Một binh sĩ Ukraine nhắm bắn drone của Nga bằng súng trường tấn công (Ảnh: AFP)
"Là một nền tảng tích hợp dùng để do thám và chiến đấu, drone giúp đẩy nhanh chiến dịch trên chiến trường, giúp cho bước tiến trong một cuộc chiến nhanh hơn và linh hoạt hơn bao giờ hết", các nhà nghiên cứu của quân đội Trung Quốc (PLA) nói.
Nhưng ở thời điểm hiện tại, các drone quân sự của Trung Quốc cần có thêm trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến hơn để có thể dự báo được chuyển động của các đơn vị địch và phối hợp các đòn tấn công một cách tự động nhờ sử dụng các kết nối liên lạc tốc độ cao; các nhà nghiên cứu của PLA cho hay.
Những chiếc drone này sẽ sử dụng các bức ảnh sẵn có trên mạng xã hội để nhận dạng, theo dõi hoặc tiêu diệt các tướng lĩnh cấp cao của địch nhờ công nghệ nhận diện khuôn mặt hiện đại.
Các camera độ phân giải cao của chúng cũng sẽ ghi lại những hình ảnh trên chiến trường, như vụ nổ các xe tăng địch hay một tòa nhà sụp đổ, để sản xuất ra các đoạn clip với mục đích gây sốt trên mạng xã hội và tranh thủ sự ủng hộ của dư luận.
"Cuộc xung đột này chắc chắn sẽ tạo nên một phản ứng dây chuyền trong lĩnh vực quân sự và công nghệ", Meng Fansong, Giáo sư chuyên ngành thông tin và liên lạc thuộc ĐH Công nghệ quốc phòng Quốc gia ở Vũ Hán, đưa ra nhận định. "Chiến tranh tương lai sẽ là một cuộc đối đầu giữa các hệ thống và công nghệ."
Những đánh giá kỹ thuật về cuộc chiến ở Ukraine mà quân đội Trung Quốc thực hiện phần lớn được giữ bí mật.
Đội nghiên cứu của ông Meng không đưa ra tên của bất cứ quốc gia nào. Trong nghiên cứu, họ gọi Nga là một "thế lực quân sự", và gọi Ukraine là "bên không cân xứng" bởi họ có sức mạnh quân sự yếu hơn đáng kể, và gọi Mỹ là "bên thứ ba".
"Trong những ngày đầu của cuộc xung đột, khi các chiến hạm từ hai bên đối đầu, bên thứ ba đã triển khai máy bay do thám có người lái, như E-3A và E-8C, cùng với các drone chiến lược, bao gồm RQ-4 Global Hawk và MQ-9A Reaper, để tuần tra trong vùng chiến sự, cung cấp hướng dẫn về mục tiêu cho bên không cân xứng" – các nhà nghiên cứu nói.
Mẫu drone RQ-4 Global Hawk của quân đội Mỹ (Ảnh: US Army)
Các nhà khoa học quân sự Trung Quốc nói rằng họ cảm thấy bất ngờ trước những tổn thất của Nga trong cuộc chiến ở Ukraine.
Các đoàn xe của Nga liên tục hứng chịu các đòn tấn công bằng các loại drone TB-2 bay tầm thấp, tốc độ thấp mà Ukraine đã mua của Thổ Nhĩ Kỳ, họ nói.
Các lực lượng nhỏ trực thuộc quân đội Ukraine đã tiêu diệt nhiều tướng lĩnh cấp cao của Nga nhờ vào các loại súng bắn tỉa hoặc drone Switchblade, mà chỉ có thể khả thi khi được phía Mỹ hoặc NATO cung cấp thông tin tình báo.
Trung Quốc và Nga đã tổ chức nhiều cuộc tập trận chung, và quân đội Nga cũng chào hàng các công nghệ drone và chống drone của họ, theo ông Meng. Nhưng lợi thế của Nga trong chiến tranh drone không rõ ràng, ít nhất là trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột.
Mỹ có khả năng đã thâm nhập được vào hệ thống kiểm soát của Nga nhờ tác chiến điện tử, khiến cho một số drone tự sát của Nga không hoạt động như mong muốn, đội của ông Meng nói trong nghiên cứu, tuy nhiên không công bố nguồn thông tin của họ.
Một bài học giá trị mà Trung Quốc có thể học từ cuộc chiến ở Ukraine là, bầu trời không còn được kiểm soát hoàn toàn bởi các chiến đấu cơ hay máy bay ném bom có người lái, các nhà nghiên cứu kết luận.
Mặc dù Nga có lực lượng không quân lớn hơn nhiều, nhưng họ vẫn không thể ngăn chặn quân đội Ukraine thực hiện các đòn tấn công bằng drone ở tầm thấp, từ đó mà lực lượng Nga mất đi nhiều thiết bị giá trị dưới mặt đất.
Và drone của Ukraine hoạt động một cách hiệu quả đến bất ngờ bởi chúng có sự hỗ trợ về AI từ phía Mỹ.
"Trong cuộc xung đột này, quân đội của nước bên thứ ba đã cung cấp thông tin tình báo chiến trường và các mục tiêu tấn công vào thuật toán. Hệ thống trí tuệ nhân tạo quyết định tấn công các mục tiêu và ưu tiên các mục tiêu dựa trên mức độ đe dọa của chúng", ông Meng nói.
"Dựa vào hệ thống AI và hỗ trợ tình báo từ nước thứ ba, quân đội của bên được hỗ trợ có thể tính toán và dự đoán trước thời gian triển khai, địa điểm, nơi đến và lực lượng hộ tống của đoàn xe của địch thủ, và sau đó cử drone TB-2 tới thực hiện các đòn đánh chính xác", ông nói thêm.
Bắc Kinh đã bác bỏ sự tương đồng giữa tình hình ở Ukraine và Đài Loan bởi phần lớn các nước không công nhận hòn đảo này là một quốc gia độc lập.
Nhưng nhiều chuyên gia quân sự tin rằng PLA đang theo dõi sát sao chiến sự ở Ukraine để tìm ra những điểm yếu trong một cuộc can thiệp của Mỹ có khả năng xảy ra ở Đài Loan.
Ông Meng nói rằng drone của quân đội Mỹ đã phối hợp chặt chẽ với các nền tảng có người lái, như máy bay cảnh báo sớm, để đạt được hiệu quả tối ưu. Các biện pháp đáp trả của Trung Quốc có thể sẽ nhằm vào sự phối hợp đó.
Cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine cũng khiến Trung Quốc chú ý tới Starlink của hãng SpaceX, có thể đóng vai trò quan trọng trong chiến tranh drone, theo các nhà nghiên cứu.
"Bên không cân xứng đã sử dụng Starlink để điều khiển các drone đi do thám và tung đòn tấn công chết chóc nhằm vào các lực lượng thiết giáp", ông Meng nói. "Internet không gian đã trở thành một thực tế và làm thay đổi diện mạo chiến tranh. Chúng ta cần phải chuẩn bị trước các biện pháp phản ứng chiến lược."