Theo Hội khoa học Tiêu hóa, tại Việt Nam có tới 26% dân số mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng. Đặc biệt, người mắc ung thư dạ dày đang dần trẻ hóa, đa phần dưới 40 tuổi chiếm tỉ lệ khoảng 20 – 25%. Đây là một con số đáng báo động về tình hình mắc bệnh viêm loét dạ dày.
Thói quen ăn uống là một trong những yếu tố chính ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, trong đó có cả sức khỏe dạ dày.
Có rất nhiều trường hợp bị bệnh dạ dày do ăn uống không lành mạnh, không khoa học. Nguyên nhân gây bệnh dạ dày tăng cao trong cuộc sống công nghiệp hiện nay chủ yếu do việc ăn uống thất thường (nhất là các bạn trẻ), ăn nhiều đồ chua cay, thực phẩm giàu natri, ăn uống không đúng bữa... Đặc biệt với những người đang bị cơn đau dạ dày, viêm loét dạ dày hành hạ, nếu mắc những điều này sẽ càng làm bệnh ngày một nặng hơn.
Chính vì vậy, nếu thấy mình có dù một trong số các thói quen ăn uống có hại cho dạ dày như dưới đây thì bạn cần thay đổi ngay để bảo vệ chính mình.
1. Ăn nhanh
Nếu bạn ăn ngấu nghiến, ăn nhanh, dạ dày sẽ phải làm việc gấp đôi. Ăn quá nhanh thường gây nên hiện tượng khó tiêu hoá vì khi lượng thức ăn vào cơ thể quá nhanh, não bộ chưa kịp nhận tín hiệu từ dạ dày và kết quả là dạ dày không kịp tiết dịch và co bóp để tiêu hoá thức ăn. Thói quen ăn nhanh lâu ngày có thể dẫn tới bệnh đau dạ dày, viêm loét dạ dày…
Gợi ý cải thiện: Nhai chậm trong mỗi bữa ăn. Bạn không cần phải nhai 20-30 lần, chỉ cần nhai cẩn thận, không quá nhanh. Nếu hoàn thành bữa ăn trong 5 phút thì được coi là nhanh, nên ăn chậm trong khoảng 20 phút. Ngoài ra, nhai và nuốt chậm cũng có thể giúp tăng cường cảm giác no và giúp bạn kiểm soát cân nặng tốt hơn.
2. Ăn quá nhiều
Ăn quá nhiều cũng sẽ làm tăng gánh nặng cho dạ dày. Thường xuyên ăn quá nhiều có xu hướng gây ra các vấn đề như đầy bụng, nhu động dạ dày chậm và lâu tiêu hóa hết thức ăn.
Ăn quá nhiều trong mỗi bữa ăn, làm rỗng dạ dày chậm, tiết nhiều axit dạ dày và tăng áp lực lên cơ thắt thực quản dưới cũng có thể làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản.
Gợi ý cải thiện: Mỗi bữa chỉ nên ăn no 7-8 phần. Ngừng ăn vào thời điểm này cơ thể sẽ không cảm thấy đói, lại không cảm thấy khó chịu. Đây chính là trạng thái tốt nhất của chế độ ăn uống.
3. Ăn nhiều muối
Ăn nhiều muối sẽ làm giảm bài tiết axit dạ dày, khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày cũng giảm theo. Khi đó hàng rào chất nhầy trên bề mặt niêm mạc dạ dày sẽ dễ bị tổn thương, tăng nguy cơ viêm teo dạ dày. Bên cạnh đó, nitrit có trong thực phẩm ngâm chua có thể phản ứng với amin, sản phẩm phân hủy protein trong dạ dày, tạo thành chất gây ung thư nitrosamine, cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
Gợi ý cải thiện: Tốt nhất là kiểm soát lượng muối hàng ngày trong vòng 5 gram. Bạn cũng cần chú ý đến lượng muối trong các loại gia vị, chẳng hạn như nước tương, dầu hào, bột ngọt, nước sốt... Ngoài ra, khi mua thực phẩm đóng gói, bạn phải xem hàm lượng natri trong danh sách thành phần dinh dưỡng. Hàm lượng natri nhân với 2,5 là ra hàm lượng muối.
4. Ăn nhiều chất béo
Thực phẩm giàu chất béo được tiêu hóa từ từ trong dạ dày. Thực phẩm ở trong dạ dày trong thời gian dài sẽ kích thích tiết axit dạ dày, tăng tổn thương niêm mạc. Ngoài ra, chất béo sẽ kích thích mạnh mẽ sự bài tiết cholecystokinin, dễ gây trào ngược mật. Những điều này khiến cho niêm mạc dạ dày bị ăn mòn và khó sửa chữa.
Gợi ý cải thiện: Nên chế biến món ăn với ít dầu, ví dụ như nấu, luộc, hấp... Hạn chế sử dụng các món ăn chiên, rán. Bạn cũng cần chú ý đến chất béo ẩn trong các loại nước sốt.
5. Ăn nhiều thực phẩm hun khói và chiên rán
Thực phẩm hun khói dễ chứa các chất độc hại như hydrocarbon thơm đa vòng và formaldehyde. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn quá nhiều thực phẩm hun khói làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Thực phẩm chiên rán, nhất là chiên rán nhiều lần, chiên rán ở nhiệt độ cao có thể tạo ra nhiều chất gây ung thư khác nhau, không tốt cho sức khỏe dạ dày và làm tăng gánh nặng cho tiêu hóa.
Gợi ý cải thiện: Ngoài việc ăn ít các món ăn này, bạn cũng nên ăn thêm trái cây và rau quả tươi. Việc này có thể ức chế sự hình thành các hợp chất N-nitroso hoặc các chất gây ung thư khác.
6. Ăn ít trái cây và rau quả tươi
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc tăng lượng trái cây ăn vào có thể làm giảm nguy cơ ung thư đường tiêu hóa. Trong khi đó, tăng các loại rau họ cải (bắp cải, súp lơ, bông cải xanh, cải xoăn...) có thể làm giảm nguy cơ ung thư dạ dày.
Gợi ý cải thiện: Tốt nhất nên ăn 150-200 gram rau mỗi bữa ăn, 200-350 gram trái cây mỗi ngày.
7. Bỏ bữa sáng
Bỏ bữa sáng có thể liên quan đến chứng khó tiêu và rất dễ gây mất năng lượng tại nơi làm việc vào buổi sáng. Không những thế, bỏ bữa sáng có thể khiến bạn đói và ăn nhiều hơn vào buổi trưa. Kết quả là bạn sẽ tăng cân.
Gợi ý cải thiện: Muốn bảo vệ sức khỏe, bạn nên ăn sáng đầy đủ và lựa chọn thực phẩm phù hợp. Bữa sáng lành mạnh là bữa ăn đầy đủ và cân đối, đủ các thành phần protein, chất béo, chất xơ, vitamin và chất khoáng. Những thực phẩm nên lựa chọn cho bữa sáng lành mạnh bao gồm: Trứng, sữa chua ít đường hoặc không đường, sữa tươi không đường ít béo hoặc sữa hạt, bột yến mạch, hạt chia, quả mọng, các loại hạt, trà xanh, trái cây, hạt lanh, phô mai…