Cai thuốc lá không phải chỉ đơn giản là muốn bỏ là bỏ, mà là cả một quá trình đầy vất vả và sự quyết tâm. Một khi đã bỏ được thuốc lá, bạn sẽ cải thiện được sức khỏe và chất lượng cuộc sống trở về như lúc bạn chưa từng hút thuốc.
Để bỏ thuốc lá, bạn không chỉ cần phải thay đổi hành vi và đương đầu với những triệu chứng khó chịu khi phải cắt bỏ hoàn toàn nicotine, mà bạn cũng cần phải tìm cách để kiểm soát tinh thần, tâm trạng của mình.
Quyết định cai thuốc
Thông thường người ta có hai cách để bỏ thuốc lá:
• Bỏ ngay lập tức vào ngày bạn quyết định cai thuốc.
• Giảm dần lượng thuốc lá bạn hút mỗi ngày cho đến khi ngưng hẳn.
Các nghiên cứu trên thế giới đã so sánh hai phương án bỏ thuốc trên và kết quả cho biết là không có một phương án nào hiệu quả hơn cái còn lại, vì vậy hãy chọn lựa phương pháp phù hợp nhất với bạn.
Sau đây là một vài cách mà Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society ) đưa ra để giúp bạn cai thuốc:
• Nói với bạn bè, gia đình, và đồng nghiệp về việc bạn bỏ thuốc.
• Vứt bỏ tất cả thuốc lá và gạt tàn.
• Quyết định rằng bạn sẽ ngưng thuốc lá đột ngột hoặc sử dụng liệu pháp thay thế nicotine hoặc dùng một loại thuốc khác.
• Nếu có một nhóm hoặc hiệp hội những người cai thuốc lá, hãy đăng ký ngay.
• Luôn để miệng hoạt động như ngậm kẹo, nhai kẹo cao su không đường, ngậm tăm…
• Kêu gọi mọi sự giúp đỡ, như một thành viên gia đình đã bỏ thuốc lá thành công và sẵn lòng giúp đỡ bạn.
• Yêu cầu bạn bè và gia đình không ai hút thuốc xung quanh bạn.
• Nếu bạn đã từng bỏ thuốc trước kia, hãy nghĩ về những việc làm hiệu quả và không hiệu quả.
Luôn để miệng hoạt động như nhai kẹo cao su không đường
Các hoạt động mỗi ngày – như ngủ dậy vào buổi sáng, kết thúc bữa ăn, và uống một cốc cà phê – có thể thôi thúc khiến bạn muốn hút một điếu thuốc. Hãy thay đổi các thói quen làm bạn thèm thuốc, đó cũng là một cách hiệu quả để tránh bị thôi thúc.
Vào ngày mà bạn quyết định cai thuốc:
• Không được hút thuốc dù chỉ một điếu thuốc.
• Cố gắng trở nên bận rộn.
• Bắt đầu sử dụng một loại thuốc thay thế nicotine nếu bạn chọn cách này
• Tham gia một nhóm giúp cai thuốc hoặc theo đuổi một kế hoạch giúp đỡ việc cai thuốc.
• Uống nhiều nước lọc và hoa quả.
• Giảm bớt rượu và các thức uống có cồn.
• Tránh xa những người nào hút thuốc.
• Tránh xa những tình huống khiến bạn bị thôi thúc mãnh liệt muốn hút thuốc.
Bạn sẽ cảm thấy rất thèm thuốc và bị thôi thúc muốn hút 1 điếu thuốc nhiều lần trong ngày. Những hành động sau đây giúp bạn chiến đấu với sự thôi thúc khiến bạn muốn hút thuốc:
• Cố gắng trì hoãn cho đến khi cơn thèm thuốc đi qua. Sự thôi thúc hút thuốc thường đến và đi trong vòng từ 3 đến 5 phút.
• Hít thở sâu. Hít vào chậm rãi bằng mũi và đếm đến 3, sau đó thở ra bằng miệng cũng đếm đến 3. Tưởng tượng rằng phổi của bạn đang chứa đầy không khí trong lành.
• Uống nước từng nhắp một để chống lại sự thèm thuồng.
• Làm một việc gì khác để đánh lạc hướng bản thân, như đi dạo một vòng chẳng hạn.
Sử dụng liệu pháp thay thế nicotine (Nicotine Replacement Therapy - NRT)
Bỏ thuốc "chay" không cần đến sự trợ giúp của NRT, là một cách phổ biến để bỏ hút thuốc. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 6% trong số đó là thành công do họ không lường trước được sức mãnh liệt của sự phụ thuộc nicotine.
NRT có thể giảm bớt sự thôi thúc hoặc các triệu chứng cai thuốc lá vốn là trở ngại của bạn khi quyết định bỏ thuốc. NRT được sản xuất nhằm giúp cho cơ thể bạn thoát khỏi cơn nghiện thuốc lá và cung cấp một lượng nicotine đã qua tinh chỉnh, qua đó bảo vệ bạn khỏi các hóa chất độc hại khác có trong thuốc lá so với việc bạn hút thuốc lá trực tiếp.
Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (The U.S Food and Drug Administration - FDA) đã chấp nhận 5 loại NRT:
• Miếng dán
• Kẹo cao su
• Thuốc viên hình thoi
• Thuốc xịt mũi (phải có chỉ định của bác sĩ)
• Bình xịt bằng đường miệng (phải có chỉ định của bác sĩ)
Nếu bạn lựa chọn con đường cai thuốc bằng NRT, hãy tham vấn với chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn liều lượng thích hợp nhất trước khi bỏ thuốc lá. Hãy nhớ rằng mục tiêu khi cai thuốc lá là chấm dứt cơn nghiện với nicotine cùng với thuốc lá, chứ không phải chỉ có bỏ thuốc lá không thôi là đủ.
Liên hệ với chuyên gia y tế nếu bạn có các triệu chứng như chóng mặt, mệt mỏi, buồn nôn, nôn, nhịp tim nhanh hoặc bất thường, các vấn đề răng miệng, hoặc sưng phồng vùng da khi đang sử dụng các sản phẩm trên.
Sử dụng các loại thuốc không chứa nicotine
bupropion (Zyban) là một thuốc khuyến cáo sử dụng khi cai nghiện thuốc lá
FDA cũng đã công nhận 2 loại thuốc không chứa nicotine giúp người nghiện thuốc lá bỏ hút. Đó là bupropion (Zyban) và varenicline (Chantix).
Hay tham vấn ý kiến của chuyên gia y tế nếu bạn muốn dùng phương pháp này để cai nghiện, bởi đây là các loại thuốc bán theo đơn.
Bupropion tác động lên chất hóa học trong não đóng vai trò trong sự thôi thúc sử dụng nicotine và giảm sự thèm muốn kèm các triệu chứng khi cai nicotine. Bupropion được dùng ở dạng viên, uống trong 12 tuần, nhưng nếu bạn cai thuốc thành công trong thời gian đó, bạn có thể sử dụng thuốc thêm 3 đến 6 tháng để giảm nguy cơ bị tái nghiện thuốc trở lại.
Varenicline tác động lên thụ thể nicotine trong não, giúp làm giảm sự hưng phấn, lâng lâng khi bạn hút thuốc lá, và giảm các triệu chứng khi cai nicotine. Varenicline được dùng trong 12 tuần, tương tự như Bupropion, nếu như bạn cai thuốc thành công trong khoảng thời gian này, bạn có thể tiếp tục dùng thuốc trong 12 tuần tiếp theo để tránh bị tái nghiện.
Các tác dụng phụ khi sử dụng các loại thuốc trên bao gồm thay đổi hành vi, trầm cảm, dễ nổi giận, khiêu khích, và suy nghĩ muốn tự sát hoặc tìm cách tự sát.
Tìm kiếm sự giúp đỡ từ các dịch vụ xã hội
Sự lệ thuộc về tinh thần và thể chất với thuốc lá sẽ là thử thách lớn nhất dành cho bạn trong quá trình cai thuốc. Hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ các dịch vụ tư vấn, và dịch vụ hỗ trợ có thể giúp bạn vượt qua khoảng thời gian này. Để có thể chịu đựng các triệu chứng về thể chất, bạn cần phải có một tinh thần vững vàng.
Kết hợp các phương pháp trị liệu – như NRT, bupropion, và varenicline – với sự hỗ trợ từ dịch vụ xã hội giúp cải thiện khả năng cai thuốc lâu dài lên đến 25 %.
*Theo Medicalnewstoday