Yếu tố di truyền xưa nay vẫn được hiểu rất rõ ràng là một phần tác nhân gây bệnh ung thư vú, nhưng ở mức độ thấp hơn nhiều so với yếu tố môi trường.
Không tự nhiên mà các chuyên gia đưa ra nhận định này. Mà cần dựa trên sự thay đổi vô cùng nhanh chóng trong tỉ lệ mới mắc của bệnh ung thư vú khi phụ nữ di cư từ nơi có tỉ lệ bệnh thấp (như Trung Quốc) sang nơi có tỉ lệ bệnh cao hơn (như Hoa Kỳ).
Yếu tố nội sinh
Theo ông Louise Brinton - Giáo sư Đại học Vanderbilt, Hoa Kỳ: "Trong số các yếu tố nguy cơ về môi trường đã được xác định gồm nhiều yếu tố về kinh nguyệt và sinh sản, bao gồm dậy thì sớm, không sinh con, sinh con lần đầu tiên khi đã lớn tuổi và mãn kinh muộn".
Giáo sư Louise Brinton cũng nhấn mạnh: "Xét một cách tổng thể, các yếu tố này cho thấy vai trò quan trọng của estrogen và progestogen nội sinh. Nghiên cứu đã phát hiện thấy rằng tình trạng béo phì sau mãn kinh, một số kiểu phân bố mỡ cơ thể nhất định và việc sử dụng nhiều đồ uống có cồn gây tác động đến nguy cơ ung thư vú; các yếu tố này cũng phản ảnh sự thay đổi về hooc - môn".
Bên lề hội thảo phòng chống ung thư, ông cũng chia sẻ về thông tin thuốc tránh thai đường uống không có mối liên quan mạnh đến hooc-môn nguy cơ ung thư vú.
Yếu tố ngoại sinh
Gần đây đã có những mối quan ngại về các hợp chất được gọi là "xenoestrongens" hoặc hợp chất có thể phá vỡ hệ thống nội tiết, gồm các loại thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ (như DDT hay dioxin).
Những thay đổi trong hệ vi sinh vật cũng đã được đánh giá bởi chúng có thể làm thay đổi sự chuyển hóa estrogen.
80% ung thư liên quan trực tiếp từ yếu tố môi trường
Cụ thể và dễ nhận thấy nhất chính là các tác nhân từ môi trường: Khói bụi, hóa chất, dược phẩm, thực phẩm...
Việc đánh giá các yếu tố nguy cơ ung thư vú càng trở nên khó khăn hơn bởi bản thân ung thư vú là một bệnh lý phức tạp; có nhiều điểm khác biệt về nguyên nhân bệnh học giữa các nhóm bệnh ung thư vú khác nhau được phân loại theo các yếu tố chỉ điểm về hooc – môn (như nhóm ung thư vú có thụ thể tiếp nhận estrogen hay nhóm ung thư vú không có thụ thể tiếp nhận hooc-môn).
Tỉ lệ phụ nữ mắc ung thư vú cao ở các nước phát triển là một minh chứng do yếu tố môi trường tác động
Tuy nhiên, số lượng các yếu tố nguy cơ ung thư vú có thể can thiệp được hiện đang rất ít ỏi, do đó cũng cần tập trung vào các nỗ lực phòng ngừa thứ phát, dù có thể bị thách thức bởi các rào cản văn hóa và hạn chế về nguồn lực.
Theo PGS.TS Phạm Duy Hiển, nguyên Phó giám đốc Bệnh viện K, "Hiện thế giới vẫn chưa tìm ra nguyên nhân trực tiếp gây ung thư vú nhưng đã tìm thấy những mối liên hệ chặt chẽ giữa các yếu tố từ môi trường cũng như nội tại cơ thể với ung thư vú".
Trong đó, 80% ung thư nói chung cũng như ung thư vú liên quan trực tiếp với các yếu tố ngoại sinh, đặc biệt là môi trường sống. Tỉ lệ phụ nữ mắc ung thư vú cao ở các nước phát triển là một minh chứng.
"Lối sống hiện đại như hút thuốc lá, uống rượu bia, chế độ ăn uống nhiều năng lượng ít rau xanh hoa quả tươi và các chất xơ. Các thuốc tránh thai, nạo phá thai, vấn đề sinh đẻ, nuôi con bằng sữa mẹ, sống và làm việc trong môi trường ô nhiễm công nghiệp thậm chí có nghiên cứu cho biết ô nhiễm ánh sáng (light pollution) cũng làm tăng tỷ lệ ung thư vú", PGS Hiển giải thích.
Xem thêm:
Dấu hiệu cảnh báo ung thư gan (Nguồn: VTC1)