Bụng trướng như cái trống
Bụng trướng lên như cái trống, da vàng như hoa mai là một trong những hình ảnh thường thấy ở khoa tiêu hoá, Bệnh viện Bạch Mai, hình ảnh miêu tả những bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ dẫn đến xơ gan.
Bệnh nhân N. V. T 61 tuổi, bụng to trướng lên vì xơ gan. Cách đây nhiều năm ông T đã được chẩn đoán gan nhiễm mỡ do bia rượu và được điều trị gan nhiễm mỡ cách đây 5 năm nhưng ông T. không chịu bỏ bia rượu mà cứ rời bệnh viện về nhà là uống lại. Ông uống nhiều dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ lâu ngày gây xơ gan cổ trướng, sự sống chỉ còn tính theo thời gian ngắn.
Cùng với ông T, ông Trần Văn B. 57 tuổi, bị gan nhiễm mỡ, mỡ máu. Toàn thân ông B. được cảnh báo là nhiễm mỡ tạng. Ông B. đã bỏ rượu và thực hiện ăn kiêng.
Tuy nhiên, buổi trưa, buổi tối ngày nào ông cũng làm hai lon bia, khi nào vui ông cũng uống bia vì nghĩ rằng bia an toàn, không có cồn như rượu. Tuy nhiên, sau 3 tháng thực hiện ăn kiêng đi kiểm tra tình trạng gan nhiễm mỡ không những không giảm mà lại còn tăng lên.
Người gầy gò, gương mặt hốc hác, bệnh nhân N.Đ. H. 61 tuổi nằm cấp cứu ở khoa Tiêu Hoá với triệu chứng xơ gan cổ trướng, trước khi bị xơ gan, từ rất nhiều năm nay ông H. đã bị cảnh báo là gan nhiễm mỡ nhưng ông vẫn nghĩ đó là bệnh lành tính. Nào ngờ, bệnh tiến triển đến xơ gan.
Bác sĩ cho biết ông H. bị gan nhiễm mỡ trên nền viêm gan vi rút B nên dẫn đến xơ gan rất nhanh. Trước đó, ông bị viêm gan B nhưng không biết, vẫn uống bia rượu bình thường đến khi bệnh nặng vẫn khó cai rượu.
Theo TS Vũ Trường Khanh – Phó Trưởng khoa Tiêu hoá Bệnh viện Bạch Mai chất cồn trong bia rượu tuy không tạo ra năng lượng, cũng không chuyển hóa thành chất béo tại gan, nhưng lại là tác nhân làm "nhiễu sóng" chuyển hóa mỡ tại gan. Thời gian uống và lượng cồn trong bia rượu tỷ lệ thuận với lượng mỡ trong gan.
Gan nhiễm mỡ do rượu bia thường đi kèm với những tổn thương tại gan (tạo thành các vết sẹo) khiến bệnh dễ tiến triển thành xơ gan, ung thư gan…
(Ảnh minh họa)
Trẻ hoá ở thanh niên
TS Vũ Trường Khanh cho biết gan nhiễm mỡ không chỉ ở người cao tuổi nữa mà đối tượng bệnh nhân đang trẻ hoá. Theo TS Khanh, có những bệnh nhân ở tuổi 16 – 17 rất nhiều, số này chủ yếu do rối loạn chuyển hoá, béo phì, chế độ ăn không cân đối.
TS Khanh nhấn mạnh, có tới 10%-25% bệnh nhân gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến xơ gan và tử vong. Vì thế, các chuyên gia y tế cảnh báo gan nhiễm mỡ là bệnh gan của thế kỷ 21.
Hiện nay, đang có nhiều sai lầm trong quan niệm về bệnh gan, khiến nó trở thành rào cản trong việc phòng và điều trị bệnh này.
Không ít người cho rằng, bệnh gan không ảnh hưởng tới các cơ quan khác, trong khi thực tế hoạt động của gan có mối liên hệ chặt chẽ với các bộ phận khác như mật, thận … Do đó, khi gan bị tổn thương, các cơ quan khác cũng sẽ bị tổn thương theo.
TS Khanh cho biết, điều trị gan nhiễm mỡ các bác sĩ đều khuyên bệnh nhân tách bỏ nguyên nhân nếu do uống rượu, bia thì phải bỏ rượu bia, do chế độ ăn cần thay đổi chế độ ăn. Ăn nhiều thức ăn có rau xanh, trái cây, cân bằng cả lượng protein, lipit, chất bột đường.
Thông thường trong 1 ngày người ta chia các loại thành phần khác nhau đảm bảo năng lượng, chất tinh bột chiếm 65%, chất đạm 15%, chất béo 20%. Chúng ta tính được thành phần cân đối sẽ tính lượng thức ăn cân đối, hoàn chỉnh.
Có thể tính 100 gram thịt lợn nạc thăn 32 gram đạm = 4 kilo calo, 68 gram lipit = 9 kilo kalo như vậy trong trường hợp đạm và mỡ cân đối.
Ngoài ra, chúng ta phải tập luyện thể dục, thể thao hàng ngày để tiêu hao lượng năng lượng dư thừa trong cơ thể. TS Khanh cho biết trong xã hội hiện đại ngày nay người trẻ lười vận động.
Ở Mỹ càng trẻ họ càng chăm chỉ vận động còn ở Việt Nam chỉ những người về hưu mới tập thể dục tạo nên dư thừa năng lượng với lối sống ưa nhậu nhẹt, lười vận động chính là nguy cơ dẫn đến bệnh lý gan nhiễm mỡ lâu ngày dẫn đến xơ gan và ung thư gan.