Người phát ngôn của Đức Stefan Siebert hôm 2/9 cho biết, các cuộc kiểm tra cho thấy thủ lĩnh đối lập Nga Alexey Navalny đã bị đầu độc bằng một loại chất độc thần kinh thuộc nhóm Novichok. Đây là loại chất độc thần kinh được Liên Xô phát triển trong Chiến tranh Lạnh và bị cấm theo Công ước Vũ khí Hóa học năm 1997.
Phương Tây sục sôi sau thông báo của Đức
Thủ tướng Đức Angela Merkel ngay trong cuộc họp báo sau đó cho rằng: "Thông tin một trong những thành viên đối lập hàng đầu của Nga bị đầu độc là điều gây sốc. Alexey Navalny là nạn nhân của tội ác."
Bà Merkel bổ sung: "Đã có những người tìm cách bịt miệng Navalny. Tôi thay mặt toàn thể chính phủ Đức lên án hành vi này một cách mạnh mẽ nhất. Có những vấn đề nghiêm trọng mà chỉ có chính phủ Nga mới có thể trả lời và phải trả lời".
Ông Navalny được đưa tới Berlin. Ảnh: Getty
Bệnh viện Charité ở Berlin, nơi Navalny đang được điều trị, cho biết tình trạng của ông đang được cải thiện nhưng vẫn rất nghiêm trọng.
Ngoại trưởng Đức Heiko Maas yêu cầu Đại sứ Nga tại Đức báo cáo về những phát hiện của Nga và yêu cầu "thông tin về vụ việc của Navalny cần được giải thích đầy đủ và minh bạch."
"Hiện tại, chúng tôi biết rằng có một cuộc tấn công bằng chất độc thần kinh. Điều này càng khiến cho những người có liên quan ở Nga phải được tìm ra và chịu trách nhiệm trước pháp luật," ông Heiko Maas nói, "Nga nên quan tâm đến việc duy trì mối quan hệ tốt đẹp với láng giềng EU và đây là thời gian thích hợp."
Đức nói sẽ thảo luận vấn đề này với các đối tác EU và NATO để tìm ra cách phản ứng chung, phù hợp.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đăng tải trên Twitter: "Tôi hoàn toàn lên án việc sử dụng chất độc thần kinh cấp quân sự, điều này khiến cuộc điều tra đầy đủ và minh bạch từ phía Nga trở nên cấp bách hơn."
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen chia sẻ rằng vụ tấn công bằng chất độc thần kinh là một hành động "hèn hạ" đồng thời kêu gọi đưa thủ phạm ra trước công lý.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC), bà Ursula von der Leyen. Ảnh: AP
Ngoại trường EU Josep Borrell cho biết trong một tuyên bố rằng các cuộc thử nghiệm cho thấy "ông Navalny đã bị đầu độc bởi một chất độc thần kinh hóa học cấp quân sự… do Liên Xô và sau đó là Nga phát triển". Ông bổ sung rằng việc sử dụng vũ khí hóa học là hoàn toàn không thể chấp nhận được và điều này vi phạm luật pháp quốc tế.
Ngoại trưởng Anh Dominic Raab nói chính phủ Nga cần nói sự thật về những gì đã xảy ra với ông Navalny.
Thủ tướng Anh Boris Johnson cũng bày tỏ sự phẫn nộ trên Twitter về việc vũ khí hóa học được sử dụng trên Navalny, ông kêu gọi sự giải thích từ Nga và hứa sẽ làm việc với các đối tác quốc tế để đảm bảo công lý được thực thi.
Pháp bày tỏ sự kinh ngạc trước xác nhận của Đức về chất độc được tìm thấy trong cơ thể ông Navalny. Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian cho rằng hành động này là trái với các thỏa thuận quốc tế, "gây sốc và thể hiện sự vô trách nhiệm".
Bộ Ngoại giao Ý cũng kêu gọi Moscow làm sáng tỏ sự việc.
Moscow "không có gì để trả lời", cáo buộc Đức không chia sẻ công khai bằng chứng
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cáo buộc Đức không chia sẻ bất cứ tài liệu nào với chính quyền Nga.
"Chúng tôi không có gì để trả lời," bà Maria nói, cũng cho rằng phản ứng của phương Tây về vụ việc của Navalny có vẻ như đã được chuẩn bị trước.
Trả lời phỏng vấn tại chương trình Vecher With Vladimir Solovyov trên kênh truyền hình Rossiya-1, bà cho rằng các nước phương Tây đã ngay lập tức làm rầm rộ trên truyền thông "như thể đã được tập dượt từ trước" và "tất cả những gì các nước này làm là nhấn nút phát đi các tuyên bố".
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova. Ảnh: TASS
Thư ký báo chí Điện Kremlin Dmitry Peskov trước đó nói với hãng tin TASS rằng Nga hiện không nhận được thông tin nào từ chính quyền Đức về cuộc điều tra của họ.
Điện Kremlin trước đó đã bác bỏ những ý kiến cho rằng Navalny đã bị chính quyền Nga đầu độc, mô tả những cáo buộc này là "sáo rỗng".
Andrey Lugovoi, chính trị gia Nga nói với TASS: "Rất có thể, Navalny đã tiếp xúc với Novichok ngay tại phòng khám [ở Đức]. Một y tá hay một bác sĩ rất có thể đã làm điều đó nếu họ thực sự muốn. Tôi chắc chắn đó là những gì đã xảy ra."
Ông Lugovoi cho rằng việc cho rằng Navalny bị Nga đầu độc bằng Novichok là hoàn toàn phi lý: "Tôi đánh giá xác suất của khả năng đó là 0 theo suy nghĩ thông thường - không thể đầu độc một người sau đó lại gửi anh ta tới Đức để Đức có thể phát hiện ra rằng anh ta bị đầu độc. Tôi nghĩ tình hình hiện nay là một cuộc khiêu khích của các thế lực bên ngoài nhằm ảnh hưởng tới quan hệ Đức - Nga."
"Trước hết, chúng tôi yêu cầu Đức chia sẻ tất cả các tài liệu mà họ có về vụ việc này. Văn phòng công tố Nga đang làm việc đó," ông Lugovoi nhấn mạnh.
Ngày 20/8, ông Alexey Navalny một nhà lãnh đạo đối lập ở Moscow, đang trên đường từ Tomsk trở về Moscow bất ngờ cảm thấy "không khỏe", sau đó rơi vào tình trạng hôn mê. Phát ngôn viên của ông nói ông bị đầu độc.
Hôm 22/8, ông Navalny đã được chuyển đến điều trị ở Đức trong danh sách "khách của Thủ tướng", được đưa tới Berlin bằng phi cơ và di chuyển trên xe cứu thương của quân đội Đức.
Trước đó, các bác sĩ ở bệnh viện thành phố Omsk - nơi đầu tiên tiếp nhận điều trị cho ông Navalny - cho rằng ông Navalny không bị đầu độc, mà bị mắc bệnh liên quan đến chứng hạ đường huyết.
Hôm 2/9, chính phủ Đức công bố kết luận của bệnh viện nước này về tác nhân khiến ông Navalny bất ngờ bị ngất và rơi vào tình trạng hôn mê là do dấu vết của một chất độc thần kinh giống Novichok.
Mời độc giả theo dõi chúng tôi trên MXH Lotus: