Vì sao Hezbollah ủng hộ chính quyền Syria?
Lực lượng vũ trang Hezbollah (Lebanon) là một tổ chức dân quân của người Shi'a hiện đang đóng một vai trò quan trọng trong cuộc chiến ở quốc gia láng giềng Syria. Đây là một tổ chức dân quân nổi tiếng và được coi là lực lượng quân sự phi chính phủ mạnh nhất thế giới.
Tuy bị các nước phương Tây và Israel cho là tổ chức khủng bố quốc tế nhưng đối với đông đảo người dân Lebanon thì Hezbollah có công đánh đuổi Israel ra khỏi miền nam Lebanon vào năm 2000 và cả năm 2006.
Do đó, tổ chức này không ngừng lớn mạnh và lấn át các lực lượng thế tục, cũng như tôn giáo khác. Trong hơn 20 năm qua, Hezbollah đã củng cố được địa vị quân sự và chính trị vững chắc tại Libăng mà không một quyết định quan trọng nào của đất nước có thể phớt lờ vai trò của họ.
Hiện nay, đứng đầu tổ chức dân sự của Hezbollah về tư tưởng là Hội đồng Jihad, còn về mặt chính trị, Hezbollah là đảng chính trị lớn nhất, đồng thời có lực lượng vũ trang mạnh nhất ở Lebanon và cũng là lực lượng vũ trang phi chính phủ chính quy nhất và mạnh nhất Trung Đông.
Hezbollah có 18 ghế trong Quốc hội Lebanon, 4 vị trí bộ trưởng trong nội các hiện thời và sở hữu một hệ thống truyền thông khá mạnh, bao gồm nguyệt san Qubth Ut Alla, đài phát thanh Al-Nour, đài truyền hình Al Manar, được đánh giá là thu hút khán giả thứ ba trong khu vực này.
Theo các nguồn tin Ả rập, ngay từ năm 2012, nhóm dân quân Hezbollah đã sang Syria giúp quân chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) và các nhóm phiến quân "đối lập ôn hòa" được Mỹ và các quốc gia Quân chủ vùng Vịnh hậu thuẫn.
Tuy nhiên, vì nhiều lí do tế nhị, nhóm dân quân người Shi'a này không chính thức công bố sự tham gia của họ vào thời điểm đó.
Hezbollah có đủ loại tên lửa đối đất, đối không, đối hải, trong đó có tới hàng trăm ngàn tên lửa đạn đạo tầm ngắn
Hiện nay, Hezbollah đang là lực lượng chủ chốt hỗ trợ cho chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, cùng với một nước do người Shia cầm quyền khác là Iran. Sự hỗ trợ của 2 đồng minh này cùng với Nga đã khiến chính quyền Alawite của ông Bashar al-Assad đứng vững cho đến hôm nay.
Theo giới quan sát, mục đích đầu tiên khiến Hezbollah bước vào cuộc xung đột ở Syria là nhằm ngăn chặn trước các cuộc tấn công của phiến quân Hồi giáo Syria và các tổ chức khủng bố vào lãnh thổ Lebanon, nằm giáp với biên giới phía Tây Nam của Syria.
Tuy nhiên, lí do quan trọng nhất khiến Hezbollah đưa quân sang Syria ủng hộ chính quyền Syria là mối quan hệ khăng khít giữa chính quyền Assad (của người Alawite, một nhánh của dòng Shi'a) với chính quyền Lebanon và riêng với tổ chức vũ trang này.
Cũng giống như Iran, Hezbollah muốn duy trì một chính thể dòng Shi'a ở khu vực Trung Đông, khiến họ và Iraq đỡ bị cô lập trong vòng vây của các quốc gia Hồi giáo theo dòng Sunni.
Theo thời gian, Hezbollah đã trở thành lực lượng chiến đấu chính tại nhiều mặt trận quan trọng, đặc biệt là các khu vực gần biên giới Syria-Lebanon, chẳng hạn như thành phố Yabroud hoặc xa hơn là tới tận chiến trường Palmyra, ở tỉnh Homs.
Nhiều chiến binh Hezbollah và các phương tiện quân sự hạng nặng cũng đang được triển khai tại Damascus để bảo vệ nhà thờ Hồi giáo Sayyidah Zaynab, một ngôi đền thiêng liêng đối với người Hồi giáo Shia và thủ đô của Syria trước sự tấn công của các nhóm phiến quân.
Hezbollah ngày càng lớn mạnh trong cuộc chiến ở Syria
Trái với suy nghĩ của nhiều người cho rằng Hezbollah là một nhóm dân quân chỉ được trang bị các loại vũ khí hạng nhẹ, nhờ sự trợ giúp của chính phủ Syria, Iran và thậm chí là từ cả Nga, lực lượng này đã có trong biên chế khá nhiều xe tăng, xe bọc thép hiện đại.
Xe thiết giáp Mỹ M113 và xe tăng T-54/55 Liên Xô của Hezbollah
Trong 2 thời điểm là tháng 1 và tháng 11 năm 2016, hình ảnh được công bố trên phương tiện truyền thông và mạng xã hội cho thấy, Hezbollah đã tập trung một khối lượng đồ sộ vũ khí trang bị hạng nặng cho cuộc chiến ở Syria, thậm chí là họ còn sở hữu cả các xe bọc thép của Mỹ.
Sau khi xem những bức ảnh thể hiện các loại vũ khí, trang bị của nhóm dân quân này, người ta dễ dàng nhận thấy là sức mạnh của lực lượng tăng-thiết giáp nói riêng và các phương tiện chiến đấu lục quân nói chung trong biên chế của Hezbollah là không thể coi thường.
Trong các chiến dịch quân sự ở khu vực thị trấn al-Qaryatayn và thành cổ Palmyra (thuộc tỉnh Homs - miền Trung Syria), lực lượng Hezbollah đã phô diễn sức mạnh quân sự của mình, với khối lượng vũ khí còn hơn cả một số quốc gia trung bình về quân sự.
Không chỉ có các xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) T-54, T-55 thế hệ cũ, trong trang bị của Hezbollah cả những xe tăng chiến đấu chủ lực của Liên Xô cũ, thuộc dòng T-72AV/M1 khá hiện đại (nhiều khả năng đây là số vũ khí do quân chính phủ Syria - SAA chuyển giao).
Bên cạnh đó là một số lượng lớn xe bọc thép chở quân và xe chiến đấu bộ binh BMP-1, hệ thống pháo phòng không tự hành ZSU-57-2 của Liên Xô cũ. Ngoài ra, còn rất nhiều các khẩu pháo hạng nhẹ hay súng máy hạng nặng KPV gắn trên khung gầm xe bán tải Toyota Hilux.
Không chỉ có vũ khí nguyên bản, lực lượng vũ trang dân quân này còn cho thấy trình độ nâng cấp, tích hợp các hệ thống vũ khí khác loại với nhau.
Khá nhiều hệ thống pháo tự hành được Hezbollah tạo thành bằng cách đưa pháo phòng không KS-19 cỡ 100 mm cùng lựu pháo mặt đất M46 130 mm lên khung gầm xe thiết giáp GM-575, vốn dùng để chuyên chở các hệ thống tên lửa phòng không SA-6 (có thể là tận dụng các khung gầm xe chở của những hệ thống tên lửa phòng không đã hỏng).
Một điều ngạc nhiên là Hezbollah đã sở hữu các hệ thống tên lửa chống tăng tự hành 9M133 Kornet (AT-14) của Nga, được gắn trên xe địa hình chuyên dụng, tuy nhiên, không rõ là những ống phóng ATGM này Hezbollah nhận trực tiếp từ Nga hay thông qua trung gian là Syria và Iran.
Các hình ảnh còn cho thấy một số lượng đáng kể các xe bọc thép chở quân (Armored Personel Carrier-APC) M113, được bố trí súng máy hạng nặng ZPU-2 (phiên bản phòng không của KPV 14,5 mm), tại thành phố al-Qusayr của Syria vào tháng 11/2016.
Giới bình luận cho rằng, lực lượng dân quân này có thể sở hữu các thiết bị này từ một trong hai nguồn cung cấp là quân đội Lebanon, hoặc bắt được của các Lực lượng Quốc phòng Israel (IDF) trong suốt cuộc Chiến tranh Lebanon năm 2006.
Ngoài ra, Hezbollah còn sở hữu các loại tên lửa đất đối đất, bờ đối hạm và các hệ thống tên lửa phòng không tầm ngắn. Cùng với đó là vô số các hệ thống tên lửa phòng không vác vai, tên lửa chống tăng cá nhân, khiến họ có cả khả năng công-thủ khá toàn diện.
Với trang bị như trên, rất nhiều quân đội chính quy trên thế giới sẽ phải nhìn lực lượng Hezbollah bằng con mắt thèm thuồng và ganh tị. Sự phát triển vượt bậc về vũ khí, trang bị và kinh nghiệm tác chiến của Hezbollah sẽ mang đến sự lo lắng không nhỏ cho Israel.
Hệ thống tên lửa chống tăng 9M133 Kornet (AT-14) của Nga, được gắn trên xe địa hình chuyên dụng
Israel e ngại trước sức mạnh của của Hezbollah
Trong quá trình tham chiến ở Syria, mặc dù Hezbollah đã phải chịu một số lượng thương vong đáng kể, khi tiến hành các hoạt động quân sự giúp đỡ chính quyền Bashar al-Assad, nhưng sự hy sinh, mất mát này cũng đã khiến được họ hưởng lợi không nhỏ.
Cuộc xung đột khốc liệt đã cung cấp cho lực lượng dân quân này một cơ hội để thử vũ khí và phát triển chiến lược quân sự và chiến thuật tác chiến quy mô cấp chiến dịch lớn. Ví dụ, vào năm 2014 họ thực hiện một cuộc phục kích chống lại phe đối lập vũ trang, giết chết khoảng 200 chiến binh chỉ trong một vài phút.
Không những thế, hàng chục ngàn quân Hezbollah đã thu được những kinh nghiệm quý báu qua các trận đánh với các nhóm phiến quân đối lập và khủng bố ở Syria, với sự chỉ huy, điều hành của các sĩ quan Iran, Syria và các cố vấn quân sự của Nga.
Hiện nay, các tay súng của họ đã trở thành một trong những lực lượng chiến đấu có năng lực tốt nhất ở Syria, sánh ngang với lực lượng đặc nhiệm chính quy của SAA là Tiger và Lữ đoàn thiện chiến "Diều hâu sa mạc" (Hawks Desert), còn về tổng thể, lực lượng mặt đất của Hezbollah hiện chẳng kém Quân đội Syria (chỉ kém hơn về phòng không và không quân)
Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là thông qua quá trình trợ giúp Quân đội Syria trong cuộc chiến chống khủng bố và phiến quân đối lập Syria, Hezbollah đã có được một tầm nhìn mới về tính mục đích, cho phép họ liên kết được với những đồng minh mạnh mẽ hơn Syria và Iran là Nga.
Qua thực hành các hoạt động quân sự có tổ chức trên quy mô lớn, năng lực tác chiến của Hezbollah trên góc độ là một tổ chức quân sự chuyên nghiệp đã được tăng lên rất nhiều, giúp họ thoát dần khỏi tư tưởng tác chiến kiểu "dân quân", dần hình thành năng lực của một đội quân chính quy.
Xe tăng T-72AV/M1, pháo phòng không KS-19 cỡ 100 mm trên khung gầm xe thiết giáp GM-575 và xe chiến đấu bộ binh BMP-1
Tuy nhiên, mặc dù vai trò và khả năng tác chiến của Hezbollah đã được nâng cao hơn rất nhiều nhưng cũng chưa thể nói chính xác về khả năng đương đầu với một đội quân chính quy của họ, điều này chỉ có thể được kiểm chứng trong một cuộc chiến tranh lớn hơn.
Tổng Tham mưu trưởng quân đội Israel, Trung tướng Benny Gantz đã từng phải thốt lên rằng, hiện trong số các quân đội chính quy trên thế giới, chỉ có 4 hay 5 nước có thực lực quân sự mạnh hơn Hezbollah là Mỹ, Trung Quốc, Nga, Israel, Pháp và Anh.
Mặc dù ông Gantz đã quá cường điệu khi chỉ nêu tên một vài nước lớn có thực lực quân sự hơn Hezbollah, nhưng không thể phủ nhận là lực lượng này hiện được coi là một tổ chức vũ trang rất mạnh mẽ và thiện chiến, mà quân đội Israel hiện không dễ bắt nạt họ.
Sự lo lắng của Israel là có thực, bởi Tel Avip đang làm hết sức mình để ngăn cản Hezbollah sở hữu những vũ khí tiên tiến hơn, có uy lực hơn. Vào ngày 30/11/2016 và 22/2 vừa qua, máy bay chiến đấu của Israel đã liên tiếp tấn công sang lãnh thổ Syria, ở gần thủ đô Damascus.
Mặc dù các cuộc tấn công này không được Tel Avip thừa nhận và cũng không rõ mục đích, nhưng chắc chắn là đích nhắm của Israel là lực lượng Hezbollah. Điều này đã chỉ ra rằng, với những vũ khí mạnh mẽ, khả năng tác chiến tốt và sự "chính quy hóa" của mình, Hezbollah đang càng ngày càng khiến Israel e ngại.