2 yếu tố và 3 mục tiêu của chiến dịch quân sự Thu-Đông 2019 ở Syria
Vào tháng 8/2019, việc kiểm soát một khu vực rộng lớn ở tây bắc Syria, bao gồm một loạt các vị trí quan trọng về mặt quân sự và kinh tế như Morek, Kafr Zita và al-Lataminah, đã mở thông cánh cửa giúp Quân đội Arab Syria (SAA) tiến về phần còn lại của tỉnh Idlib.
Nhận thấy sự nguy hiểm khi SAA đứng chân trên các tiền đồn nói trên, các nhóm khủng bố đã liên tục tổ chức phản công đẫm máu nhằm đảm bảo kiểm soát "chốt chặn cuối cùng" là vùng núi Kabani.
Có thể thấy rõ, nếu mục tiêu gây sức ép với Thổ Nhĩ Kỳ trong việc giải tán nhóm khủng bố Hayyat Tahrir al-Sham (HTS) không được thỏa mãn, quân đội Syria dưới hậu thuẫn của Nga sẽ tiếp tục tấn công. Vậy chiến dịch thu đông năm 2019 sẽ diễn ra như thế nào?
Từ các cuộc đàm phán 3 bên giữa Nga - Thổ Nhĩ Kỳ và Iran chúng ta thấy rằng an ninh ở cao tốc M5 là yếu tố then chốt, và tất cả các diễn biến quân sự trên chiến trường từ 2018 tới nay đều nằm ở mục đích duy nhất - kiểm soát cao tốc M5 nối Aleppo và Hama.
3 mục tiêu chính trong chiến dịch quân sự thu đông năm 2019 của Quân đội Arab Syria (SAA).
Cao tốc M5 sẽ giúp giảm thiểu thời gian giao thông từ Aleppo tới Hama (cả hai thành phố đều nằm trong vùng chính phủ kiểm soát). Quá trình tái thiết Syria diễn ra nhanh chóng hay không phụ thuộc vào các trung tâm kinh tế như Aleppo - Hama (bên cạnh Damascus - Homs).
Sau khi kiểm soát Khan Sheikhoun, các khu vực dân cư nằm trên cao tốc M5 còn nằm trong tay phiến quân có thể liệt kê như sau: Marah, Maarat al-Numan, Saraqeb và xa hơn về phía tây bắc, lân cận thành phố Aleppo là khu phức hợp al-Rashidin 4.
Tuy nhiên nếu M5 là con đường quan trọng nhất để tái thiết Syria bằng nội lực, thì con đường quan trọng thứ hai, cao tốc M4 sẽ giúp Syria "mở cánh cửa" ra thế giới và giúp tái thiết quốc gia này bằng ngoại lực.
Cao tốc M4 đi qua Jisr al-Shugour, Muhambal, Ariha và nhập với cao tốc M5 ở Saraqeb là con đường giúp hàng hóa từ các cảng biển ở Latakia lưu thông tới tận thành phố Aleppo và ngược lại.
Như vậy 2 yếu tố (cao tốc M4-M5) và 3 mục tiêu then chốt (Maarat al-Numan, Saraqeb và Jisr al-Shughour) của chiến dịch quân sự thu - đông của SAA đã được xác định rõ.
Nhóm khủng bố HTS giao tranh với quân chính phủ Syria vào thời điểm cuối tháng 8/2019. Cho tới thời điểm hiện tại nội bộ nhóm vũ trang lớn nhất tây bắc Syria này đang rạn nứt nghiêm trọng liên quan tới cáo buộc tham nhũng và liên tục thất bại.
Chiến dịch sẽ diễn ra như thế nào?
Kể từ ngày 10/9, Không quân Vũ trụ Nga, Không quân Arab Syria và pháo binh Syria đã bắt đầu tiến hành oanh kích dữ dội các mục tiêu tại vùng núi Kabani và 3 mục tiêu then chốt Maarat al-Numan, Saraqeb và Jisr al-Shughour.
Cuộc không kích của Nga diễn ra sau thời hạn 8 ngày mà họ đã đưa ra cho Thổ Nhĩ Kỳ về "vấn đề" HTS.
Cũng như giai đoạn đầu của chiến dịch quân sự diễn ra vào đầu tháng 5/2019 ở phía bắc Hama, chuỗi các cuộc không kích có tính chất "phẫu thuật" vào các căn cứ tiền phương này của Không quân Nga sẽ kết thúc sau khoảng 1 tuần.
Không kích của Nga tại Jisr al-Shughour hôm 12/9
Sau đó là hoạt động "chuyển làn" với máy bay Nga kiểm soát tầm xa, sẵn sàng tấn công các đoàn xe cơ giới của phiến quân bằng vũ khí chính xác trong khi pháo binh và không quân Syria thay thế trong việc hủy diệt các vị trí tiền phương để "dọn bãi" cho bộ binh và xe cơ giới tấn công.
Dự kiến mũi tấn công đầu tiên của SAA sẽ xuất phát từ căn cứ Abu al-Duhour (hiện là căn cứ của Lực lượng Tiger (đã được đổi tên thành Sư đoàn lực lượng đặc biệt số 25).
Mũi tấn công này sẽ bất ngờ đánh thẳng vào thị trấn Saraqeb và các khu vực lân cận gây một phản ứng sụp đổ hàng loạt cho phiến quân đang phòng thủ các khu vực tiền phương khác như Maarat al-Numan.
Phần còn lại của Pháo phản lực phóng loạt BM-30 Smerch do SAA khai hỏa vào Maarat al-Numan ngày 12/9.
Việc mất kiểm soát Saraqeb được cho là đòn đánh vào "tử huyệt" của phiến quân tại Tây bắc Syria do vị trí của khu dân cư này nằm sát so với thành phố Idlib, "thủ đô lâm thời" của Chính phủ cứu rỗi Syria do HTS dựng lên.
Saraqeb cũng là điểm kết nối với toàn bộ tuyến tiếp vận tới các vị trí quan trọng còn lại của phiến quân ở Jisr al-Shughour, Maarat al-Numan và al-Rashidin 4.
Với việc phiến quân không thể tái chiếm Saraqeb. Maarat al-Numan (và Kafranbel kế cận) cùng "chốt chặn cuối cùng" ở núi Kabani sẽ trở nên cô lập.
Binh sĩ Quân đội Arab Syria tập hợp tại miền nam Idlib để chuẩn bị cho chiến dịch, ảnh đăng trên mạng xã hội ngày 12/9.
Phiến quân ở khu vực này sẽ chỉ còn hai lựa chọn, một là chờ đợi mũi tấn công thứ hai "vỗ mặt" từ hướng Khan Sheikhoun và tan vỡ vì thiếu đạn dược, hai là rút lui về Idlib và Jisr al-Shughour.
Khi Kafranbel và Maarat al-Numan lọt vào tay SAA, các mũi tấn công tiếp theo sẽ mở rộng về hướng al-Rashidin 4 ở tây Aleppo (hoàn tất việc nối thông cao tốc M5).
Vậy Jisr al-Shughour sẽ ra sao trong chiến dịch này?
Rõ ràng là việc nhóm khủng bố Đảng Hồi giáo Đông Turkestan (TIP) đưa người Duy Ngô Nhĩ Trung Quốc định cư tại đây và chỉ tham gia giao tranh hạn chế theo mệnh lệnh của Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy việc đàm phán sẽ là cách tiếp cận tốt hơn để giải quyết "thành trì" này.
Và người Nga - Syria đã lựa chọn không tiến về Jisr al-Shughour trong những tháng vừa qua cũng để giữ gìn một phần sinh lực cho các hoạt động quân sự sắp tới.
Việc các chiến binh TIP ở Jisr al-Shughour bị giải giáp bằng đàm phán sẽ chỉ là vấn đề thời gian sau các chiến thắng ở Saraqeb và Maarat al-Numan, tất nhiên điều đó cũng sẽ chỉ diễn ra khi Thổ Nhĩ Kỳ không can thiệp (hoặc can thiệp hạn chế) trong thời gian diễn ra chiến dịch.
Pháo binh Syria pháo kích một vị trí phiến quân tại khu dân cư Hazarin miền nam Idlib.