp trừng phạt như vậy có thể không phải là điều ông muốn thấy.
Ông Evan Medeiros, giám đốc cấp cao về châu Á của Hội đồng An ninh Quốc gia thuộc chính quyền Barack Obama và giáo sư của Đại học Georgetown, nói:
"Động thái này ở Bắc Kinh sẽ xé bỏ lớp ngụy trang cuối cùng của “một quốc gia, hai chế độ”; làm gia tăng thêm cuộc khủng hoảng của quan hệ Trung - Mỹ”.
“Những người theo chủ nghĩa dân tộc ở Mỹ và Trung Quốc sẽ nổi lên, có cảm giác như năm 2020 sẽ ngày càng giống như cuộc khủng hoảng Chiến tranh Lạnh đầu tiên xảy ra xung quanh Berlin năm 1948”.
Evan Medeiros nói, ông suy đoán Mỹ và Trung Quốc có thể áp dụng các biện pháp chế tài hoặc trừng phạt lẫn nhau.
Quốc hội Mỹ thông qua quyết định trừng phạt các thực thể và cá nhân Trung Quốc (Ảnh: AP).
Đồng thời, hãng tin Pháp AFP ngày 22/5 đã đưa tin, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hoa Kỳ Richard Haass ngày 22/5 đã cảnh báo trên Twitter: kể từ khi bình thường hóa quan hệ giữa hai nước 40 năm trước, hai quốc gia Thái Bình Dương đang ở vào "thời khắc nguy hiểm nhất".
Ông cũng nói rằng giữa hai bên ngày càng có nhiều sự bất đồng (Hồng Kông là vấn đề gần đây nhất), nhưng mối quan hệ giữa hai bên hiện không có cơ sở chiến lược và không có kế hoạch giảm va chạm.
Tờ Los Angeles Times ngày 22/5 cũng viết, động thái của Bắc Kinh nhằm tăng cường kiểm soát Hồng Kông, đã nhanh chóng làm dấy lên sự lên án từ các quan chức Mỹ, những người đang cân nhắc lựa chọn các biện pháp trừng phạt mới, đưa cuộc chiến tranh lạnh giữa hai siêu cường lên một nấc thang mới.
Bài báo viết, nhưng hiện nay vẫn không rõ liệu các nhà lãnh đạo Trung Quốc có nhượng bộ hay không. Khi chủ nghĩa dân tộc ở hai nước nhanh chóng dâng cao, mối quan hệ giữa hai cường quốc kinh tế và quân sự lớn nhất thế giới dường như xuất hiện bước ngoặt nguy hiểm mới.
Học giả Lý Thành, Giám đốc Trung tâm Trung Quốc John Thornton của Viện Brookings, nói: “Chúng ta thực sự đang ở trong một thời điểm rất, rất nguy hiểm, cực kỳ nguy hiểm, có thể xảy ra xung đột. Tôi cho rằng có thể nổ ra chiến tranh”.
Ngày 21/5 (giờ Washington), ông Donald Trump tuyên bố sẽ đáp trả mạnh mẽ việc Trung Quốc ban bố Luật An ninh Quốc gia với Hồng Kông (Ảnh: AP).
Tuy nhiên, bài báo cũng chỉ ra rằng các nhà phân tích nói, các quan chức Trung Quốc có thể mất 6 tháng để chuẩn bị và phê chuẩn Luật an ninh quốc gia phiên bản Hồng Kông, do đó tạo ra một cửa sổ thời gian cho ngoại giao.
Cục diện căng thẳng sẽ leo thang hay hạ nhiệt hơn, phụ thuộc rất lớn vào hành động của chính quyền Donald Trump và Quốc hội Mỹ trong mấy ngày hoặc mấy tuần tới. Vấn đề liên quan không chỉ là về Hồng Kông.
Trung Quốc kiên định thái độ
Được biết, tin tức về việc Trung Quốc đang lên kế hoạch đưa ra Luật An ninh Quốc gia phiên bản Hồng Kông đã khiến cộng đồng chính trị Mỹ rất bất bình, những tiếng nói lên án Trung Quốc lập tức nổi lên. Tổng thống Donald Trump đe dọa sẽ đáp trả mạnh mẽ, Quốc hội Mỹ cũng đe dọa sẽ trừng phạt các quan chức Trung Quốc.
Tuy nhiên, liên quan đến Luật An ninh Quốc gia phiên bản Hồng Kông, ông Vương Thần (Wang Chen), Phó chủ tịch Quốc hội Trung Quốc, ngày 22/5 nói rằng các quy định có liên quan của luật pháp Hồng Kông hiện hành rất khó thực thi và hệ thống luật pháp và cơ chế thực thi để bảo vệ an ninh quốc gia rõ ràng là tồn tại những vấn đề bất cập không kiện toàn, không thích ứng và không phù hợp đã khiến các hoạt động gây nguy hại cho an ninh quốc gia ở Hồng Kông ngày càng mạnh mẽ.
Sự thịnh vượng và ổn định lâu dài của Hồng Kông và việc duy trì an ninh quốc gia đối mặt với những rủi ro không thể coi thường.
Ngày 23/5, Phó Thủ tướng Hàn Chính tuyên bố: Trung Quốc có quyết sách thận trọng về tình hình Hồng Kông (Ảnh: Tân Hoa xã).
Vương Thần cũng nhấn mạnh rằng trong tình hình hiện tại ở Hồng Kông, cần thiết lập và cải thiện hệ thống pháp luật và cơ chế thực thi của Đặc khu hành chính Hồng Kông để thay đổi tình trạng lĩnh vực an ninh quốc gia lâu nay không được bảo vệ và đảm bảo rằng sự nghiệp “một quốc gia hai chế độ” được ổn định lâu dài.
Phó Thủ tướng Trung Quốc Hàn Chính ngày 23/5 bày tỏ, việc thiết lập kiện toàn một hệ thống pháp lý và cơ chế thực thi hợp lý để duy trì an ninh quốc gia tại Đặc khu hành chính Hồng Kông ở cấp quốc gia là một quyết sách thận trọng của chính quyền trung ương xuất phát từ tình hình ở Hồng Kông.
Việc trừng phạt một số ít người theo đuổi "Hồng Kông độc lập" và "bạo lực xã hội đen" theo luật pháp và kiên quyết phản đối sự can thiệp của nước ngoài, là để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đại đa số công dân Hồng Kông và bảo đảm sự ổn định và thịnh vượng lâu dài của Hồng Kông.
Học giả Lý Thành cho rằng giữa hai nước Mỹ và Trung Quốc có thể sẽ xảy ra chiến tranh (Ảnh: uschina.org)
Đồng thời, tờ Thời báo Hoàn cầu, cơ quan truyền thông chính thức của Trung Quốc ngày 22/5 đã đăng một bài xã luận cho rằng Trung Quốc công bố kế hoạch này có nghĩa là Bắc Kinh đã đánh giá tất cả các biện pháp trả đũa mà Mỹ sẽ thực hiện và đã chuẩn bị sẵn sàng đón nhận mọi thách thức.
Khả năng Bắc Kinh rút lui dưới áp lực từ Hoa Kỳ là “số không”. An ninh quốc gia là hòn đá tảng của tất cả các lợi ích của Trung Quốc. Hồng Kông hỗn loạn như ngày nay được Mỹ coi là điểm tựa chống lại Trung Quốc.
Một trong những nguyên nhân lớn nhất là Điều 23 của Luật Cơ bản Hồng Kông liên quan đến an ninh quốc gia đã thất bại.
Việc ban hành luật an ninh quốc gia đối với Hồng Kông đã được cả xã hội Trung Quốc coi là một nhiệm vụ cấp bách và phải kiên quyết xúc tiến dưới bất kỳ áp lực nào.
Tất cả đều mới bắt đầu, sự việc sẽ diễn ra ra sao, chúng ta hãy chờ xem! Tuy nhiên giới quan sát cho rằng, khả năng nhiều hơn là Mỹ sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ hơn với Trung Quốc thay vì nổ ra chiến tranh.